مبانی نظری سرمایه فکری و عملکرد

قسمتی از متن:

سرماية فکري
محققان مختلف، اين مفهوم را به اشکال گوناگون تعريف کرده‌اند. برخي تعاريف مفهوم سرماية فکري عبارتند از؛
پابلوس (2004) سرماية فکري را شامل تمام منابع دانش محوري مي‌داند که براي سازمان ارزش توليد مي‌کنند ولي در صورتهاي مالي وارد نمي‌شوند.
ماوريدس (2005) سرماية فکري را يک دارائي ناملموس با پتانسيل خلق ارزش براي سازمان و کل جامعه مي‌داند.
مار و اسکيوما (2009) سرماية فکري را بصورت يک گروهي از داراييهاي دانشي که به يک سازمان وابسته هستند و با افزودن بر ارزش سازمان از طريق تعيين ذينفعان کليدي، بطور چشمگيري در بهبود موقعيت رقابتي سازمان مشارکت مي‌کنند، تعريف کرده‌اند.
به اعتقاد ليو (2013) سرماية فکري عبارتست از منابع سودهاي آينده (ارزش) که توسط نوآوري، طراحي‌هاي منحصر به فرد سازمان يا تجربيات نيروي انساني توليد مي‌شود (همتي، كرامتي فرهود وشيپوريان، 1392).
در جمع‌بندي تعاريف متعدد سرماية فکري و اجزاي آن مي‌توان اظهار داشت که، سرماية فکري به سه دسته سرماية انساني، سرماية ساختاري (سازماني) و سرماية مشتري قابل تقسيم است. سرماية انساني مهمترين دارايي يک سازمان و منبع خلاقيت و نوآوري است. در يک سازمان داراييهاي دانشي ضمني کارکنان يکي از حياتي‌ترين اجزايي است که بر عملکرد سازمان تأثير بسزايي دارد. همچنين سرماية انساني ترکيبي از دانش، مهارت، قدرت نوآوري و توانايي افراد شرکت براي انجام وظايفشان و در بردارنده ارزشها، فرهنگ و فلسفه شرکت است (جوليانگ، چن و لينگ، 2013).
سرماية ساختاري را ادوينسون و مالون به عنوان سخت‌افزار، نرم‌افزار، پايگاه داده‌ها، ساختار سازماني، حقوق انحصاري سازمان، علايم تجاري و تمام تواناييهاي سازمان که حامي بهره‌وري کارکنان است، تعريف مي‌کنند. سرمايه ساختاري چيزي است که، هنگامي که کارکنان شب به خانه مي‌روند در شرکت باقي مي‌ماند. سرمايه ساختاري به چند دسته تقسيم مي شود؛ فرهنگ شرکت، ساختار سازماني، يادگيري سازماني، فرآيند عملياتي و سيستم اطلاعاتي (بونتيس، كيو و ريچاردسون، 2009).
1- كمك به سازمانها براي تنظيم استراتژيهاي آنها.
2- ارزيابي اجراي استراتژيها.
3- كمك به تصميمات گسترش و تنوع فعاليتهاي سازمان.
4- استفاده از نتايج اندازهگيري سرمايه‌هاي فكري به عنوان مبنايي براي جبران خدمات.
براي تأثيرگذاري مثبت بر ارزش آيندة بنگاه، لازم است درك بهتري از سرماية فکري و آخرين ابزار موجود براي شناسايي، اندازه‌گيري و مديريت اين عامل مهم ايجاد ارزش را داشته باشيم. رهنمود حسابداري مديريت منتشر شده بوسيله انجمن حسابداران رسمي آمريکا (AICPA) پنج گام اساسي را براي مديريت موفق سرماية فکري تعيين مي‌کند؛
1. شناسايي سرماية فکري بنگاه؛
2. ترسيم عوامل کليدي ارزش؛
3. اندازه‌گيري سرماية فکري؛
4. مديريت سرماية فکري؛
5. گزارشگري سرماية فکري.