درباره اقلیم خوزستان و دزفول

درباره اقلیم خوزستان و دزفول
9-4-2-2- تقسیمات اقلیمی در ایران
اصولا در بسیاري در مناطق جهان اقلیم بوسیله عرض جغرافیایی و اتفاع از سطح دریا مشخص می شود. ایران با قرار گرفتن بین 25 و 40 درجه عرض جغرافیایی شمالی، در منطقه گرم قرار دارد و از نظر ارتفاع نیز، فلات مرتفعی است که مجموع سطوحی از آن که ارتفاعشان از سطح دریا کمتر از 475 متر است، درصد بسیار کمی از سطح کل کشور را تشکیل می دهند. با وجود اینک ایران داراي دو حوزه بزرگ آب (دریاي خزر و خلیج فارس) است، بدلیل وجود رشته کوه هاي البرز و زاگرس و نحوه قرارگیري آنها، اثرات این دو حوزه محدود به نواحی بسیار نزدیک به آنها است و این حوزه ها، به ندرت اثري در تعدیل درجه حرارت قسمت هاي داخلی دارند.بی تردید در کشوري کوهستانی مانند ایران، هیچ گاه دو نقطه از نظر اقلیمی مانند یکدیگر نیستند. با این حال، بهترین روش براي دستیابی به پایه اي به منظور تعیین مناطق اقلیمی کشور، همان اصول کوپن است که ناگزیر باید از آن پیروي کرد. بنابراین، تقسیمات چهار گانه ایران را که توسط دکتر حسن کنجی پیشنهاد شده نمی توان مورد استفاده قرار داد. وي تقسیم بندي کوپن را با کمی تغییر و با توجه به عوارض جغرافیایی کشور به شرح زیر پذیرفته است.
• اقلیم معتدل و مرطوب (سواحل جنوبی دریای خزر)
• اقلیم سرد (کوهستان های غربی)
• اقلیم گرم خشک (فلات مرکزی)
• اقایم گرم و مرطوب (سواحل جنوبی)
• اقلیم معتدل و مرطوب (سواحل جنوبی دریای خزر).اسلامی پریخانی، 1395: 33

1-3- استان خوزستان
1-1-3- جغرافياي طبيعي
استان خوزستان با وسعت 63633 كيلومتر مربع بين 29 درجه و 57 دقيقه تا 33 درجه عرض شمالي از خط استوا و 47 درجه و 40دقيقه تا 50 درجه و 33 دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ در جنوب غربي كشور واقع است. استان خوزستان از شمال با استان لرستان، از شمال غربي با استان ايلام، از مشرق با استانهاي چهار محال و بختياري و كهگيلويه و بوير احمد، از جنوب شرقي با استان بوشهر، از مغرب با كشور عراق و از جنوب با خليج فارس، هم مرز مي باشد. براساس آخرين تقسيمات كشوري در سال 1388،‌ اين استان از 23 شهرستان، 51 بخش، 54 شهر، 129 دهستان و 6315 آبادي تشكيل شده است كه از اين تعداد، ‌4421 آبادي داراي سكنه و 1892 آبادي خالي از سكنه مي باشند.نجم الدوله، 1396: 67، تصویر 1 این فصل به نقشه سیاسی استان خوزستان متعلق است.

1-1-1-3- توپوگرافي
براساس آماري كه معاونت آبخيزداري وزارت جهاد كشاورزي ارائه نموده، حدود 85 درصد از وسعت استان داراي اقليم فراخشك، خشك و نيمه خشك مي باشد. از ويژگيهاي مناطق خشك، بالا بودن درجه حرارت، بالا بودن ميزان تبخير سطحي، پايين بودن ميزان نزولات جوي و شوري خاك است. به دليل كمي بارندگي، پوشش گياهي در اين مناطق، فقير و پراكنده مي باشد. در استان خوزستان، نزديك به 7 ماه از سال (ازنيمه فروردين تا نيمه آبان) متوسط درجه حرارت هوا، 30 درجه سانتيگراد يا بيشتر است و حداكثر آن در فصل تابستان به بالاي 50 درجه سانتيگراد مي رسد. افزايش دما و رطوبت هوا كه اصطلاحاً شرجي گفته مي شود، سبب گرماي آزار دهنده مي شود. اين پديده باعث اختلال در تعرق، فشار زياد به دستگاه تنفسي، گرما زدگي و تأثير منفي شديد روي اعصاب و روان افراد مي گردد. گرماي زياد و شرجي، همچنين سبب افزايش نياز به وسايل خنك كننده، افزايش مصرف برق و افزايش هزينه هاي زندگي از يك طرف و كاهش بازدهي كاركنان در محل كار از طرف ديگر مي شود، وضعيت آب و هوايي استان يكي از مهمترين علل مهاجرت نخبگان (نيروي كار متخصص و سرمايه داران) از استان خوزستان به استانهايي كه وضعيت جوي مساعدتري دارند، مي¬باشد.شوشتری، 1395: 78
مساحت مراتع استان، بيش از 5/3 ميليون هكتار است كه حدود 43 درصد آن فقير و 51 درصد متوسط مي باشد.محمودی، 1394: 78
وسعت بيابانهاي استان خوزستان، حدود 3/1 ميليون هكتار (معادل 2/20 درصد مساحت استان) است كه در اقاليم فراخشك و خشك استان (جنوب و جنوب غربي استان) قرار دارند.سالنامه آماری استان خوزستان، 1396: 67.

2-1-1-3- رودخانه ها
در استان خوزستان رودخانه هاي مهم كارون، دز، كرخه، جراحي و زهره با حدود يك سوم از كل منابع آبهاي سطحي كشور در اين استان جريان دارند. متوسط آورد سالانه رودخانه ها حدود 34 ميليارد متر مكعب مي باشد.

1-2-1-1-3- رودخانه كارون
سرچشمه اصلي رودخانه كارون از زردكوه بختياري سرچشمه مي گيرد و پس از ورود به شهرستانهاي ايذه و مسجد سليمان در شمال شهر شوشتر به دو شاخه با نام هاي شطيط و گرگر تقسيم شده و شهر شوشتر را مانند جزيره اي در بر مي گيرد. اين دو شاخه در جنوب شهر شوشتر در محلي بنام بند قير دوباره به هم پيوسته و با پيوستن به رودخانه دز به راه خود ادامه مي دهند و پس از عبور از شهر اهواز در نزديكي خرمشهر به دو شاخه تقسيم مي گردد. شاخه شرقي آن بنام بهمنشير با عبور از شمال شرقي آبادان و شاخه ديگر آن با گذر از خرمشهر به اروند رود پيوسته و به خليج فارس مي ريزند.فیشر، 1396: 89، تصویر 2 این فصل به سیلاب در رودخانه کرون متعلق است.