میوه زرشک

فرمتفایل:ورد{فایل ویرایشی}تعداد صفحات:8صفحه
چکیده ای از متن:
اطلاعات گياهشناسي
زرشک ها گیاهانی علفی، چند ساله با برگ های همیشه سبز یا زودافت، اغلب خاردار و گاهی به صورت درختچه یا حتی درخت های کوچک هستند. برگ ها متناوب، ساده یا مرکب و به ندرت قاعده ای است. گاهی اوقات برگ ها به خار کاهش می یابند. گل ها منظم، کامل، منفرد، یا مجتمع به صورت خوشه، سنبله و یا شکل هایی از پانیکول یا گرزن است. قطعات گل معمولاً دوتایی یا سه تایی بوده و در دو ردیف قرار دارند. هر گل دارای ۴ تا ۶ کاسبرگ براکته مانند در دو ردیف دوتایی یا سه تایی و ۴ تا ۶ گلبرگ داخلی است که در دو ردیف قرار گرفته اند.
تیره زرشک شامل ۱۵ جنس و ۶۵۰ گونه است که بیشترآنها در مناطق معتدله نیمکره شمالی پراکنده اند. مهم ترین جنس در تیره زرشک جنس زرشک است. این جنس دارای ۵۰۰ گونه است که شماری از آنها و از جمله زرشک زالزالکی، زرشک زرافشانی، زرشک خراسانی، زرشک راست خوشه، زرشک معمولی و زرشک ژاپنی در ایران وجود دارد. از این بین دو گونه راست خوشه و خراسانی انحصاری ایرانند و دو گونه زالزالکی و زرافشانی علاوه بر ایران در شرق آناتولی، شرق عراق، افغانستان، ماورای قفقاز، ترکمنستان، غرب پاکستان، کشمیر و آسیای مرکزی نیز می رویند. در سال های اخیر گونه های دیگری به ایران وارد و به منظور استفاده زینتی در مناطق مختلف از جمله باغ گیاهشناسی ملی ایران کاشته شده اند. زرشک معمولی (Berberis vulgaris) در بین انواع زرشک از نظر اقتصادی دارای اهمیت بیشتری است و انواع زرشک های بی دانه از آن به دست می آید. زرشک معمولی درختچه ای است به ارتفاع ۳ و گاهی تا ۶ متر، شاخه ها شکننده و در جوانی به رنگ زرد ارغوانی و یا قرمز مایل به قهوه ای و از یک سال به بالا قهوه ای و به تدریج خاکستری و سپس سیاه و متورق می شود. برگ های آن چرمی یا تا حدودی غشایی متناوب، واژ تخم مرغی، پهن و دارای کناره هایی صاف یا با دندانه های تیز و خارمانند است. گل آذین مجتمع دارای ۲۰ تا ۲۵ و گاهی تا ۴۰ گل است. میوه ها مجتمع و به صورت خوشه های آویخته است.
● ویژگی های میوه زرشک:
میوه زرشک تازه دارای شکل بیضوی با قطر 9 ـ ۶ ميلي متر و طول 12 ـ 6ميلي متر و وزنی در حدود 0.23 گرم است. میوه زرشک تازه به رنگ قرمز روشن است که به تدریج و با از دست دادن آب به قرمز تیره می گراید. در اثر شرایط نامناسب فرآوری و نگهداری به رنگ قهوه ای تا قهوه ای تیره درمی آید و این وضعیت به علت تخریب و تغییر ترکیبات در رنگدانه های موجود در زرشک به خصوص آنتوسیانین ها است. چنانچه عملیات خشک کردن حرارت ملایم و مطلوب و نگهداری آن در شرایط عادی از رطوبت بالا انجام گیرد زرشک رنگ قرمز خود را حفظ کرده و برای مدت طولانی با تغییرات رنگی بسیار کم باقی می ماند. میوه زرشک دارای اسیدهای آلی و ترکیبات فنولی بوده و علاوه بر رنگدانه های آنتوسیانینی و کاروتنوئیدی دارای آنزیم های فنولاز، پلی فنولاز و گلیکوزیداز است. در صورت آزاد شدن این آنزیم ها تخریب آنزیماتیک میوه آغاز می شود. آنزیم های فوق الذکر به مجرد آسیب، خراش ، لهیدگی، رسیدگی یا پارگی میوه خارج شده و با تأثیر بر روی ترکیبات رنگی و رنگدانه ها سبب بروز واکنش های قهوه ای شدن آنزیمی و تخریب رنگ می شود.