حقوق مدیریت محیط زیست

حقوق مدیریت محیط زیست
از هنگام انعقاد اعلاميه جهاني حقوق بشر در سال ۱۹۴۸ مواردي كه به عنوان نقض حقوق اساسي بشر به رسميت شناخته شده ، توسعه چشمگيري پيدا كرده است . سه گروه سنتي جرايم عليه حقوق بشر در حقوق بينالملل عرفي ـ كشتار جمعي ، جرايم جنگي و جنايات عليه بشريت ـ در روند توسعه خود بعضي ديگر از جرايم نظير شكنجه ، تجاوز جنسي گروهي و بيگاري كودكان را نيز دربرگرفته است.
همچنين رابطه غيرقابل انكار حقوق محيط زيست با حقوق اساسي بشر بيش از گذشته مورد پذيرش واقع شده است . هرچند اعلاميه جهاني حقوق بشر صراحتاً به حقوق محيط زيست اشاره نميكند معذلك امروزه حقوق محيط زيست كه با حق حيات به عنوان مهمترين قاعده آمره كه در فقد آن اعمال هر حق ديگري غيرممكن است ، درهم آميخته و به تدريج به رسميت شناخته شده است . علاوه بر اين ، آلودگي و تخريب طبيعت و اكوسيستمهاي زمين كه نه تنها حق زندگي بسياري از نوع بشر بلكه زندگي ساير انواع موجودات را تهديد ميكند ، به راحتي قابل انكار نيست . روند رو به افزايش نابودي جنگلهاي استوايي ، بياباني شدن سريع قسمتهاي بزرگي از قاره افريقا و آسيا ، كاهش لايه اوزون ، آلودگي آبهاي زيرزميني و ديگر منابع محيط زيستي به كرات و به طور مستند گزارش شده است . حتي با اين كه جامعه جهاني هرچند با تاخير ، تدابيري براي ممنوعيت استفاده از گاز سي . اف . سي . و نقل و انتقال و فروش مواد شيميايي خطرناك اتخاذ نموده است ، لكن هنوز نحوه جبران خسارات عظيم وارده بر محيط زيست روشن نيست . براي نمونه در لايه بسيار حساس اوزون كه زمين را در برابر اشعههاي ماوراي بنفش محافظت ميكند ، شكافي ايجاد شده كه ترميم آن از عهده بشر خارج است . به همين نحو در حالي كه استفاده از ماده سمي د . د . ت . در ايالات متحده از دهه ۱۹۷۰ ممنوع گرديده ، مقادير زيادي از اين ماده هنوز در چرخه غذايي وجود دارد و صادرات مداوم آن به كشورهاي كمتر توسعه يافته موجب تقويت مواد شيميايي كشنده در چرخه غذايي شده است . اين امر بويژه وقتي مصداق مييابد كه ميوهها و ديگر محصولات گياهي كه در معرض د . د . ت . و ساير مواد شيميايي به وسيله شركتهاي امريكايي در خارج قرار گرفته ، بعداً وارد ايالات متحده شده و در نتيجه يك « چرخه سمي » را ايجاد ميكند .
بحران جهاني محيط زيست و حقوق محيط زيست
يكي از علل تاخير حقوقدانان و دادگاهها در به رسميت شناختن اهميت حقوق محيط زيست به عنوان يك حق مهم بشري احتمالاً آن است كه تخريب شديد محيط زيست از ناحيه منابع انساني تقريباً جديد است . تا زمان انقلاب صنعتي فقط سيل ، زلزله ، آتشفشان ، قحطي و طاعون تهديداتي مستمر در سطح ملي محسوب ميشدند و فعاليتهاي بشر در وقوع و آثار اين بلاياي طبيعي نقش چنداني ايفا نميكرد . در عهد قديم حضرت نوح براي حفظ موجودات زمين از انقراض در اثر توفان ، كشتي ساخت اما در عصر حاضر اين عملكرد بشر است كه سبب بروز بلاياي محيط زيستي گشته است .
هنگام تدوين قانون اساسي ايالات متحده جدال شديدي درباره موضوعات مهم حقوق بشر كه در آن موقع مطرح بود ، از جمله آزادي مذهب ، آزادي بيان و آزادي اجتماعات ، در جريان بود . چون اعتقاد بر آن بود كه در زمان استعمار امريكا حقوق بشر به شدت مورد تهديد واقع شده ، رعايت اين حقوق صريحاً در قانون اساسي و لايحه حقوق امريكا مورد تاكيد قرار گرفت