تحقیق در مورد عبدالجواد اديب نيشابوري

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ويرايش و آماده پرينت )

تعداد صفحه : 7 صفحه

 قسمتی از متن .doc : 

اديب نيشابوري

عبدالجواد اديب نيشابوري ، اديب ، مدرس و شاعر نامدار دوره مشروطيت در سال 1281 ه. ق در روستاي بيژن گرد از توابع نيشابور زاده شد ، پدرعبدالجواد كشاورزي تنگدست بود . عبدالجواد در 4سالگي به بيماري آبله مبتلا شد ، بينايي يك چشم خود را از دست داد و براي چشم ديگر وي نيز بينايي اندكي ماند . از اين رو ، پدرش او را به مكتب نمي فرستاد ، اما عبدالجواد با نماياندن حافظه قوي و استعداد خود به پدر، او را بر آن داشت كه فرزند را به مكتب بسپارد.

عبدالجواد پس ازفراگيري ِ خواندن و نوشتن و آموختن مقدمات زبان عربي در زادگاه خود ، رهسپار نيشابور شد و در مدرسه گلشن ، دروس مقدماتي عربي را ادامه داد و به فراگيري منطق پرداخت ، سپس براي تكميل آموخته هاي خويش حدود سال 1297 ه. ق  راهي مشهد شد و در مدارس خيرات خان ، فاضل خان و نواب مسكن گزيد . " اديب " در مشهد ، برخي از متون عربي مانند شرح قطرالندي اثرابن هشام ، شرح سيوطي بر الفيه ي ابن مالك و شرح جامي بر كافيه ي ابن حاجب را نزد چند تن از استادان آموخت ؛ اما پس از آن ، ديگر نزد استادي نرفت و سطح عالي ادبيات عرب و كتابهايي چون مغني اللبيب ابن هشام ، مطوّ ل تفتازاني ، مقامات بديعي و مقامات حريري را با مطالعه و ممارست خويش فرا مي گرفت و در همان حال در سطوح پايين تر به تدريس مي پرداخت . " اديب " پيش از مرگ پدر سفري به نيشابور كرد و در حدود سال 1310 ه . ق به مشهد بازگشت و تا پايان عمر در مدرسه نواب اقامت گزيد و در واقع تدريس حرفه اي او از همين سال آغاز شد.

" اديب " در دو سطح متوسط و عالي تدريس مي كرد. در سطح متوسط ، براي عموم طلاب بيشتر شرح نظام بر الشافيه ابن حاجب ، مغني و مطول مي گفت و براي شاگردان خصوصي ، سطح عالي ادبيات عرب را از متن هايي چون مقامات بديعي ، مقامات حريري ، معلقات سبع ، حماسه ابوتمام و مجموعه اي در باب عروض كه خود گرد آورده بود ، درس مي داد و گاه منظومه ي ملاهادي سبزواري در فلسفه و منطق را نيز تدريس مي كرد. تسلط و مهارت " اديب " در فنون ادبي و محفوظات نظم و نثرعربي و فارسي ، شگفتي همگان را برمي انگيخت . " اديب " درعلوم عقلي و نقلي چون فلسفه ، نجوم ، رياضيات ، طب ، موسيقي نظري ، فقه ، اصول ، رجال و تاريخ دست داشت . شيوه ي تدريس او خطابي بود و شاگرد اجازه بحث و پرسش نداشت . وي بر آن بود كه با اين روش ، درس را به گونه اي تقرير مي كند كه هيچ اشكالي حتي براي شاگرداني كه  پايين ترين سطح استعداد را دارند ، بر جاي نمي ماند .

" اديب " به لفظ قلم سخن مي گفت و به ياري حافظه اي نيرومند ، تمامي دانسته هاي خويش را به شيوه اي منسجم به شاگردان القا مي كرد و همين امر حلقه هاي درس او را چنان جذاب و شيرين ساخته بود كه گاه بيش از 300 طالب علم در آن حضور مي يافتند . از اين رو ، او بيش از آنكه شاعري ارزشمند باشد ، مدرسي توانا بود و در مكتب او ادبا و فضلاي بسياري پرورش يافتند و به دست دانش آموختگان مكتب او بود كه نخستين دانشكده هاي ادبيات در ايران تاسيس شد . كساني چون ملك الشعرا ي بهار ، بديع الزمان فروزانفر ، محمد تقي مدرس رضوي ، محمد پروين گنابادي ، اديب طوسي ، سيد محمد باقر عربشاهي سبزواري ، محمود فرخ و مجدالعلاي بوستان از دست پروردگان او به شمار مي آيند . و اديب تاثيري شگرف برهر يك از اينان نهاد و متقابلاً از فضايل و كمالات آنان تاثير پذيرفت. به گفته پروين گنابادي هنگامي كه قصيده ي دماوند بهار به چاپ رسيد ، اديب با آنكه اندك رنجشي از ملك الشعرا در دل داشت ، از خواندن سروده ي او بسيار به وجد آمد و بهار را استاد شاعران ايران خواند .

اديب در 35 سالگي شيفته ي يكي از شاگردان خود شد. مرگ نابهنگام آن شاگرد تأثير شگرفي در زندگي اديب گذارد و او به ياد " حبيب" شعرهايي عاشقانه سرود . گفته اند كه عشق اديب ، عشق به " مظهري از مظاهر جمال" ، عشقي صوفيانه ، برخاسته از معنويت و دست آويزي براي شكوفايي ذوق غزل سرايي او بوده است.

اديب با آنكه تنگدست بود ، همگان از مناعت طبع و عزت نفس او ياد كرده اند . وي به مستمري سالانه مدرسه ي نواب و عايدي اندكي كه از ملك ارثي به او مي رسيد ، بسنده مي كرد و دعوت هيچ يك از ثروتمندان و " خان "  هاي خراسان را نمي پذيرفت و در اواخر عمر از بزرگان جز صيدعلي خان با كسي مراوده نداشت و در برابر صاحب منصبان ، سر تعظيم فرود نمي آورد و به مدح كسي نمي پرداخت. قصيده وي در ستايش مظفرالدين شاه نيز به سبب افتتاح مجلس شوراي ملي بود . پيشنهاد رياست انجمن ادبي خراسان را نيز با سخناني گزنده و تند ، رد كرد. به گفته ي اديب طوسي ، حتي پيشنهاد مُدرسي آستان قدس را كه مستمري قابل توجهي داشت ، نپذيرفت . زندگي او در درس و بحث خلاصه مي شد ، تنها يك بار در اواخر عمر به زادگاهش و كاشمر و مَحوَلات ( ازبخشهاي تربت حيدريه) سفر كرد . تنها تفريح او گردش در باغهاي مشهد بود كه آن هم به بحثهاي ادبي مي گذشت و گاه در پايان هفته به منزل دوستانش از جمله ايرج ميرزا و ميرزا قهرمان مي رفت.

وضع ظاهري اديب برخلاف محيط طلبگي آن روز ، آميزه اي ازسنتهاي قديم و جديد بود. با اين حال نسبت به امور مذهبي تعصب داشت.

اديب به هنگام تحصيل در نيشابور با ديوان قا آني آشنا شد. از اين رو در آغاز به سبك وي اشعاري مي سرود و گاه شعرهاي او را تضمين مي كرد ، اما پس از ورود به مشهد و ديدار با صيدعلي خان درگزي و به اشارت وي ، به سبك خراساني روي آورد و با آثارشاعراني چون فردوسي ، فرخي سيستاني ، منوچهري ، عسجدي ، مسعود سعد سلمان آشنا شد و در نظر او ، ديگر اشعار قاآني سست مي نمود. پيوند و ارادت اديب به صيدعلي خان تا قتل او در1336 ه. ق پايدار بود و اين دو به استقبال يكديگر ، شعرها مي سرودند .

اديب گرچه خود را شاعرتر از استاد مي دانست ، اما در شعر شناسي به برتري او اذعان داشت. مرگ استاد چنان بر اديب اندوهبار بود كه محاسنش رو به سپيدي گذاشت.