ویژگی های دوران نوجوانی و بلوغ

ویژگی های دوران نوجوانی و بلوغ

دسته بندی : وورد

نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )

تعداد صفحه : 16 صفحه

قسمتی از متن Word (..docx) :

ویژگی های دوران نوجوانی و بلوغ دوره ی نوجوانی وبلوغ به سنین بین 12 الی 18 سال اطلاق می شود که یکی ازبحرانی ترین دوره های زندگی می باشد.1 بلوغ : بلوغ Puberty ) ) نخستین علامت مرحله ی نوجوانی Adolescence)) است ودربعضی ازفرهنگ ها اهمیّت بلوغ به قدری است که مراسم خاصّی دارد ودختروپسربا تشریفات خاصّی درجشن بلوغ خود شرکت می کنند . درتعریف بلوغ میان روان شناسان رشد اختلاف نظروجود دارد که عمدتاً نتیجه ی دیدگاه های متفاوت ایشان به جنبه های گوناگون نوجوانی است . مثلاً بعضی ازایشان بلوغ را مرحله ای درفراخنای رشد وتکامل می دانند که کودک ازصورت یک موجود غیرجنسی یا فاقد خاصیّت جنسی ( Asexual) به صورت یک موجود جنسی (Sexual) درمی آید . برخی گفته اند که معمولاً آغاز نوجوانی با بلوغ مشخّص می شود وبه تغییرات بدنی اطلاق می شود که به رشد ونضج تناسلی می انجامد . کلمه ی بلوغ درزبان انگلیسی ازکلمه ی لاتین Pabertas)) به معنای سن مردانگی یا سن بزرگ سالی مشتق شده ودرزبان فارسی کلمه ی بلوغ به معنای ( رسیدن میوه ) یا ( رسیدن شخص به حدّ تکلیف شرعی ) است . برخی ازروان شناسان رشد ، دوران نوجوانی را به سه مرحله تقسیم می کنند : مرحله ی پیش ازنوجوانی ( از10 تا 12 سالگی ) مرحله ی نوجوانی اوّلیّه ( از13 تا 16 سالگی ) مرحله ی نوجوانی ثانویّه یابعدی ( از17 تا 20 یا 22 سالگی ) بلوغ های مطرح شده درطول زندگی هرشخص عبارت است از: 1- بلوغ بدنی یا زیست شناختی 2- بلوغ افکارشناختی 3- بلوغ روان شناختی ( شناختی، روانی – حرکت ، عاطفی) 4- بلوغ جامعه شناسی 5- بلوغ بوم شناسی آثار تغییرات بلوغ : 1- انزوا طلبی 2- خستگی وملامت 3- ناهماهنگی 4- ستیزه جویی اجتماعی 5- احساساتی تند 6- فقدان اعتماد به نفس 7- حیا وعفّت افراطی دوره ی بلوغ نگرانی هایی برای نوجوان ایجاد می کند که عبارت است از: 1- نگرانی درباره ی عادّی بودن 2- نگرانی درباره ی عادّی بودن خصایص جنسی 3- نگرانی درباره ی عادّی بودن اندازه ی بدن 4- نگرانی درباره ی عادّی بودن الات تناسلی 5- نگرانی درباره ی عادّی بودن خصایص جنسی ثانوی هرکدام ازعلوم مختلف برای نوجوان خصوصیاتی قایل شده اند که ازدیدگاه روان شناسی ، این خصوصیات به شرح زیراست : 1- برقراری روابط جدید ورشد یافته با هم سالان خود ازهردوجنس که ادامه ی رشد وتکامل رفتاراجتماعی را نشان می دهد . 2- به دست آوردن توانایی ایفای نقش اجتماعی مردانه یا زنانه 3- پذیرفتن اندام یا هیکل خود وکاربرد موثربدن 4- کسب استقلال عاطفی ازوالدین وسایربزرگ سالان ، معلّمان ووالدین ها باید فرصت هایی برای دانش آموزان فراهم آورند که ایشان برای خود تصمیم بگیرند. 5- مایل بودن ، پذیرفتن وانجام دادن رفتارهای درست اجتماعی 6- انتخاب وآماده شدن برای یک حرفه که مستلزم راهنمایی درمدرسه است. 7- رشد وگسترش مهارت های ذهنی ( هوشی ) ومفاهیم ضروری برای اصلیّت شهروندی که هدف اساسی مدرسه به شمار می رود . 8- آماده شدن برای ازدواج وزندگی خانوادگی که همسریا والدین موثرشدن را شامل می شود. 9- علاقه مندی به دست رفتارمسئول اجتماعی که هدف اگرمدارس است وآموزش معارف اخلاقی عمدتاً به این هدف متوجّه است . 10- داراشدن ایدئولوژی یا نظامی ازارزش ها ومعیارهای اخلاقی وافکارخاص .1 حال به روایات درمورد نوجوانی می پردازیم ، دوران حسّاس ومهمّ زندگی که هرکس این دوران ازحیات را طی می کند . اهمیّت این دوران آنقدرزیاد است که پایه ی رفتارومنش فرد را درسال های آتی رقم می زند . -« اِنَّ اَحَبَّ الخَلایقِ الَی اللهِ عَزَّوَجَلَّ شابَّ حدثَ السنّ فِی صُورَهٍ حَسَنَهٍ جَعَلَ شَبَابَهُ وَجَمَالِهِ للهِ وَفِی طَاعَتِهِ ، ذَلِکَ الَّذی یُبَاهِی بِهِ الرَّحمَان مَلائِکَتِهِ یَقُولُ : هَذَا عَبدی حَقّآً . »4 « دوست داشتنی ترین مخلوقات نزد خداوند متعال نوجوانی است زیبا رو که که جوانی وجمالی خویش را برای خداوند دراطاعت خدا قرار دهد . به چنین نوجوانی خدا برفرشتگان می بالد و می فرماید : حقّا که این نوجوان بنده ی من است . » - قالَ علیعلیه السلام ) : («اِنَّمَا قَلبُ الحَدَث کَا لارضِ الخاسیهِ مَا اُلقِی فیهَا مِن شَیءٍ اِلاّ قَبِلَتهُ 1» « دل نوجوان مانند زمین آماده است که هربذری درآن افشانده شود می پذیرد . » - قالَ علیعلیه السلام ):« اِنَّ العاقِلَ یَتَعَظَّ بِالادَبِ وَ البهائِمِ لا تَتَعَظُّ اِلاّ بِالضَرب . 2» « انسان عاقل به وسیله ی ادب به آگاهی درونی وروشنی می رسد واین چهارپایان هستند که تنها با کتک زدن تربیت می شوند . » - («اِنَّ خَیرَ مَا وَرَّثَ الاباء لابنَائِهِم الادب لاَ المال ، فَاِنَّ المَالَ یَذهَبُ وَ الادَبُ یَبقَی 3» « همانا بهترین چیزی که پدران برای فرزندان خود به ارث می گذارند ادب است نه مال، همانا مال (می رود وادب باقی می ماند .» نیازها وعلا یق نوجوانان دوره ی اوّل نوجوانی ( 12 تا 15 سالگی ) که هم زمان با سال های دوره ی راهنمایی نوجوان درمدارس است ، معمولاً دشوارترین زمان برای نوجوان وبزرگسالان زندگی او خواهد بود . هیجانات وعواطف آنان اغلب شدید ، تغییرحالت های آنها زیاد وسریع می باشد. آنان به دنبال هیجان هستند وازاین که باآنان مانند کودک رفتار شده به شدّت خشمگین می شوند، لکن درزیراین طغیان ، لباس های ژولیده ویا روشن فکری خام وتلاش روزافزون برای بزرگ ترشدن ، یک احساس ناامنی شدید آنان رارنج می دهد. آنها درباره ی ظاهر خود وطبیعی بودنشان نگرانند ، درباره ی امورمدرسه ودرس خود نگرانند . خوشبختانه بسیاری ازنوجوانان دارای گرایش های مثبتی نسبت به مذهب هستند و ارزش های مطلوب معنوی آن را تشخیص می دهند. نوجوانی که به خداوند واصول مذهبی معتقد است ، نه فقط به هنگام مواجهه با مشکلات بلکه درسراسر زندگی روزانه براعتقادات مذهبی خویش به عنوان بهترین راهنما درفرایند رشد تکیه دارد وازقدرت وجراتی که ایمان مذهبی دراوپدید می آورد بهره مند می گردد .1 نیازهای نوجوان شامل : 1- نیازهای فیزیکی وجسمی نوجوانان ازقبیل : خوراک ، پوشاک و... این که همیشه نوجوان دوست دارد سرووضعی مرتّب داشته باشد که این مستلزم وضع اقتصادی خوب است. 2- بیکاری 3- گردش وتفریح ، نیاز اساسی نوجوانان ، پرکردن اوقات فراقت که شامل کتابخانه ، ورزش کردن ، سینما، تلویزیون و... ندادن پاسخ منطقی به نیازهای این دوره باعث نا بسامانی های روحی ناشی ازاین مطلب درسرنوشت آینده افراد می شود. جامعه شناسان معتقدند درچنین وضعیّتی ، عدم پاسخ گویی صحیح به احتیاجات دوران نوجوانی ، سبب پیدایش پاسخ های لازم ازطریق جایگزین های مختلف خواهد شد. هیچ یک ازنیازهای دوران نوجوانی ، به هرحال بدون پاسخ نخواهد ماند ، امّا هرچه حلقه ی فشاربراین احتیاجات تنگ ترباشد پاسخ ها به همان مقداراز هنجارها فاصله می گیرند. برای تضمین سلامت نسل جوان ، جامعه حتّی الامکان باید خود رابانیازهای مختلف آنان هماهنگ سازد.2 مراقبت ها درنوجوانی 1- درزمینه ی غذا: تغذیه ی صحیح ویژه ی نوجوانان به این صورت است : منع آنان ازخوردن برخی غذاهای تحریک کننده وقوی مانند گوشت قرمززیاد وتخم مرغ . درمقابل مصرف مرغ وماهی اثرات سوء کمتری دارد ، بنابراین مصرف آنها درحدّ اعتدال لازم است . هم چنین خوردن چای ، قهوه ی زیاد ، فلفل ، سُس های تند وهرنوع ادویه مضرّ است، امّا مصرف نمک اشکالی ندارد. مصرف خوراکی های پخته ، به خصوص میوه های ساده ، انجیر، دوغ وسایر چیزهایی که به صورت خام خورده می شوند ، بسیار مفید است .1 2- درزمینه ی لباس : - اورا ازپوشیدن لباس چسبان بپرهیزانید . - مراقب باشید لباس زیراو بسیارزبریا بسیار نرم نباشد. - او راعادت دهید که پس ازتعریق بسیارلباس خود را عوض کند. - لباس خواب او نسبتاً فراخ تروراحت ترباشد. - سعی کنید اوشب ها با زیرجامه ( شلواربلند ) بخوابد. 3- درزمینه ی استحمام نظافت وشستشو دراین دوره ازعمر، درجهت حفظ سلامت تن ، شادابی روان وتعدیل غریزه دارای نقش مهمّ واساسی است وخوشبختانه غسل های واجب ومستحب دراین مرحله دراسلام اندک نیستند. اگرممکن است هرشب قبل ازخواب ، یا یک شب درمیان قبل ازخواب 3تا5 دقیقه زیردوش برود. - آب مورد استحمام ملایم و ولرم باشد که این امردراستحکام اعصاب وسلامت روان موثّراست . - توجّه کنید که درحمّام توقّف بسیارنداشته باشد. - درحین استحمام شلواری کوتاه برتن ویا لنگی برکمرداشته باشد. 4 - درزمینه ی خواب وبیداری درمساله ی خواب وبیداری او رعایت این نکات ضروری است : - میزان خواب اورا تنظیم کنید که درشبانه روزحدود 5/7 تا 8 ساعت است . - ساعت خواب اوهم تا حدّ امکان منظّم ومعلوم باشد . - عادتش دهیم که به پشت بخوابد وبه ندرت به پهلوی راست یا چپ بخوابد ( بغلتد). - درخواب ، کف پاها، دست ها وسربیرون ازلحاف باشد. - کوشش کنیم که او بدون اضطراب بخوابد وبا ذکر ودعای قبل ازخواب عوامل اشتغال فکری را ازخود دورسازد. - قبل ازخواب به تخلیه ی خویش بپردازد وحتّی اگرنیمه شب هم بیدار شد به دست شویی برود. - زمانی وارد رختخواب شود که مطمئن باشد دقایقی بعد به خواب خواهد رفت . - عادتش دهیم که پس ازبیداری صبح ازجای برخیزد وخود را آماده ی خروج ازبسترکند.