ديه اعضا، جراحات، لطمات، سقط جنين و جنايت بر مرده در استفتاآت قضایی

ديه اعضا، جراحات، لطمات، سقط جنين و جنايت بر مرده در استفتاآت قضایی
مبحث اول: ديه يا ارش اعضا
1 . ديه مو ( ديه تراشيدن موى سر زن و مرد )
(س 410) آيا تراشيدن موى سر و صورت ديگرى با تيغ، ديه دارد؟ و آيا رويش و عدم رويش يا زن و مرد بودن تفاوت مى كند؟
ج ـ اگر موى سر مرد يا زن را بكنند يا بتراشند و نرويد، ديه كامله دارد، و اگر برويد در سر مرد اَرشْ دارد; و در سر زن به مقدار مهريه زنهاى فاميل او بدهكار است و اگر موى صورت مرد را بكنند يا بتراشند و نرويد ديه كامله دارد و اگر برويد ديه اش ثلث ديه است.
2 . ديه چشم ( اَرشْ به دليل پارگى قرنيه چشم )
(س 411) فردى بر اثر اصابت تير تفنگ بادى از ناحيه يك چشم مصدوم گرديده، به نحوى كه پارگى در قرنيه چشم ايجاد شده كه موجب بروز كدورت دايمى در آن گرديده و اين كدورت موجب كاهش بينايى نيز شده است. سؤال اين است كه بابت صدمه فوق فقط ديه كاهش بينايى تعلّق مى گيرد؟ يا اينكه علاوه بر ديه بينايى، پارگى قرنيه اَرشْ جداگانه دارد؟
ج ـ آرى، بعلاوه از ديه بينايى، پارگى قرنيه خود موجب ضمان و اَرشْ جداگانه اى است، و مقتضاى قاعده ضمان، تعدّد در آن با تعدّد جنايت است و تعدّد سبب تعدّد مسبب را مى طلبد، بعلاوه كه خبر ابراهيم از امام (عليه السلام)كه متضمن نقل قضاوت اميرالمؤمنين (عليه السلام)به شش ديه در رابطه با از بين رفتن سمع، بصر، زبان، عقل، شهوت و قدرت جماع نيز دليل بر مسئله است، و محقق در شرائع و نافع قائل به تعدّد ضمان شده، بلكه ظاهراً تعدّد معروف و مشهور بين اصحاب هم مى باشد، به هر حال، مقتضاى اصل مُحكم است و براى آگاهى و توضيح بيشتر به كتاب الديات، بحث ديه منافع و ديه ذهاب عقل مراجعه كنيد. 16/5/79
3 . ديه انداختن دندان طفل
(س 412) در اثر ضربه اى دندان طفلى افتاده ( دندان مذكور لق و ناسالم بوده و بعد از چند روز خودش مى افتاد ) بعد از افتادن در مدت كوتاهى به جاى آن دندان روييده، حكم آن چيست؟ ( اَرشْ يا ديه دندان سالم ) و در اين فرض، اگر افتادن دندان مستند به ضربه نباشد، آيا ضارب تعزير مى شود يا نه؟
ج ـ اگر به جاى آن، دندان نرُويد، ديه كامل دندان را دارد، و عموم و اطلاق ادلّه شامل اين گونه موارد هم مى باشد، و اگر به جاى آن دندان روييده است، اَرشْ دارد، و بعيد نيست بگوييم ديه هر دندان در فرض مسئله يك شتر است. 20/1/76
(س 413) آيا ديه شكستن دندان و از جاى در آمدن آن، يكسان است؟
ج ـ ديه شكستن و كندن، ديه كامل دندان است و فرقى بين آنها نيست. 25/6/77