مبانی و پیشینه نظری پژوهش اعتیاد و مصرف مواد مخدر

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 18 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏تعاریف اعتیاد
‏اعتیاد یک اصطلاح عامیانه وغیرعلمی و به معنای وابستگی بیمارگونه به مصرف یک یا چند نوع ماده مخدر است که سبب بروز ‏رفتارهای موادجویانه شده و در صورت عدم مصرف مواد مورد نظر، علایم محرومیت در فرد معتاد بروزمی کند.منظوراز مواد، یک ماده شیمیایی ‏–‏نه خوراکی است که پس از مصرف ،وابستگی و نیاز شدید در فرد به مصرف دوباره آن ایجاد می کند( صابری، 1384؛ به نقل از بهاری،1392)
‏به طور متعارف ، اعتیاد برای شناسایی رفتارهای خود مخربی به کار می رود که شامل مولفه های دارویی است.این واژه مختص کسانی است که گرفتار وابستگی جسمی به یک یا بیش از یک داروی غیرقانومی هستند. این تعریف شامل هوس کردن شدید مواد و نیاز به مواد بیشتر برای کسب همان اثرقبلی است(دی کلمنته، 2003).
‏بین سوء مصرف مواد و اعتیاد تفاوت وجود دارد. مصرف ماده ای که خلق و رفتار را تغییر می دهد لزوما سوءمصرف مواد تلقی نمی شود مگر آنکه عملکرد مصرف کننده را به طرزی منفی تحت تاثیر قراردهد. مشکل فرد فقط موقعی اعتیاد تاقی می شود که نشانه های مرضی جسمی ترک یا تحمل نسیت به ماده مخدر وجود دارند. اعتیاد عادت اکتسابی است که زمانی ظهور کرده وخاموش کردن آن حتی در مواجهه با پیامدهای بسیار منفی و چشمگیر آن دشوار است. واژه وابستگی حاکی است که الگوی رفتار شامل کنترل ضعیف خود فرمانی است که با وجود بازخورد منفی ادامه دارد و اغلب به نظر می رسد خارج از کنترل باشد (دی کلمنته، 2003‏). پادینا و سکول (1983) معتقدند که در بحث از مصرف مواد در نوجوانی، رفتارهای وابسته به مصرف مواد متأثر از عوامل درون شخصیتی ‏–‏ برون شخصیتی و اجتماعی ‏–‏ فرهنگی است (به نقل از بهاری،1392).
‏
‏ملاک‌های‏ ‏تشخ‏ی‏ص‏ی‏ DSM-IV-TR‏ ‏برا‏ی‏ ‏وابستگ‏ی‏ ‏به‏ ‏مواد
‏ی‏ک‏ ‏الگو‏ی‏ ‏غ‏ی‏ر‏ ‏انطباق‏ی‏ ‏مصرف‏ ‏مواد‏ ‏که‏ ‏منجر‏ ‏به‏ ‏تخر‏ی‏ب‏ ‏چشمگ‏ی‏ر‏ ‏بال‏ی‏ن‏ی‏ ی‏ا‏ ‏ناراحت‏ی‏ ‏می‌شود‏ ‏و‏ ‏با‏ ‏سه‏ ‏مورد‏ ‏از‏ ‏موارد‏ ‏ز‏ی‏ر‏ ‏تظاهر‏ ‏می‌کند‏ ‏که‏ ‏زمان‏ی‏ ‏در‏ ی‏ک‏ ‏دوره‏ 12 ‏ماهه‏ ‏بروز‏ ‏می‌کنند‏:
‏تحمل‏ ‏که‏ ‏به‏ ی‏ک‏ی‏ ‏از‏ ‏دو‏ ‏صورت‏ ‏ز‏ی‏ر‏ ‏تعر‏ی‏ف‏ ‏می‌شود‏:
‏الف) ‏ن‏ی‏از‏ ‏به‏ ‏افزا‏ی‏ش‏ ‏مقدار‏ ‏ماده‏ ‏برا‏ی‏ ‏رس‏ی‏دن‏ ‏به‏ ‏مسموم‏ی‏ت‏ ی‏ا‏ ‏تأث‏ی‏ر‏ ‏دلخواه
‏ب‏)‏کاهش‏ ‏قابل‏ ‏ملاحظه‏ ‏اثرات‏ ‏ماده‏ ‏با‏ ‏مصرف‏ ‏مداوم‏ ‏مقاد‏ی‏ر‏ ی‏کسان‏ی‏ ‏از‏ ‏آن
‏2‏)‏ ‏حالت‏ ‏ترک‏ ‏که‏ ‏به‏ ی‏ک‏ی‏ ‏از‏ ‏دو‏ ‏شکل‏ ‏ز‏ی‏ر‏ ‏تظاهر‏ ‏می‌کند‏:
‏الف‏)‏سندرم‏ ‏ترک‏ ‏برا‏ی‏ ‏آن‏ ‏ماده
‏ب‏)‏ ‏همان‏ ‏ماده‏ (ی‏ا‏ ‏ماده‏ ‏مشابه‏ ‏آن‏) ‏برا‏ی‏ ‏رفع‏ ی‏ا‏ ‏جلوگ‏ی‏ر‏ی‏ ‏از‏ ‏علائم‏ ‏ترک‏ ‏مصرف‏ ‏می‌شود‏.
‏3‏)‏ ‏ماده‏ ‏غالباً‏ ‏به‏ ‏مقاد‏ی‏ر‏ی‏ ‏ب‏ی‏شتر‏ ‏و‏ ‏برا‏ی‏ ‏دوره‌ای‏ ‏طولانی‌تر‏ ‏از‏ ‏آنچه‏ ‏مورد‏ ‏نظر‏ ‏است‏ ‏مصرف‏ ‏می‌شود‏.
‏4)‏ ‏م‏ی‏ل‏ ‏دائم‏ی‏ ‏برا‏ی‏ ‏کاهش‏ ی‏ا‏ ‏کنترل‏ ‏مصرف‏ ‏ماده‏ ‏وجود‏ ‏دارد‏ ‏و‏ ی‏ا‏ ‏تلاش‌های‏ ‏ناموفق‏ی‏ ‏در‏ ‏ا‏ی‏ن‏ ‏زم‏ی‏نه‏ ‏صورت‏ ‏می‌گیرد‏.
‏5‏)‏ ‏زمان‏ ‏ز‏ی‏اد‏ی‏ ‏در‏ ‏فعالیت‌های‏ ‏لازم‏ ‏برا‏ی‏ ‏به‏ ‏دست‏ ‏آوردن‏ ‏ماده‏ (‏مثلاً‏ ‏مراجعه‏ ‏به‏ ‏اطباء‏ ‏متعدد‏ ی‏ا‏ ‏رانندگ‏ی‏ ‏طولان‏ی‏)‏،‏ ‏مصرف‏ ‏ماده‏ ی‏ا‏ ‏رها‏یی‏ ‏از‏ ‏آثار‏ ‏ماده‏ ‏صرف‏ ‏می‌شود‏.
‏6‏)‏ فعالیت‌های‏ ‏مهم‏ ‏اجتماع‏ی‏،‏ ‏شغل‏ی‏ ‏و‏ ‏تفر‏ی‏ح‏ی‏ ‏به‏ ‏خاطر‏ ‏مصرف‏ ‏ماده‏ ‏کنار‏ ‏گذاشته‏ ‏می‌شود‏.
‏7‏)‏ ‏ادامه‏ ‏مصرف‏ ‏مواد‏ ‏عل‏ی‏ ‏رغم‏ ‏آگاه‏ی‏ ‏از‏ ‏مشکلات‏ ‏روانشناخت‏ی‏ ی‏ا‏ ‏جسمان‏ی‏ ‏مستمر‏ ی‏ا‏ ‏عودکننده‏ ‏ا‏ی‏ ‏که‏ ‏احتمالاً‏ ‏از‏ ‏مصرف‏ ‏ماده‏ ‏ناش‏ی‏ ‏شده‏ ‏و‏ ی‏ا‏ ‏در‏ ‏نت‏ی‏جه‏ ‏آن‏ ‏تشد‏ی‏د‏ ‏می‌شوند‏. (‏کاپلان‏ ‏و‏ ‏سادوک،‏ ‏2007؛‏ ‏ص‏ ‏478‏)
‏ملاک های تشخیصی DSM-5
‏الف) کنترل فرد مصرف کننده بر الگوی مصرفش تخریب شده باشد، شامل 4 ملاک زیر:
‏1) مصرف مواد بیش از مقداری که قصد شده یا زمانی که در نظر گرفته شده است انجام شود.
‏2) تلاش های ناموفق زیاد جهت قطع، کاهش یا تنظیم مقدار مصرف مواد.
‏3) صرف زمان فراوان جهت تهیه مواد، استفاده از مواد، و از بین رفتن آثار مواد در بدن.
‏4) وجود وسوسه مصرف مواد.
‏ب) تخریب در مسائل اجتماعی شامل سه مورد زیر:
‏5) تخریب قابل ملاحظه در نقش و وظایف فرد در محل کار، مدرسه یا منزل.
‏6) ادامه مصرف مواد با وجود مشکلات پایدار و مکرر در وضعیت اجتماعی یا بین فردی که ناشی از اثرات مصرف باشد.
‏7) فعالیت های مهم اجتماعی، شغلی یا تفریحی به علت مصرف مواد کاهش یابند یا قطع شوند.
‏ج) مصرف پرخطر شامل دو مورد زیر:
‏8) نحوه مصرف مواد از لحاظ جسمانی خطرناک باشد.
‏9) ادامه مصرف مواد با وجود علم به داشتن یک مشکل جسمانی یا روانی که از مصرف مواد ناشی شده باشد.
‏د) تأثرات دارویی مصرف مواد شامل دو مورد زیر:
‏10) وجود نشانه های ‏تحمل‏ به یکی از این دو طریق: ‏ن‏ی‏از‏ ‏به‏ ‏افزا‏ی‏ش‏ ‏مقدار‏ ‏ماده‏ ‏برا‏ی‏ ‏رس‏ی‏دن‏ ‏به‏ ‏مسموم‏ی‏ت‏ ی‏ا‏ ‏تأث‏ی‏ر‏ ‏دلخواه‏ یا ‏کاهش‏ ‏قابل‏ ‏ملاحظه‏ ‏اثرات‏ ‏ماده‏ ‏با‏ ‏مصرف‏ ‏مداوم‏ ‏مقاد‏ی‏ر‏ ی‏کسان‏ی‏ ‏از‏ ‏آن‏.
‏11) ‏حالت‏ ‏ترک‏ ‏که‏ ‏به‏ ی‏ک‏ی‏ ‏از‏ ‏دو‏ ‏شکل‏ ‏ز‏ی‏ر‏ ‏تظاهر‏ ‏می‌کند‏:‏ نشانگان‏ ‏ترک‏ ‏برا‏ی‏ ‏آن‏ ‏ماده‏ یا مصرف ‏همان‏ ‏ماده‏ (ی‏ا‏ ‏ماده‏ ‏مشابه‏ ‏آن‏) ‏برا‏ی‏ ‏رفع‏ ی‏ا‏ ‏جلوگ‏ی‏ر‏ی‏ ‏از‏ ‏علائم‏ ‏ترک‏ (DSM-5‏، 2013، ص 484-483)
‏پیشینه مواد مخدر در ایران