خرید ارزان ادبیات نظری تحقیق گیاه علوفه ای سورگوم

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 24 صفحه

قسمتی از متن Word (..docx) :

مقدمه نگرش عمیقتر به گیاهان علوفهای با توجه به افزایش تقاضا برای غذا به علت رشد فزاینده جمعیت و اهمیت پروتئین در جیره غذایی مردم و از آنجائیکه این پروتئین بطور عمده از طریق فرآوردههای دامی تامین میشود، ضروری است. نقش گیاهان علوفهای درتولید دام و در نتیجه تامین نیاز انسان به فرآوردههای دامی از اهمیت غیر قابل انکاری برخوردار است. با این وجود، متاسفانه در کشور ما به تولید و مدیریت گیاهان علوفهای در مقایسه با سایر محصولات زراعی کمتر توجه شده است برای جبران کمبود علوفه نیاز به گیاهانی است که ضمن تولید علوفه بیشتر و کیفیت مناسب، نسبت به شرایط نامساعد محیطی نیز مقاوم باشند تا در طول سال به خصوص فصلهایی از سال که کمبود علوفه به صورت حادتر مطرح میشود بتوانند تولید داشته باشند و نیاز دامها را تامین نمایند. در این راستا سورگوم نه تنها از عملکرد بالایی برخوردار است بلکه با شرایط اقلیمی اکثر مناطق ایران به خصوص مناطق گرم و خشک و معتدل سازگاری خوبی دارد (فومن و همکاران، 1387). سورگوم از نظر اهمیت غذایی پنجمین غله دنیا پس از گندم، ذرت، برنـج و جـو محسوب میشود. مهمترین کشورهای عمده تولید کننده سورگوم آمریکا، هندوستان، آرژانتین، چین، مکزیک، نیجریه و سودان هستند. سورگوم در شمال و جنوب آمریکا، اروپا و استرالیا به مصرف تغذیه دام میرسد اما در آسیا، آفریقا و آمریکای مرکزی بیشتر مصرف خوراکی دارد (FAO, 1989). سورگوم گیاه مقاومی بوده و در شرایطی که برای بیشتر غلات نامناسب است قادر به تولید بذر میباشد. به دلیل مقاومت این گیاه نسبت به خشکی، برای مناطقی که بارندگی منظمی ندارد گیاه مناسبی است (Purseglove., 1972). اگرچه پتانسیل عملکرد آن شبیه ذرت (Pickett and Fredericks., 1959) میباشد، ولی کشت این گیاه در مناطق نیمهخشک حارهای که میزان بارندگی سالانه بیش از 500 میلیمتر بوده معمول است. در این مناطق بارش سالیانه در خلال دو تا هفت ماه از سال، بیشتر از میزان تبخیر و تعرق میباشد. بهبود و افزایش عملکرد سورگوم منوط به شناخت بهتر صفات فیزیولوژیکی و رشد و نمو آن است. - تاریخچه سورگوم سورگوم از قدیمالایام در ایران وجود داشته وبعد از کشور یمن، در خاورمیانه بیشترین توده بومی (421 توده) از ایران جمعآوری شده است (فومن و همکاران، 1385). علاوه بر سایر مصارف معمول، اولین بار ایرانیان باستان شیره گیاه Sorghum Saccharatum را به منظور تهیه شکر مورد استفاده قرار دادند (فومن 1389). با توجه به کمبود علوفه در ایران، نوع علوفهای آن اولویت دارد و سطح زیر کشت آن در ایران بیشتر از 40000 هکتار است (کیخانی و همکاران، 1389). پراکندگی جغرافیایی سورگوم از طریق جاده ابریشم صورت گرفته و از آسیا به سایر مناطق دنیا راه یافته است. سوابق نشان میدهد که سورگوم در حدود 1900 سال قبل از میلاد مسیح در قاره آسیا و به بویژه در هندوستان کشت میشده است. در قرن چهارم میلادی نیز این گیاه در چین و در قرن پانزدهم در اروپا رایج شده است و به سرعت رونق یافته است. برخی کاشت این گیاه را در آمریکا از حدود سال 1707 میلادی و همراه با تجارت بردگان به این کشور میدانند (پورکاظم، 1387). شناسایی، نامگذاری و طبقهبندی جنسها و گونههای متعدد این گیاه از قرن شانزدهم توسط گیاهشناسان آغاز شد و هر کدام تحت اسامی خاصی این گیاه را معرفی کردند و بعضاً گونههای جدیدی را به جمع گونههای شناسایی شده، افزودند. طبقهبندی این گیاه نشیب و فرازهایی را طی کرد تا اینکه مونش در سال 1794 کلمه سورگوم را برای این جنس انتخاب نمود و از آن تحت عنوان Sorghum Bicolor نام برد و تا کنون نیز تحت همین نام بکار رفته است. اسنودن طبقه بندیهای گذشته را تکمیل و 31 گونه زراعی و 17 گونه غیرزراعی این گیاه را تشریح کرد (پورکاظم 1387). - کشت سورگوم در ایران با توجه به سازگاریهای اکولوژیک خاص این گیاه که مناسب با شرایط موجود در ایران است در 40 هزار هکتار از اراضی ایران کشت میشود. در مناطق مرطوب با استفاده از ارقام مناسب و در مناطق سرد با رعایت تاریخ کاشت در اواخر بهار و اوایل تابستان کشت آن امکانپذیر است. آزمایشات نشان میدهد سورگوم دانهای در اکثر مناطق ایران که 140-90 روز دارای درجه حرارت بالای 15 درجه سانتیگراد باشند با استفاده از ارقام و واریتههای مناسب و رعایت تاریخ کاشت قابل کشت است در ایران، سورگوم در اردستان و یزد از سالها قبل کشت میشده است. در سیستان و بلوچستان نیز سورگوم دانهای کشت و از آن نان تهیه میکردهاند. همچنین در مناطق گرم استان فارس از جمله کازرون سورگوم کشت میشود. در کرمان و بنادر جنوب نیز سورگوم کشت و به مصرف تغذیه دام میرسیده است (عادلی، 1374). سورگوم گیاهی است که مقاومت بالا به شرایط نا مساعد محیطی دارد و در شرایطی که برای بیشتر غلات نامناسب است قادر به رشد و تولید بذر میباشد (المدرس‏، 1387). سورگوم دارای خصوصیات زراعی بسیار خوب از جمله رشد سریع بوده و در مدت زمان کوتاهی در حدود 50 روز (البته بسته به شرایط آب و هوایی) محصول قابل توجه تولید میکند. سورگوم محصولی با تنوع ژنتیکی بالا است و ویژگیهای کیفی مانند وجود تانن در دانه موجب کاهش ارزش غذایی‏، کاهش قابلیت هضم و کاهش نسبت کارایی پروتئین آن میشود (Ejeta., 1990). در برخی واریتهها حضور پلی فنولها دانه را تلختر و بد طعم میسازد اما همین پلی فنولها به حفظ دانه در برابر حمله حشرات و پرندگان و جوانهزنی پیش از برداشت کمک میکنند. دانههای سورگوم معمولا به رنگهای سفید‏، قرمز، زرد و یا قهوهای دیده میشوند (Butler., 1990). - گیاهشناسی سورگوم . سورگوم با نام علمیSorghum biocilor (L.) Moench یکی از گیاهان خانواده غلات (زهتابیان و چاهوکی، 1389) و یکی از پنج گیاه زراعی عمده دنیا محسوب میشود و امروزه بعد از چهار گیاه گندم، برنج، جو و ذرت مقام پنجم را دارا میباشد (فومن، 1389؛ کلیدری و همکاران، 1386). سورگوم گیاهی یکساله، روزکوتاه با 6 درصد گرده افشانی غیرمستقیم و از نظر فتوسنتزی جزو گیاهان 4 کربنه است (پورکاظم، 1387). این گیاه دارای سیستم ریشهای افشان و بسیار توسعه یافتهای است. به طور متوسط تا عمق 50-40 سانتیمتری (حداکثر تا عمق 90 سانتی متری) در خاک نفوذ میکند و بصورت جانبی تا 40 سانتیمتر گسترش مییابد هر چند گسترش ریشه تا شعاع 120 سانتیمتری اطراف گیاه نیز مشاهده شده است. از دیگر خصوصیات ریشههای سورگوم، داشتن مقادیر بسیار زیادی تار کشنده است که میزان آن در یک سانتیمتر مربع تقریبا 2 برابر بیشتر از ذرت است (نورمحمدی، 1380). رشد و پراکنش سیستم ریشهای سورگوم تحت تاثیر رطوبت خاک، مقاومت فیزیکی خاک و تخلخل خاک قرار میگیرد (مظاهری، 1377). گمان میرود که ذخایر سیلیسی موجود بر روی آندودرم ریشه سورگوم منجر به محکم شدن ریشه در خاک و کمک به تحمل تنش خشکی میشود. ساقه سورگوم مستقیم با پوسته محکم و مغز نرم میباشد. ارتفاع گیاه از 3/0 تا 5/4 متر متغیر و دارای 20-7 میانگره است. فاصله میانگرهها از پایین به طرف بالا افزایش مییابد، قطر ساقه از پایین به طرف بالا کاهش پیدا میکند و بین 4-1 سانتیمتر متغیر است. ساقه سورگوم آبدار و میزان شیره ساقه در برخی ارقام 48-38 درصد میرسد. بالا بودن شیره ساقه باعث افزایش مقاومت سورگوم نسبت به ورس‏، بیماریها و بالا رفتن ارزش علوفهای آن میگردد (نور محمدی، 1380). معمولا تعداد پنجه هر بوته بین 4-3 عدد و در مواردی به 10 عدد نیز میرسد. البته رقمهای دانهای سورگوم در جهتی اصلاح شدهاند که تعداد پنجه کمتری تولید میکنند. قطر ساقه سورگومهای دانهای معمولا بیشتر از بقیه انواع سورگومها میباشد (Martin et al., 1986). برگهای سورگوم متناوب، سرنیزهای یا خطی ـ سرنیزهای و دارای موم براق در سطح فوقانی میباشند. لبههای برگ زبر یا صاف بوده و نوک برگها ممکن است کرکدار باشد. تعداد برگها بین 7 تا 24 عدد است که بسته به واریته و طول فصل رشد تغییر میکند. برگهای بالغ دارای 30 تا 135 سانتی متر طول و 5/1 تا 15 سانتیمتر عرض میباشند. سلولهای متحرک در قسمت اپیدرم فوقانی باعث پیچخوردن سریع برگها به سمت داخل در اثر تنش آبی میشوند (House., 1985). پس از کامل شدن رشد ساقه، گلآذین از انتهای ساقه خارج میشود که بسته به رقم و شرایط فشرده است ولی در انواع سورگومهای دیگر گلآذین معمولاَ به شکل نیمهفشرده باز است. در سنبلچـه دو گل وجـود دارد که یکـی بارور و دیگری عقیم است. یک گل آذین سـورگوم 5000-1000 (به طور معمول 3000-1500) گل تولید میکند و میتواند 75-15 میلیون دانه گرده را آزاد نماید (نورمحمدی، 1380). گلدهی حدود 10-6 روز طول میکشد و در بعضی ارقام که گلآذین بلندتر و بزرگتر میباشد این مدت زمان ممکن است تا 15 روز طول بکشد (کریمی، 1384). عمر گرده سورگوم چند ساعت بیشتر نیست ولی کلالهها حدود 20-18 روز آماده پذیرش گرده هستند. سورگوم گیاهی کاملاً بارور است و نزدیک به 96% خودگشنی دارد و میزان دگرگشنی آن 6-4% است (کریمی، 1384؛ نورمحمدی، 1380). دانه سورگوم به شکل تقریباً گرد و بیضوی است. دانهها به رنگهای مختلف همچون قرمز، سفید و قهوهای دیده میشوند. وزن هزار دانه 60-15 گرم و وزن هکتولیتر آن 75-65 کیلوگرم است قطر دانه آن 5/4-5/0 میلیمتر است. دانه سورگوم از پوسته 8% (3/9-8/7)، آندوسپرم 82% (6/84-80) و جنین 10% (1/12-8/7) تشکیل شده است (نورمحمدی، 1380).