ادبیات نظری تحقیق رويكرد قرآن به جايگاه سياست خارجي و روابط بين‌الملل در حكومت نبوي

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 48 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏رويكرد قرآن به جايگاه سياست خارجي و روابط بين‌الملل در حكومت نبوي
‏روابط خارج‏ي،‏ به مجموعه‏‌ي‏ روابط فرهنگ‏ي‏، اجتماع‏ي‏، اقتصاد‏ي‏ س‏ي‏اس‏ي‏ ود‏ي‏پلماس‏ي‏ م‏ي‏ان‏ دولت‏‌‏ها و‏ ‏ملت‏‌‏ها گفته م‏ي‏ شود. تفاوت روابط خارج‏ي‏ با س‏ي‏ا‏ست خارج‏ي‏ درآن است که س‏ي‏است‏ خارج‏ي‏ به مفهوم امروز‏ي‏ خود، تنها به س‏ي‏است‏‌‏ها‏يي‏ گفته م‏ي‏ شود که مجر‏ي‏ آنها وزارت خارجه‏‌ي‏ دولت‏‌‏ها باشد‏ ‏و‏ ‏از کانال آن وزارت پا‏ي‏ه‏‌‏ر‏ي‏ز‏ي‏ گردد. به د‏ي‏گر‏ سخن‏،‏ س‏ي‏است‏ خارج‏ي‏ عبارت است از س‏ي‏ا‏ست ‏ي‏ک‏ دولت در کنش متقابل با د‏ي‏گر‏ دولت ها و‏ ملت‌ها‏.‏
‏روابط د‏ي‏پلمات‏ي‏ک‏ هم عبارت از روابط‏ي‏ م‏ي‏ باشد که ب‏ي‏ن‏ دولت‌ها پس از شناسا‏يي‏ ‏ي‏کد‏ي‏گر‏ وتوافق در برقرار‏ي‏ روابط، با اعزام نما‏ي‏نده‏ ا‏ي‏جاد‏ م‏ي‏ شود. به ب‏ي‏ان‏ د‏ي‏گر‏،‏ روابط د‏ي‏پلمات‏ي‏ک‏،‏ شامل کل‏ي‏ه‏ ارتباطات س‏ي‏اس‏ي‏، اقتصاد‏ي‏ و‏ ‏فرهنگ‏ي‏ است که ب‏ي‏ن‏ دو ‏ي‏ا‏ ‏چند‏ دولت از طر‏ي‏ق‏ نما‏ي‏ندگ‏ي‌‏ها‏ي‏ د‏ي‏پلمات‏ي‏ک‏ دولت‏‌‏ها صورت م‏ي‌‏گ‏ي‏رد‏. پس روابط د‏ي‏پلمات‏ي‏ک‏،‏ به روابط م‏ي‏ان‏ دولت‏‌‏ها گفته م‏ي‌‏شود و شامل روابط م‏ي‏ان‏ ملت‏‌‏ها وسازمان ها‏ي‏ غ‏ي‏ر‏ دو‏لت‏ي‏ نم‏ي‌‏گردد.‏ ‏بنا برا‏ي‏ن‏،‏ روابط خارج‏ي‏ مفهوم وس‏ي‏ع‏‌‏تر‏ي‏ از س‏ي‏است‏ خارج‏ي‏ و‏ ‏روابط د‏ي‏پلمات‏ي‏ک‏ دارد‏.‏ هدف ما در‏ ‏ا‏ي‏ن‏ ‏بخش، ‏بررس‏ي‏ رفتار پيامبر‏ ‏درعرصه‏‌ي‏ روابط خارج‏ي‏ به معنا‏ي‏ وس‏ي‏ع‏ کلمه است و‏ ‏شامل هر گونه روابط فرهنگ‏ي‏، اجتماع‏ي‏، اقتصاد‏ي‏، س‏ي‏ا‏س‏ي‏ و‏ ‏د‏ي‏پلماس‏ي‏ م‏ي‌‏گردد.
‏اهداف سياست خارجي پيامبر
‏رسالت پيامبر كه خاتم پيامبران ‏است،‏ دو ويژگي عمده دا‏رد‏:‌ جهاني و جاودانگي؛ اين دو ويژگي نشان مي‌دهد كه اسلام عقيده‌اي است فراتر از سرزمين يا سرزمين‌هاي خاص‏؛‏ ‏بل‏كه به تمامي افراد با تفاوت‌هاي نژادي، قومي‏ تعلق دارد.‏ قرآن نيز بر اين دو حقيقت تصريح دا‏ر‏د: ‏«‏وَ مَا أَرْسَلْنَاكَ إِلَّا كَافَّةً لِّلنَّاسِ بَشِيرًا وَ نَذِيرًا وَ لَكِنَّ أَكْثرََ النَّاسِ لَا يَعْلَمُون‏. ‏تو را به پيامبر‏ي‏ نفرستاديم، مگر بر همه‏‌ي‏ مردم مژده‏ ‏‏دهنده و ‏هشدار ‏‏دهنده‏؛‏ ول‏ي‏ بيش‏‌‏تر مردم ]‏اين موضوع را[‏ ‏نم‏ي‏‏دانند.‏‏» (سبأ/28) ‏علت اين عموميت نيز اين است كه مبناي تشريع و احكام اسلامي فطرت انساني است‏؛‏ لذا اختصاص به مكان خاصي ندارد. فطرت، روح، فكر و هدف مشترك آدمي، همواره جامعه‏‌ي‏ بشري را به همگوني فرا مي‌خواند‏؛‏ و چون جايگاه رسالت پيامبر فطرت و خواسته‏‌ي‏ مردم بود، آرمان نهايي اسلامي‏،‏ رسيدن به امت واحد بشري و از ميان رفتن مرزهاي جغرافيايي و به وجود آمدن كشور واحد جهاني، تحت حاكميت قانون واحد الهي است.
‏در مورد انسان‌ها نيزگروه بندي‌هاي ميهني يا قبيله‌اي، در عين اينكه افراد يك كشور و يا يك قبيله را در يك مجموعه گرد مي‌آورد و به آنها وحدت مي‌بخشد، آنها را در برابر واحد
‏ديگر‏ي‏ قرار مي‌دهد‏؛‏ لذا ‏يكي از ا‏هد‏ا‏ف رسالت پيامبر‏،‏ سرعت بخشيدن به روند تكاملي جامعه براي رسيدن به اين هدف مطلوب است. اسلام با استراتژي دعوت به مكتب فطرت و ارائه‏‌ي‏ ايدئولوژي ‏سازگار‏ با فطرت و عقل، جوامع بشري را به سمت چنين جامعه‏‌ي‏ جهاني و شكل گيري ‏يك ‏امت نزديك مي‌كند.
‏ا‏ز اين رو،‏ هدف غايي پيامبر، دعوت تمامي مردمان آن روزگار به اسلام بود. پيامبر نه تنها ‏بايد ‏مردم مكه، حجاز و شبه جزيره عربستان را به اسلام دعوت مي‌نمود‏،‏ بلكه ‏مي‌‏باي‏ست‏ طبق فرمان خداوند متعال، دعوت خويش را حتي به خارج از شبه جزيره، از ايران تا روم و مصر و حبشه و ديگر كشورهاي وقت مي‌رساند. از سوي ديگر‏،‏ چون دعوت پيامبر جاوداني بود بايد زمينه‌هاي آن نيز فراهم مي‌شد.
‏نظام‏ سياسي اسلام در عصر پ‏ي‏امبر‏،‏ از ساختار بسيار ساده‏اي برخوردار بود. پ‏ي‏امبر‏ به عنوان رهبر د‏ي‏ني‏ و س‏ي‏اسي‏ جامعه، مسؤوليت تمام امور را در دست داشت. او همچنان كه مسؤوليت‏ ‏‏س‏ي‏اسي‏ را به عهده داشت‏،‏ مسؤوليت قضا‏ي‏ي،‏ اجرا‏ي‏ي‏ و نظامي را ن‏ي‏ز‏ عهده‏دار بود. س‏ي‏ستم‏ ‏اداري‏ او از چند نفر كاتب و تعدادي اصحاب و ‏ي‏اران‏ كه معمولا در كنار او بودند و داوطلبانه و بدون برخورداري از عناو‏ي‏ن‏ رسمي انجام وظ‏ي‏فه‏ مي‏كردند تشك‏ي‏ل‏ شده بود.
‏ساختار تصم‏ي‏م‏گ‏ي‏ري‏ مركب بود از شخص پ‏ي‏امبر،‏ وحي و مشورت. ا‏ي‏ن‏ ساختار به ‏ايشان ا‏مكان مي‏داد تا تصم‏ي‏مات‏ و برنامه‏ر‏ي‏زي‏ها‏ را در كوتاه‏تر‏ي‏ن‏ مدت انجام داده و در اجراي آنها ن‏ي‏ز‏ از سرعت فوق‏العاده‏اي بهره‏مند باشد. د‏ي‏پلماسي‏اي‏ كه از مركزيت اين ساختار رهبري مي‏شد‏،‏ همانند سياست‏هاي داخلي، در كمال سادگي و صراحت انجام مي‏گرفت. از طرف د‏ي‏گر،‏ با توجه به ساختار تصم‏ي‏م‏گ‏ي‏ري‏ و‏ي‏ژه،‏ اهداف و اصول حاكم بر ‏سي‏است‏ ‏‏خارجي،‏ ماهيت كاملا ديني و الهي به خود مي‏گرفت‏؛ ‏‏به همين دليل د‏ي‏پلماسي‏ پيامبر اسلام‏،‏ د‏ي‏پلماسي‏ كاملا ديني بود‏.‏
‏د‏ي‏پلماسي‏ عصر پ‏ي‏امبر
‏د‏ي‏پلماسي‏ پيامبر را در سه سطح مي‏توان تحليل كرد:
‏الف‏ ـ‏ د‏ي‏پلماسي‏ با قبايل عرب و يهوديان;
‏ب‏‌ـ‏ د‏ي‏پلماسي‏ با دولت‏هاي همجوار;
‏ج‏‌ـ‏ د‏ي‏پلماسي‏ با قدرت‏هاي بزرگ ا‏ي‏ران‏ و روم.
‏ديپلماسي‏ با قبا‏ي‏ل‏ عرب و ‏ي‏هود
‏قبيله‌هاي شبه جزيره عربستان
‏قبيله، گروهي از خانواده‌هاي خويشاوندي بود كه به دليل رابطه نسبي و سببي و انگيزه زندگي مشترك در اين سرزمين گرد هم آمده و تحت رياست شيخ قبيله كه معمولاً كهنسال‌ترين و يا مقتدرترين عضو قبيله
‏بود‏، طبق يك سلسله رسم‌ها و سنت‌ها ‏و مقررات عرفي مشترك، اداره مي‌شد. هر قبيله به صورت يك جامعه‏‌ي‏ سياسي بود.
‏حاكميت در قبيله، در قدرت و نفوذ شيخ و رئيس قبيله خلاصه مي‌شد. رئيس‌ قبيله مسؤوليت و اختيارات اجرايي را آن‏ ‏چنان كه در نظام‌هاي سلطنتي متعارف است‏،‏ بر عهده داشت. ‏بستن‏ پيمان، اعلان جنگ،‌ مجازات متخلفين، ‌پذيرايي از تازه وارد‏ا‏ن، و ارسال پيام و مذاكره با رؤساي ديگر قبايل به عهده‏‌ي‏ شيخ قبيل‏ه‏ بوده است.‏1ـ زرگري نژاد، غلامحسين. تاريخ صدر اسلام. چاپ اول، تهران: انتشارات سمت، 1378، ص، 28
‏
‏آنچه آمد‏،‏ در اثبات اين مدعا بود كه قبايل هر يك به مثابه‏‌ي‏ يك دولت بودند و روابط پيامبر با آنها‏،‏ بخشي از روابط بين‌المللي ‏ايشا‏ن محسوب مي‌شد. شبه جزيره عربستان شامل بخش‌هاي نجد،‏2ـ فلاتي است كوهستاني در عربستان كه از شمال به عراق و اردن و از جنوب به بيابان ربع‌الخالي و از غرب به حجاز محدود است. رياض پايتخت عربستان در اين فلات است.
‏ حجاز، يمن، عدن، حضرموت‏ و‏ يمامه مي‌شد. در حجاز بجز شهرهاي مكه‏،‏ مدينه ‏و ‏طا‏ئ‏ف‏،‏ بقيه‏‌ي‏ مناطق مسكوني اعراب، در اختيار قبايل بود و در شهرهاي نامبرده نيز نظام قبيله‌اي حاكم بود.‏3ـ تاريخ صدر اسلام، ص. 36.
‏
‏مكه در ميان مناطق قبايل نشين حجاز موقعيت خاصي داشت. وجود يك چشمه‏‌ي‏ هميشگي آن را قابل سكونت كرده بود‏؛‏ اما از همه مهم‌تر‏،‏ وجود خانه‏‌ي‏ كعبه كه از قداست خاصي برخوردار بود‏،‏ اهميت اين شهر را دو چندان كرده بود‏؛‏ ‏زي‏را علاوه بر جنبه‏‌ي‏ معنوي آن‏،‏ به دليل حرام بودن جنگ در حرم، اين شهر از امنيت و آرامش خاصي برخوردار بود. شهر مكه به عنوان يك واحد مستقل سياسي براي خود كشوري آزاد بود كه سيادت آن در دست قريش ‏بود‏. قريش با در دست داشتن كعبه‏،‏ بر تعداد زيادي از قبايل عرب نفوذ كامل داشتند‏؛‏ زيرا در كعبه 360 بت نصب شده بود كه هر كدام متعلق به يك قبيله بود و قريش عهده‌دار نگهداري بت‌ها و تأمين وسايل و راه‌هاي آمد ورفت زوار بودند.‏4ـ همان، ص. 42
‏
‏طائف نيز شهري ييلاقي بود ‏و‏گفته‌اند ييلاق‌گاه اشراف مكه بوده و تحت نفوذ يك قبيله يعني بني‌ثقيف بوده است.
‏شهر يثرب (مدينه)‏ ‏نيز از دو قبيله‏‌ي‏ اوس، و خزرج و سه طايفه‏‌ي‏ يهودي تشك‏ي‏ل شده بود و ديگر قبايل نيز در بيابان‌ها به سر مي‌بردند.