حقوق جانبی و گسترش دایره شمول مالکیت فکری

حقوق جانبی و گسترش دایره شمول مالکیت فکری
-3-1-گسترش حوزه مالکیت فکری
هرگاه سخن از دارایی به میان می‌آید ناخودآگاه ذهن انسان به سمت مصادیق عینی مالکیت همچون پول،‌ زمین، کالا و غیره سوق پیدا می‌کند، در حالیکه در دنیای امروز علاوه بر مالکیت دارایی های پولی و فیزیکی، نوع دیگری از مالکیت با عنوان مالکیت دارایی های فکری مورد توجه قرار گرفته است که به مراتب از دارایی‌های ملموس، پر اهمیت‌تر می‌باشد، در هزاره جدید مالکیت دارایی های فکری در حال تبدیل شدن به یک عامل محوری برای شرکت های دانش بنیان قلمداد می شود. حقوق مالکیت فکری بر مبنای ماهیت مورد حمایت به دو دسته «مالکیت معنوی» و «مالکیت مادی» تقسیم بندی می شود.
تفاوت این نوع مالکیت با مالکیت کلاسیک در آن است که موضوع آن یک اثر فکری و تراوش‌های ذهنی انسان است و نه یک پدیده معین مادی. مالکیت فکری ماهیتی مرکب از حقوق مالی و حقوق غیرمالی و مربوط به شخصیت انسان دارد. این ماهیت ترکیبی به‌ویژه در زمانی که نویسنده‌ای حق انتشار اثر خود را به ناشر واگذار می‌کند مشخص می‌شود. چیزی که با این قرارداد منتقل می‌شود حق انتشار مادی و بهره‌برداری مالی از اثر است اما حق شخصی نویسنده برای دفاع از اثر و تجدیدنظر در آن باقی است و این بخش از حقوق وی که به حقوق معنوی یا حقوق اخلاقی شهرت دارد همچون دیگر حقوق مادی قابل انتقال نیست نسبت به واژه مالکیت در نام این حقوق نیز این ایراد وارد شده که حقوق مربوط به پدیده‌های موضوع مالکیت فکری هرچند به مالکیت شباهت دارد ولی اوصاف مالکیت را ندارد .
مالکیت فکری دایره رنگارنگ و متنوعی از نظام‌های حقوقی متمایز و مجزا چون حق اختراع، حق ادبی و هنری، است که هر یک از اشکال و قالب‌های زیر مجموعه حقوق مالکیت فکری دارای ویژگی و خصایص منحصر به فرد آن نظام است. حمایت از تولید و توزیع دانش و اطلاعات، هدف اصلی تمام زیر مجموعه‌ای نظام حقوقی مالکیت فکری را تشکیل نمی‌دهد. به عنوان مثال در حوزه مالکیت صنعتی می‌توان به نظام حمایتی طرح‌های صنعتی اشاره کرد که به حرف ابتکار و اصالت به کار رفته در طرح مورد حمایت قانون قرار می‌گیرند و لزوما حاوی اطلاعات و یا دانش جدیدی نیستند اما با این وجود اکثر مصادیق برجسته حقوق مالکیت فکری حاوی اطلاعات و دانش‌های مفید هستند. برخی از این زیر مجموعه‌ها نظیر حق اختراع و یا حقوق ادبی و ؟؟ یا طرح ساخت مدارهای یکپارچه، تولید و توزیع اطلاعات را هدف اصلی خود قرار داده‌اند در حالی که برخی دیگر نظیر علائم تجاری و نشانه‌ای جغرافیایی جریان آزاد و صحیح اطلاعات را مدنظر دارند. از طرفی هدف اولیه و اصلی حقوق مالکیت فکری و ایجاد انگیزه و تشویق تولید کنندگان حال و آینده به خلق و تولید اطلاعات و ابداعات فنی و هنری جدید یا بهبود و توسعه ابداعات از قبل موجود است اما هدف دو نظام خاص علائم تجاری و نشانه‌ی جغرافیایی، فقط تمامیت و انجام بازار از طریق دادن اطلاعات لازم به مشتریان مالکیت فکری دایره رنگارنگ و متنوعی از نظام‌های حقوقی متمایز و مجزا چون حق اختراع، حق ادبی و هنری، است که هر یک از اشکال و قالب‌های زیر مجموعه حقوق مالکیت فکری دارای ویژگی و خصایص منحصر به فرد آن نظام است. حمایت از تولید و توزیع دانش و اطلاعات، هدف اصلی تمام زیر مجموعه‌ای نظام حقوقی مالکیت فکری را تشکیل نمی‌دهد. به عنوان مثال در حوزه مالکیت صنعتی می‌توان به نظام حمایتی طرح‌های صنعتی اشاره کرد که به صرف ابتکار و اصالت به کار رفته در طرح مورد حمایت قانون قرار می‌گیرند و لزوما حاوی اطلاعات و یا دانش جدیدی نیستند اما با این وجود اکثر مصادیق برجسته حقوق مالکیت فکری حاوی اطلاعات و دانش‌های مفید هستند. برخی از این زیر مجموعه‌ها نظیر حق اختراع و یا حقوق ادبی وهنری یا طرح ساخت مدارهای یکپارچه، تولید و توزیع اطلاعات را هدف اصلی خود قرار داده‌اند در حالی که برخی دیگر نظیر علائم تجاری و نشانه‌ای جغرافیایی جریان آزاد و صحیح اطلاعات را مدنظر دارند . از طرفی هدف اولیه و اصلی حقوق مالکیت فکری ایجاد انگیزه و تشویق تولید کنندگان حال و آینده به خلق و تولید اطلاعات و ابداعات فنی ،ادبی و هنری جدید یا بهبود و توسعه ابداعات از قبل موجود است اما هدف دو نظام خاص علائم تجاری و نشانه‌ی جغرافیایی، فقط حفظ تمامیت و انسجام بازار از طریق دادن اطلاعات لازم به مشتریان در خصوص بنگاه سازنده و یا مبدا جغرافیایی ساخت محصول
است