چكيده
بیشتر نظرات و پیش بینی ها درباره ی انفجار جمعیت، مربوط به عوامل اقتصادی ، خاصه کمبود مواد غذایی و تمام شدن منابع طبیعی است. اما خطری دیگر و بزرگتر نیز موجود است و آن خطر « خلق آثار نازیبا » است. برخی ممکن است این نکته را کم اهمیت و غیر جدی بگیرند، اما براستی چنین نیست. سلامت آدمی، بستگی به تاثیرات کالبدی، عصبی و احساسی او نسبت به محیط دارد.
واژه « با هم بودن » و مفهوم آن را ممکن است زیاد جدی نگیریم، اما جدایی روزافزون آدمیان از یکدیگر و سایر مظاهر حیات در این سیاره، مساله ای بس جدی است.
در مجتمع های مسکونی امروز، به تغییرات مهمی که در روابط افراد ایجاد شده است، توجهی نمی شود و ساکنین اعم از مرد، زن و یا کودک، نه می توان گفت که با یکدیگرند و نه کاملا از هم جدا و هدف تحقیق این رساله این است که شیوه های تقویت روحیه ی جمعی در ساکنان مجتمع های مسکونی را بررسی کند و به تمهیدات معمارانه آن جهت حل مساله دست یابد.
برای این منظور، ابتدا نحوه ی ایجاد روحیه و سرزندگی در فرد و سپس در جمع مورد بررسی قرار می گیرد و چون معماری، هنری است که ابزار آن محیط کالبدی می باشد ، یکی از مهم ترین راه حلها جهت رسیدن به این مقصود می تواند افزایش کیفیت محیط زندگی باشد که متاسفانه در اغلب مجتمع های زیستی بطور عام و مجتمع های مسکونی بطور خاص، مورد غفلت و بی توجهی قرار می گیرد.
جماعتی که دارای افراد با روحیه مثبت و سرزنده باشد، به احتمال زیاد دارای فعالیتهای جمعی و روحیه ی اجتماعی نیز خواهد بود. بتابراین هرچند به روش های ایجاد روحیه ی جمعی در افراد نیز پرداخته می شود اما بیش از آنکه به نحوه ی ایجاد محیطی مطلوب و با کیفیت برای ایجاد روحیه ای شاداب در افراد و محیطی سرزنده توجه خواهد شد که از فواید افزایش کیفیت محیط ، در درجه اول بهبود روحیه ی فردی و در مرحله ی بعد ، تقویت روحیه ی جمعی افراد خواهد بود.
به عبارت دیگر سوال اصلی طرح این است :
« چگونه می توان با افزایش کیفیت محیط ، موجب ایجاد نشاط ، شادابی و آسایش در افراد و نیز تقویت روحیه ی جمعی در ساکنان مجموعه های مسکونی گردید. »
واژههای کلیدی:
با هم بودن – مجتمع مسکونی – روحیه – سرزندگی – نشاط – آسایش – تقویت روحیه ی جمعی
فهرست عناوین صفحه
1 فصل اول مقدمه 1
1.1 طرح مساله 1
1.2 ضرورت مساله 2
1.3 اهداف تحقيق 6
1.4 روند تحقيق 8
2 فصل دوم مطالعات نظری 11
2.1 مسکن 12
2.1.1 مفهوم مسکن 12
2.1.2 تعريف سازمان بهداشت جهاني مسکن 13
2.2 اهداف کلي مسکن در کشورهاي جهان سوم 14
2.2.1 اهداف کمي: 14
2.2.2 اهداف کيفي: 14
2.2.3 اصلاح و بهبود تاسيسات زير بنايي اجتماعي: 14
2.2.4 هدف هاي فيزيکي زير بنايي: 14
2.2.5 اصلاح محيط زيست: 14
2.3 مسكن مدرن 15
2.4 خانواده 17
2.5 عوامل موثر در بررسي وضعيت مسکن 19
2.5.1.1 استفاده کنندگان 19
2.5.1.2 فعاليت ها 19
2.5.1.3 پيامدها 19
2.6 پيامدهاي فرايند انتخاب مسکن براي ساکنين 20
2.7 اهداف کلي اجتماعي مسکن 20
2.8 بررسي ابعاد کمي نياز مسکن – شاخصاي کمي 21
2.9 بررسي ابعاد کيفي نياز مسکن 22
2.10 جنبه هاي پوياي مسکن 24
2.11 مسکن چيست؟ 25
2.11.1 عوامل موثر بر بهبود کيفيت زندگي 26
2.11.2 نيازهاي اساسي زيستي: 26
2.11.3 نيازهاي اقتصادي: 26
2.11.4 نيازهاي اجتماعي: 26
2.12 اهداف کلي اجتماعي در سياست هاي مسکن 27
2.12.1 سرپناه: 27
2.12.2 زندگي خانواده: 27
2.12.3 احساس افتخار در واحد مسکوني خانوادگي و احساس انطباق با آن: 28
2.12.4 ثبات اقتصادي: 28
2.12.5 مسکن به منزله نوعي سرمايه گذاري: 28
2.12.6 مشارکت خانواده در زندگي اجتماعي: 28
2.12.7 دسترسي به تسهيلات عمومي: 29
2.13 رابطه همسايگي 29
2.14 استانداردهاي مسکن با توجه به شرايط متفاوت 31
2.15 شهر و مسكن 42
2.15.1 عوامل ارزشيابي معماري 42
2.15.1.1 محيط: 42
2.15.1.2 مردم: 43
2.15.1.3 امکانات: 43
2.15.1.4 نظم فضايي: 44
2.15.1.5 کيفيات هنري و بصري: 44
2.15.2 تغييرات سريع فرهنگ ومحيط 45
2.15.2.1 مکان هاي جمعي در جوامع متمدن 46
2.15.2.2 قلمرو در معماري 47
2.15.2.3 انسان ، موجودي اجتماعي 47
2.15.3 فقدان کيفيت در شهرها- فقدان ارتباط انساني 48
2.15.3.1 مقياس انسانی 48
2.15.3.2 آسيب نامريي 48
2.15.3.3 فضاي زيست محيطي شهرها 49
2.15.3.4 آلودگي صوتي 49
2.15.3.5 سر و صدا 50
2.15.3.6 توازن از دست رفته 51
2.15.3.7 کم شدن ارتباط انسان ها 52
2.15.3.8 نيازهاي جمعي 53
2.15.3.9 تنهایی انسان عصرجدید 53
2.15.4 فضاهاي عمومي 57
2.15.4.1 فعاليت هاي ضروري يا اجباري: 57
2.15.4.2 فعاليت هاي اختياري: 57
2.15.4.3 فعاليتهاي اجتماعي: 57
2.15.5 تقويت روحيه جمعي و زندگي اجتماعي 58
2.15.5.1 اصول طراحي فضاهاي شهري (براي تسهيل برخورد اجتماعي افراد) 59
2.15.6 ايجاد حس تشخس و حمايت از مناعت طبع افراد: 61
3 فصل سوم تحلیل 72
3.1 گردآوري و تدقيق نهايي اهداف 72
3.1.1 تعريف موضوع 72
3.1.2 تلفيق 75
3.2 مباني طراحي معماري پروژه 76
3.3 بر نامه ريزي كالبدي فضايي 80
3.4 برنامه ريزي فيزيكي طرح 81
3.5 جمع بندي 91
4 فصل چهارم پیشنهاد در روند طراحی 92
5 فصل پنجم ارائه طراحی 124
منابع و مراجع 136
فهرست اشكال صفحه
شکل 2 1 سرپناه 12
شکل 2 2 تراکم در مسکن مدرن 16
شکل 2 3 پیوند بین زندگی خانواده ومحیط 25
شکل 2 4 دسترسی به مکانها 29
شکل 2 5 کاهش شکاف در بافت اجتماعی 30
شکل 2 6 مکان های جمعی درجوامع متمدن 46
شکل 2 7 حدود مختلف قلمرو 47
شکل 2 8 خانه در گذشته 50
شکل 2 9 تنوع در زندگی 51
شکل 2 10 تنهایی انسان 53
شکل 2 11 محصوریت 55
شکل 2 12 محیط مصنوعی 56
شکل 2 13 تسهيل استفاده مرتب 60
شکل 2 14 هماهنگی بین درون و بیرون 62
شکل 2 15 هماهنگی بین سرپتاه، کشش وجذب 63
شکل 2 16 فضای پویا 64
شکل 2 17 برانگيختن حس كنجكاوي و كاوش 67
شکل 2 18 هماهنگی بنا با راه دسترسی 69
شکل 3 1 سایت پلان 87
شکل 4 1 ساختار فضایی 93
شکل 4 2 ساختار سازه 93
شکل 4 3 ساختار محصور کننده 94
شکل 4 4 مسیر های حرکتی 96
شکل 4 5 ارتباط از طریق فضای مرکزی 97
شکل 4 6 مقیاس انسلنی 99
شکل 4 7 نما بعنوان فضای عمومی 100
شکل 4 8 نما بعنوان فضای عمومی 101
شکل 4 9 اشراف به فضای اطراف 101
شکل 4 10 آستانه ورودی 102
شکل 4 11 نمونه تو نشستگی ها 103
شکل 4 12 ساخت بالکن ها سراسری 104
شکل 4 13 پلکانهای خارج بنا 105
شکل 4 14 گذرگاههای ورودی سرپوشیده 105
شکل 4 15 گذرگاههای ورودی سرپوشیده 106
شکل 4 16 فضاهای ارزشمند 106
شکل 4 17 فضای محصور 107
شکل 4 18 ایجاد فضایی برای با هم جوشیدن 108
شکل 4 19 ایجاد فضاهای مکس 110
شکل 4 20 ایجاد زیبایی و فضای سبز 110
شکل 4 21 رعایت سلسله مراتب 111
شکل 4 22 استفاده از پنجره جهت گشودگی در نما 112
شکل 4 23 فضای وسیع و خوش منظره ی مرکزی 113
شکل 4 24 استفاده متنوع از مصالح 115
شکل 4 25 تنوع فضایی با رعایت سلسله مراتب 115
شکل 4 26 تفکیک با رعایت سلسله مراتب 116
شکل 4 27 وجود تراس مشترک در مقطع 120
شکل 4 28 فضای جمعی بین واحدها در پلان 120
شکل 4 29 فضای جمعی بین واحدها در مقطع 121
فهرست جداول صفحه
جدول 2 1 گزینش شاخص های اجتماعی 35
جدول 2 2 شاخص های اجتماعی بهداشت 37
جدول 3 1 خصلتهای رفتاری و عملکردی فضا 77
جدول 3 2 برنامه ریزی کلی فضاهای داخل مجموعه 81
این فایل به صورت word شامل 148 اسلاید می باشد.
بیشتر نظرات و پیش بینی ها درباره ی انفجار جمعیت، مربوط به عوامل اقتصادی ، خاصه کمبود مواد غذایی و تمام شدن منابع طبیعی است. اما خطری دیگر و بزرگتر نیز موجود است و آن خطر « خلق آثار نازیبا » است. برخی ممکن است این نکته را کم اهمیت و غیر جدی بگیرند، اما براستی چنین نیست. سلامت آدمی، بستگی به تاثیرات کالبدی، عصبی و احساسی او نسبت به محیط دارد.
واژه « با هم بودن » و مفهوم آن را ممکن است زیاد جدی نگیریم، اما جدایی روزافزون آدمیان از یکدیگر و سایر مظاهر حیات در این سیاره، مساله ای بس جدی است.
در مجتمع های مسکونی امروز، به تغییرات مهمی که در روابط افراد ایجاد شده است، توجهی نمی شود و ساکنین اعم از مرد، زن و یا کودک، نه می توان گفت که با یکدیگرند و نه کاملا از هم جدا و هدف تحقیق این رساله این است که شیوه های تقویت روحیه ی جمعی در ساکنان مجتمع های مسکونی را بررسی کند و به تمهیدات معمارانه آن جهت حل مساله دست یابد.
برای این منظور، ابتدا نحوه ی ایجاد روحیه و سرزندگی در فرد و سپس در جمع مورد بررسی قرار می گیرد و چون معماری، هنری است که ابزار آن محیط کالبدی می باشد ، یکی از مهم ترین راه حلها جهت رسیدن به این مقصود می تواند افزایش کیفیت محیط زندگی باشد که متاسفانه در اغلب مجتمع های زیستی بطور عام و مجتمع های مسکونی بطور خاص، مورد غفلت و بی توجهی قرار می گیرد.
جماعتی که دارای افراد با روحیه مثبت و سرزنده باشد، به احتمال زیاد دارای فعالیتهای جمعی و روحیه ی اجتماعی نیز خواهد بود. بتابراین هرچند به روش های ایجاد روحیه ی جمعی در افراد نیز پرداخته می شود اما بیش از آنکه به نحوه ی ایجاد محیطی مطلوب و با کیفیت برای ایجاد روحیه ای شاداب در افراد و محیطی سرزنده توجه خواهد شد که از فواید افزایش کیفیت محیط ، در درجه اول بهبود روحیه ی فردی و در مرحله ی بعد ، تقویت روحیه ی جمعی افراد خواهد بود.
به عبارت دیگر سوال اصلی طرح این است :
« چگونه می توان با افزایش کیفیت محیط ، موجب ایجاد نشاط ، شادابی و آسایش در افراد و نیز تقویت روحیه ی جمعی در ساکنان مجموعه های مسکونی گردید. »
واژههای کلیدی:
با هم بودن – مجتمع مسکونی – روحیه – سرزندگی – نشاط – آسایش – تقویت روحیه ی جمعی
فهرست عناوین صفحه
1 فصل اول مقدمه 1
1.1 طرح مساله 1
1.2 ضرورت مساله 2
1.3 اهداف تحقيق 6
1.4 روند تحقيق 8
2 فصل دوم مطالعات نظری 11
2.1 مسکن 12
2.1.1 مفهوم مسکن 12
2.1.2 تعريف سازمان بهداشت جهاني مسکن 13
2.2 اهداف کلي مسکن در کشورهاي جهان سوم 14
2.2.1 اهداف کمي: 14
2.2.2 اهداف کيفي: 14
2.2.3 اصلاح و بهبود تاسيسات زير بنايي اجتماعي: 14
2.2.4 هدف هاي فيزيکي زير بنايي: 14
2.2.5 اصلاح محيط زيست: 14
2.3 مسكن مدرن 15
2.4 خانواده 17
2.5 عوامل موثر در بررسي وضعيت مسکن 19
2.5.1.1 استفاده کنندگان 19
2.5.1.2 فعاليت ها 19
2.5.1.3 پيامدها 19
2.6 پيامدهاي فرايند انتخاب مسکن براي ساکنين 20
2.7 اهداف کلي اجتماعي مسکن 20
2.8 بررسي ابعاد کمي نياز مسکن – شاخصاي کمي 21
2.9 بررسي ابعاد کيفي نياز مسکن 22
2.10 جنبه هاي پوياي مسکن 24
2.11 مسکن چيست؟ 25
2.11.1 عوامل موثر بر بهبود کيفيت زندگي 26
2.11.2 نيازهاي اساسي زيستي: 26
2.11.3 نيازهاي اقتصادي: 26
2.11.4 نيازهاي اجتماعي: 26
2.12 اهداف کلي اجتماعي در سياست هاي مسکن 27
2.12.1 سرپناه: 27
2.12.2 زندگي خانواده: 27
2.12.3 احساس افتخار در واحد مسکوني خانوادگي و احساس انطباق با آن: 28
2.12.4 ثبات اقتصادي: 28
2.12.5 مسکن به منزله نوعي سرمايه گذاري: 28
2.12.6 مشارکت خانواده در زندگي اجتماعي: 28
2.12.7 دسترسي به تسهيلات عمومي: 29
2.13 رابطه همسايگي 29
2.14 استانداردهاي مسکن با توجه به شرايط متفاوت 31
2.15 شهر و مسكن 42
2.15.1 عوامل ارزشيابي معماري 42
2.15.1.1 محيط: 42
2.15.1.2 مردم: 43
2.15.1.3 امکانات: 43
2.15.1.4 نظم فضايي: 44
2.15.1.5 کيفيات هنري و بصري: 44
2.15.2 تغييرات سريع فرهنگ ومحيط 45
2.15.2.1 مکان هاي جمعي در جوامع متمدن 46
2.15.2.2 قلمرو در معماري 47
2.15.2.3 انسان ، موجودي اجتماعي 47
2.15.3 فقدان کيفيت در شهرها- فقدان ارتباط انساني 48
2.15.3.1 مقياس انسانی 48
2.15.3.2 آسيب نامريي 48
2.15.3.3 فضاي زيست محيطي شهرها 49
2.15.3.4 آلودگي صوتي 49
2.15.3.5 سر و صدا 50
2.15.3.6 توازن از دست رفته 51
2.15.3.7 کم شدن ارتباط انسان ها 52
2.15.3.8 نيازهاي جمعي 53
2.15.3.9 تنهایی انسان عصرجدید 53
2.15.4 فضاهاي عمومي 57
2.15.4.1 فعاليت هاي ضروري يا اجباري: 57
2.15.4.2 فعاليت هاي اختياري: 57
2.15.4.3 فعاليتهاي اجتماعي: 57
2.15.5 تقويت روحيه جمعي و زندگي اجتماعي 58
2.15.5.1 اصول طراحي فضاهاي شهري (براي تسهيل برخورد اجتماعي افراد) 59
2.15.6 ايجاد حس تشخس و حمايت از مناعت طبع افراد: 61
3 فصل سوم تحلیل 72
3.1 گردآوري و تدقيق نهايي اهداف 72
3.1.1 تعريف موضوع 72
3.1.2 تلفيق 75
3.2 مباني طراحي معماري پروژه 76
3.3 بر نامه ريزي كالبدي فضايي 80
3.4 برنامه ريزي فيزيكي طرح 81
3.5 جمع بندي 91
4 فصل چهارم پیشنهاد در روند طراحی 92
5 فصل پنجم ارائه طراحی 124
منابع و مراجع 136
فهرست اشكال صفحه
شکل 2 1 سرپناه 12
شکل 2 2 تراکم در مسکن مدرن 16
شکل 2 3 پیوند بین زندگی خانواده ومحیط 25
شکل 2 4 دسترسی به مکانها 29
شکل 2 5 کاهش شکاف در بافت اجتماعی 30
شکل 2 6 مکان های جمعی درجوامع متمدن 46
شکل 2 7 حدود مختلف قلمرو 47
شکل 2 8 خانه در گذشته 50
شکل 2 9 تنوع در زندگی 51
شکل 2 10 تنهایی انسان 53
شکل 2 11 محصوریت 55
شکل 2 12 محیط مصنوعی 56
شکل 2 13 تسهيل استفاده مرتب 60
شکل 2 14 هماهنگی بین درون و بیرون 62
شکل 2 15 هماهنگی بین سرپتاه، کشش وجذب 63
شکل 2 16 فضای پویا 64
شکل 2 17 برانگيختن حس كنجكاوي و كاوش 67
شکل 2 18 هماهنگی بنا با راه دسترسی 69
شکل 3 1 سایت پلان 87
شکل 4 1 ساختار فضایی 93
شکل 4 2 ساختار سازه 93
شکل 4 3 ساختار محصور کننده 94
شکل 4 4 مسیر های حرکتی 96
شکل 4 5 ارتباط از طریق فضای مرکزی 97
شکل 4 6 مقیاس انسلنی 99
شکل 4 7 نما بعنوان فضای عمومی 100
شکل 4 8 نما بعنوان فضای عمومی 101
شکل 4 9 اشراف به فضای اطراف 101
شکل 4 10 آستانه ورودی 102
شکل 4 11 نمونه تو نشستگی ها 103
شکل 4 12 ساخت بالکن ها سراسری 104
شکل 4 13 پلکانهای خارج بنا 105
شکل 4 14 گذرگاههای ورودی سرپوشیده 105
شکل 4 15 گذرگاههای ورودی سرپوشیده 106
شکل 4 16 فضاهای ارزشمند 106
شکل 4 17 فضای محصور 107
شکل 4 18 ایجاد فضایی برای با هم جوشیدن 108
شکل 4 19 ایجاد فضاهای مکس 110
شکل 4 20 ایجاد زیبایی و فضای سبز 110
شکل 4 21 رعایت سلسله مراتب 111
شکل 4 22 استفاده از پنجره جهت گشودگی در نما 112
شکل 4 23 فضای وسیع و خوش منظره ی مرکزی 113
شکل 4 24 استفاده متنوع از مصالح 115
شکل 4 25 تنوع فضایی با رعایت سلسله مراتب 115
شکل 4 26 تفکیک با رعایت سلسله مراتب 116
شکل 4 27 وجود تراس مشترک در مقطع 120
شکل 4 28 فضای جمعی بین واحدها در پلان 120
شکل 4 29 فضای جمعی بین واحدها در مقطع 121
فهرست جداول صفحه
جدول 2 1 گزینش شاخص های اجتماعی 35
جدول 2 2 شاخص های اجتماعی بهداشت 37
جدول 3 1 خصلتهای رفتاری و عملکردی فضا 77
جدول 3 2 برنامه ریزی کلی فضاهای داخل مجموعه 81
این فایل به صورت word شامل 148 اسلاید می باشد.