مبانی نظری و پیشینه اضطراب اجتماعی

قسمتی از متن:

اضطراب اجتماعی

رشد فرد در زمینه های اجتماعی و سازگاری با دیگر افراد، یکی از فاکتورهای مهم در زندگی زناشویی است که کیفیت آن به سالهای قبل تر زندگی فرد بر می گردد. واقعیت مورد قبول همگان این است که زندگی انسان در بدو تولد در میان دیگران آغاز می شود و همان ابتدای حیات با آنها ارتباط آغاز می کند. همین ارتباط به شکل گیری رفتار او می انجامد. بدین ترتیب، یادگیری اجتماعی آغاز می شود و رفتارهای کودک رنگ اجتماعی پیدا می کند. محرومیت کودک از رشد و تکامل باعث می شود که با مردم کمتر تماس بگیرد، به زندگی اجتماعی بی علاقگی نشان دهد و در طرح نقشه ی زندگی برای آینده ناتوان جلوه کند (نیسی، شهنی ییلاق و فراشبندی،1384).

اضطراب اجتماعی که از آن به عنوان تجربه ی ناراحت کننده در حضور دیگران تعریف می شود و یکی از عواملی است که در روند رشد و تکامل اجتماعی افراد خلل ایجاد می کند. فردی که دچار اضطراب اجتماعی است، هیچ گونه تمایلی به آغاز ارتباط با دیگران ندارد و با احساسی از ترس و پایداری غیر معمول از هر موقعیت که ممکن است در معرض داوری دیگران قرار بگیرد، اجتناب می ورزد. همه ی انسان ها دوست ندارند که بخشی از رفتارها یا جنبه هایی از شخصیت شان مورد ارزیابی دیگران قرار گیرد، ولی این دسته از افراد کمترین تمایلی برای حضور در موقعیت های اجتماعی و ارتباط با دیگران ندارند، چرا که همه ی موقعیت های اجتماعی و تعاملات بین فردی را صحنه های ارزیابی و انتقاد تلقی می کنند. برخی از محققان اعتقاد دارند ترس از ارزیابی منفی علت اصلی اضطراب اجتماعی است. ترس از ارزیابی منفی، افراد مضطرب را وادار می کند که از برخورد با دیگران پرهیز کنند و بدین طریق، ترس خود را نشان دهند (نیسی و همکاران،1384).

افراد دارای اضطراب اجتماعی ویژگی هایی دارند که آنان را از دیگران متمایز می سازد. این افراد در هنگام صحبت کردن با دیگران احساس خجالت و عصبانیت می کنند. نگران این هستند که اشخاص دیگر درباره ی آنان چگونه فکر می کنند و در هنگام آشنایی با افراد جدید مضطرب می شوند. این افراد اغلب درباره ی اشتباه کردن، نادانی و حرف های احمقانه فکر می کنند، ترس دارند که دیگران آنها را ضعیف پندارند و به آنان بازخورد منفی دهند. این افراد ممکن است احساس عدم اعتماد به نفس کنند؛ زیرا تصور می کنند که دیگران آنان را دوست ندارند. علاوه بر این، این افراد ترس از انتقاد، اجتناب از تماس چشمی و ترس از ابراز وجود دارند (هرمزی نژاد،1380).

به عقیده ی ولپی(1958)، فرد دارای اضطراب اجتماعی فاقد توانایی ابراز وجود است. چنن فردی به دلیل ترس از دست دادن احترام و ترس از دست دادن دوست قادر نیست که عواطفش را ابراز کند (نقل از هرمزی نژاد، شهنی ییلاق و نجاریان،1379).