خرید ارزان ادبیات نظری تحقیق مسئولیت پیامبر در قرآن

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 28 صفحه

قسمتی از متن Word (..docx) :

تعریف مسوولیت در لغت و اصطلاح این واژه، از ریشه ی سَاَلَ به معنی پرسیدن و درخواست کردن است. مسوولیت، مصدر جعلی از اسم مفعول سَاَلَ و به معنی موظف بودن به انجام دادن کاری می باشد. مسوول بودن، یعنی: 1ـ موظف دانستن خود به انجام دادن کاری. این معنی در سوره ی فرقان آیه 16 بیان شده است: «لهَُّمْ فِیهَا مَا یَشَاءُونَ خَلِدِینَ کاَنَ عَلی‏ رَبِّکَ وَعْدًا مَّسُْئولا. جاودانه هر چه بخواهند در آن جا دارند. پروردگار تو مسئوول [تحقق‏] این وعده است.» 2ـ بازخواست شدن در برابر چگونگی انجام دادن کارهایی که خود تعیین کرده یا از او خواسته شده؛ این معنی در سوره ی احزاب آیه 15 بیان شده است: «وَ لَقَدْ کاَنُواْ عَاهَدُواْ اللَّهَ مِن قَبْلُ لایُوَلُّونَ الْاَدْبَارَ وَ کاَنَ عَهْدُ اللَّهِ مَسُْئولا. با آنکه قبلاً با خدا پیمان جدی بسته بودند که پشت [به دشمن‏] نکنند؛ و باید بدانند پیمان خدا همواره بازخواست دارد.» 3ـ تحمل کردن پیامدهای انجام ندادن یا درست انجام ندادن کار پس از بازخواست. این معنی در سوره ی صافات آیه 24 بیان گردیده: «وَ قِفُوهُمْ اِنهَُّم مَّسُْئولُون‏. آنها را بازداشت نمایید؛ زیرا باید پیامد کارهای خود را تحمل نمایند.» مسوولیت در اصطلاح، یعنی پذیرفتن انجام دادن کاری با همه ی خطرهای احتمالی آن و آمادگی برای بازخواست شدن در برابر کسی که انجام دادن کار یا کارها را واگذار نموده و تحمل پیامدهای درست انجام ندادن وظیفه. منشا مسوولیت منشا مسوولیت یا افراد است یا قرارداد و یا پروردگار. در این پژوهش، سخن از مسوولیتی است که خداوند بر دوش پیامبرانش گذاشته؛ از این رو، پیامبران در برابر انسان ها پاسخگو نبودند و تنها در برابر خداوندی که مسوولیت بر عهده ی آنها نهاده پاسخگو بودند. همچنان که در سوره ی جن آیه 21 فرمود: «قُلْ اِنی‏ِ لَا اَمْلِکُ لَکمُ‏ْ ضَرًّا وَ لارَشَدًا.» همچنین، پاداش مسوولیت پیامبران هم با خداوند بوده و نه با انسان ها؛ همچنان که در سوره ی شوری آیه 23 می فرماید: «... قُل لااَسَْئلُکمُ‏ْ عَلَیْهِ اَجْرًا... بگو من برای رسالتم مزدی از شما نمی خواهم.» رابطه ی مسوولیت با اهلیت یا قابلیت و توانمندی فرد هنگامی که واگذاری مسوولیت از سوی آفریدگار باشد، با توجه به اینکه خداوند به تدبیر امور مصالح مردم داناتر می باشد، از میان هر مردمی هر که را مصلحت بداند، او را مسوول قرار می دهد. پس هر کسی که ویژگی های مناسب داشته باشد، از سوی پروردگار دارای مسوولیت می شود. همچنان که در سوره ی آل عمران آیه 56 می فرماید: «قُلِ اللَّهُمَّ مالِکَ الْمُلْکِ تُوْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاء... بگو: «بار خدایا! فرمانروایی از آن توست؛ هر کس را که خواهی، فرمانروایی بخشی...»‏ مهم ترین ویژگی هایی که فرد را شایسته ی گرفتن مسوولیت از خداوند می کند، چنین است: 1ـ سختگیر بودن با کافران و مهربان بودن با مومنان. همچنان که در سوره ی فتح آیه 29 فرمود: «محَُّمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِینَ مَعَهُ اَشِدَّاءُ عَلی الْکُفَّارِ رُحَمَاءُ بَیْنهَُم‏...» 2ـ تنها برای خشنودی پروردگارش انجام وظیفه نماید و نه چیز دیگر. همچنان که در ادامه ی همین آیه می فرماید: «...یَبْتَغُونَ فَضْلًا مِّنَ اللَّهِ وَ رِضْوَانًا...» 3ـ راستگو و راست کردار باشد. آن گونه که در سوره ی احزاب آیه 22 فرمود: «...وَ صَدَقَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ‏...» 4ـ هر چه را خداوند به او وحی می کند، بپذیرد و چون و چرا نکند. سوره ی بقره آیه 285ـ «آمَنَ الرَّسُولُ بِما اُنْزِلَ اِلَیْهِ مِنْ رَبِّه‏...» 5 ـ آنچه را ایزد دانا به او وحی می کند، به مردم برساند و چیزی را پنهان نکند. سوره ی مائده آیه 67 ـ «یا اَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما اُنْزِلَ اِلَیْکَ مِنْ رَبِّک‏...» 6ـ داشتن سعه ی صدر و نرمخویی حتی در هنگام سخن گفتن با بدکاران و به نرمی سخن گفتن با آنان. سوره ی آل عمران آیه 159ـ «فَبِمَا رَحْمَهٍ مِّنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنتَ فَظًّا غَلِیظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنهُْمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شَاوِرْهُمْ فی الْاَمْر.... پس به [برکتِ‏] رحمت الهی، با آنان نرمخو [و پُر مِهر] شدی، و اگر تندخو و سختدل بودی قطعاً از پیرامون تو پراکنده می‏شدند. پس، از آنان درگذر و برای شان آمرزش بخواه، و در کار [ها] با آنان مشورت کن...‏» مسوولیت های پیامبر در قرآن در پیشگفتار، به مهم ترین مسوولیت های پیامبر در قرآن اشاره شد مانند: تبشیر، انذار، تذکر، دعوت به سوی خدا، خواندن آیه های خداوند برای مردم، آموختن کتاب و حکمت به آنان، تزکیه آنها و قضاوت در اختلاف های شان؛ ولی چون موضوع این پژوهش مسوولیت سیاسی پیامبر در زمینه ی روابط خارجی می باشد، از شرح دیگر مسوولیت های ایشان خودداری می شود. مسوولیت‏ سیاسی پیامبر آیه هایی که در باره ی مسوولیت ‏سیاسی پیامبر در قرآن کریم آمده، به چند دسته تقسیم می‏شود: 1 ـ آیه هایی که به مساله ی اطاعت از پیامبر می‏پردازند این دسته از آیات، اطاعت از پیامبر را به شکل‏های گوناگون مورد توجه قرار داده‏اند. در مواردی «اطاعت‏ شدن‏» از اهداف ارسال همه ی پیامبران معرفی می شود: ــ «وَ مَا اَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ اِلَّا لِیُطَاعَ بِاِذْنِ اللَّهِ...‏ و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر آنکه به توفیق الهی از او اطاعت کنند.» (نساء/64) در مواردی اطاعت از پیامبر، به مثابه ی اطاعت از خداوند شمرده شده است. مانند: ــ «مَّن یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ اَطَاعَ اللَّهَ...‏ هر کس از پیامبر فرمان بَرَد، در حقیقت، خدا را فرمان برده‏...» (نساء/80) آیه هایی که در آنها اطاعت‏ پیامبر، در ادامه ی اطاعت از خداوند قرار گرفته است: ــ «قُلْ اَطِیعُواْ اللَّهَ وَ الرَّسُول‏...‏بگو از خدا و پیامبر [او] اطاعت کنید.» (آل عمران /32) ــ «یَاَیهَُّا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اَطِیعُواْ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ وَ لَا تَوَلَّوْاْ عَنْهُ وَ اَنتُمْ تَسْمَعُون‏‏. ای مومنان! خدا و فرستاده ی او را فرمان برید و از او روی برنتابید در حالی که [سخنان او را] می‏شنوید.» (انفال/20) مقصود اصلی، فرمان به اطاعت از پیامبر است و فرمان به اطاعت‏ خداوند، امری مسلم است که برای یادآوری و مقدمه چینی آورده شده است; زیرا وجوب اطاعت از خداوند ـ همان‏طور که در بحث‏های کلامی مطرح است ـ با شناخت ولی بودن او به وسیله ی عقل حاصل می‏شود؛ و اثبات آن از راه ولایت، به دور می‏انجامد. پس فرمان به اطاعت‏خداوند در این آیات، ارشاد مردم به چیزی است که خود می‏دانند و بیان این حقیقت است که اطاعت از پیامبر، در ادامه ی اطاعت از خداوند است. شاهد بر این مطلب، اینکه در هیچ آیه‏ای فرمان به اطاعت از خداوند، به تنهایی نیامده؛ در حالی که در بسیاری از آیات، اطاعت از پیامبر، یا به صورت فرمان از سوی خداوند، در کنار دیگر واجبات آمده مانند: «وَ اَقِیمُواْ الصَّلَوهَ وَ ءَاتُواْ الزَّکَوهَ وَ اَطِیعُواْ الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُون‏‏. و نماز را برپا کنید و زکات را بدهید و پیامبر [خدا] را فرمان برید تا مورد رحمت قرار گیرید.» (نور/56) و یا به صورت فرمانی از زبان خود پیامبران. مانند: «...فَاتَّقُواْ اللَّهَ وَ اَطِیعُون‏‏. از خدا بترسید و مرا اطاعت کنید.» (آل عمران/51) معنای اطاعت از پیامبر اکنون با توجه به معنای اطاعت که عبارت از فرمانبرداری است، اگر پیامبران از سوی خود هیچ امر و نهی‏ای نداشته باشند، به عبارت دیگر، مسوولیتی نداشته باشند، نمی ‏توان تصوری از معنای اطاعت از آنان داشت; زیرا در این صورت، ایشان صرفا واسطه در ابلاغ فرمان هایی هستند که از سوی خداوند صادر می‏شود و لازم می‏آید که آوردن «اطیعوا الرسول‏» در آیات، به منزله ی تکرار «اطیعوا الله‏» باشد؛ در حالی که هیچ نوع قرینه‏ای در کلام وجود ندارد و سخن اشخاص عادی، از این‏گونه استعارات گمراه کننده خالی است چه رسد به آیات قرآن کریم که از لحاظ فصاحت، برترین کلام است. از سوی دیگر، این مشکل در آیه هایی مانند: «مَّن یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ اَطَاعَ اللَّهَ...‏ هر کس از پیامبر فرمان بَرَد، در حقیقت، خدا را فرمان برده‏...» (نساء/80) و «وَ مَا اَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ اِلَّا لِیُطَاعَ بِاِذْنِ اللَّهِ...‏ و ما هیچ پیامبری را نفرستادیم مگر آنکه به توفیق الهی از او اطاعت کنند.» (نساء/64) بیش تر می‏شود; زیرا لازمه ی این سخن دراین آیات، اجازه دادن خداوند به مردم، برای اطاعت از خود او است. تفویض کارها به پیامبر