پیشینه و مبانی نظری سیستم های مغزی رفتاری

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 16 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏به نام خدا
‏فصل دوم پایان نامه روانشناسی درباره ‏سیستم‏ ‏های‏ ‏مغزی‏ ‏رفتاری
‏سیستم مغزی-رفتاری
‏انگیزش‏ ‏خوشایند‏ ‏و‏ ‏انگیزش‏ ‏آزارنده‏ ‏و‏ ‏م‏کانیزمهای‌‏ ‏مغزی‌‏ ‏پاداش‌‏ ‏و‏ ‏تنبیه
‏زمینه‏ ‏بررسیهای‏ ‏نوروفیزیولوژیک‏ ‏انگیزش،‏ ‏با‏ ‏آزمایشهای‏ ‏جیمز‏ ‏اولدز‏ (1965‏،‏ به نقل از گری، 1991‏)‏در‏ ‏امریکا‏ ‏رشد‏ ‏چشمگیری‏ ‏یافت‏.‏در‏ ‏آزمایشهای‏ ‏وی،‏ ‏الکترودهایی‏ ‏در‏ ‏مناطق‏ ‏مختلف‏ ‏مغز‌‏ ‏حیوان‌‏ ‏قرار‌‏ ‏داده‏ ‏می‌شد‏ ‏و‏ ‏حیوان‏ ‏می‌توانست‏ ‏با‏ ‏فشار‏ ‏دادن‏ ‏یک‏ ‏اهرم‏ ‏جریان‏ ‏الکتریکی‏ ‏خفیفی‏ ‏را‏ ‏در‌‏ ‏مغز‌‏ ‏خود‌‏ ‏ایجاد‏ ‏کند‏ ‏یا‏ ‏جریانی‏ ‏را‏ ‏که‏ ‏آزمایشگر‏ ‏از‏ ‏طریق‏ ‏الکترود‏ ‏به‏ ‏مغز‌‏ ‏او‌‏ ‏ارسال‏ ‏می‌کرد‏.‏ ‏قطع‏ ‏نماید‏.‏ ‏نتایج‏ ‏این‏ ‏بررسیها‏ ‏نشان‏ ‏داد‏ ‏که‏ ‏قرار‏ ‏گرفتن‏ ‏الکترود‏ ‏در‏ ‏مناطق‏ ‏ویژه‌ای،‏ ‏موجب‏ ‏می‌شود‌‏ ‏که‌‏ ‏حیوان‏ ‏ساعتها‏ ‏مغز‏ ‏خود‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏معرض‏ ‏تحریک‏ ‏الکتریکی‏ ‏قرار‏ ‏داده‏ ‏و‏ ‏لذت‌‏ ‏ببرد،‏ ‏و‏ ‏از‏ ‏سوی‏ ‏دیگر‏ ‏قرار‏ ‏گرفتن‌‏ ‏الکترود‌‏ ‏در‌‏ ‏مناطق‏ ‏دیگر،‏ ‏با‏ ‏گرایش‏ ‏حیوان‏ ‏به‏ ‏قطع‌‏ ‏جریان‌‏ ‏الکتریکی‏ ‏همراه‏ ‏بود‏.‏ ‏فرضیه‏ ‏منطقی‏ ‏برگرفته‏ ‏از‏ ‏این‏ ‏یافته‌ها‏ ‏چنین‏ ‏بود‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏مغز‌‏ ‏دو‏ ‏نظام‏ ‏انگیزشی‏ ‏متفاوت‏ ‏پاداش‏ ‏و‏ ‏تنبیه‌‏ ‏وجود‏ ‏دارد‏.‏ ‏فرض‌‏ ‏بر‌‏ ‏این‌‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏نظام‏ ‏انگیزشی‏ ‏پاداش‏ ‏و‏ ‏فعالیت‌‏ ‏آن‏ ‏با‏ ‏حالات‏ ‏عاطفی‏ ‏مثبت‏ ‏و‏ ‏فعالیت‏ ‏نظام‏ ‏انگیزشی‏ ‏تنبیه‏ ‏با‏ ‏حالات‌‏ ‏عاطفی‌‏ ‏منفی‏ ‏همراه‏ ‏است‌‏ (‏فلوولز Fowles, D.
‏، 1987‏).
‏حال‏ ‏اگر‏ ‏قوانین‏ ‏شرطی‌سازی‌‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏نظر‏ ‏بیاوریم،‌‏ ‏باید‌‏ ‏بپذیریم‏ ‏محرکهایی‏ ‏که‏ ‏قل‏ ‏از‌‏ ‏وقوع‌‏ ‏یک‏ ‏پاداش‏ ‏می‌آیند،‏ ‏ظرفیت‏ ‏فعال‌سازی‏ ‏مکانیزم‏ ‏مغزی‏ ‏پاداش‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏دست‏ ‏می‌آورند‏ ‏و‏ ‏هرچه‌‏ ‏این‏ ‏محرکها،‏ ‏از‏ ‏لحاظ‏ ‏زمانی‌‏ ‏به‌‏ ‏محرک‌‏ ‏ذاتی‏ ‏پاداش‏ ‏نزدیکتر‌‏ ‏باشند،‌‏ ‏ظرفیت‏ ‏کسب‏ ‏شده‏ ‏قویتر‌‏ ‏خواهد‌‏ ‏بود‏.‏ ‏مکانیزم‏ ‏پاداش‏ ‏از‏ ‏طریق‏ ‏ارتباطهایی‏ ‏که‏ ‏با‏ ‏سیستم‏
‏حرکتی‏ ‏دارد‏(‏یعنی‏ ‏بخشهایی‏ ‏از‏ ‏مغز‏ ‏که‌‏ ‏فرمانها‌‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏اندامها‏ ‏ارسال‏ ‏می‌نمایند‏)‏،‏ ‏در‌‏ ‏جهت‌‏ ‏بیشینه‏ ‏ساختن‌‏ ‏این‌‏ ‏تحریکهای‏ ‏پاداش‏ ‏دهنده‏ ‏شرطی‌‏ ‏یا‏ ‏ثانوی‏ ‏عمل‏ ‏می‌کند‏.‏ ‏بدین‏ ‏ترتیب‏ ‏در‏ ‏محیطی‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏توالی‏ ‏محرکها‏ ‏با‏ ‏نظمی‏ ‏خاص‌‏ ‏جریان‌‏ ‏دارد،‏ ‏می‌توان‏ ‏ارگانیزم‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏جهت‌‏ ‏محرک‌‏ ‏ذاتی‌‏ ‏پاداش‏ ‏هدایت‌‏ ‏کرد‏.‏ ‏در‏ ‏واقع‏ ‏می‌توان‌‏ ‏مکانیزم‌‏ ‏پاداش‏ ‏را‏ ‏مانند‏ ‏ردیاب‏ ‏یک‏ ‏موشک‏ ‏هدایت‏ ‏شونده‏ ‏در‏ ‏نظر‏ ‏گرفت‏ ‏که‏ ‏یک‏ ‏شیب‏ ‏حرارتی‏ ‏را‌‏ ‏هدف‌‏ ‏قرار‌‏ ‏داده‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏سمت‏ ‏آن‏ ‏حرکت‏ ‏می‌کند‏(گری، 1991‏).
‏به‏ ‏همین‌‏ ‏ترتیب،‌‏ ‏محرکهایی‌‏ ‏که‌‏ ‏به‌‏ ‏شکل‏ ‏نظامدار‏ ‏قبل‏ ‏از‏ ‏تنبیه‏ ‏می‌آیند،‏ ‏از‏ ‏طریق‏ ‏شرطی‌سازی،‏ ‏ظرفیت‏ ‏فعال‏ ‏نمودن‏ ‏مکانیزم‏ ‏مغزی‏ ‏تنبیه‏ ‏را‏ ‏کسب‏ ‏می‌کنند‏.‏ ‏هرچه‏ ‏این‏ ‏محرکها‏ ‏به‏ ‏محرکهای‏ ‏ذاتی‏ ‏تنبیه‏ ‏نزدیکتر‏ ‏باشند،‏ ‏این‌‏ ‏ظرفیت‏ ‏قویتر‏ ‏خواهد‏ ‏بود،‏ ‏ساختار‏ ‏مکانیزم‏ ‏تنبیه‏ ‏به‏ ‏گونه‌ای‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏طریق‏ ‏ارتباطهایش‏ ‏با‏ ‏سیستم‏ ‏حرکتی،‏ ‏در‏ ‏جهت‏ ‏کمینه‏ ‏ساختن‏ ‏درونشدهایش‏ ‏عمل‏ ‏می‌کند؛‏ ‏این‏ ‏عمل‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏طریق‌‏ ‏متوقف‌‏ ‏ساختن‏ ‏رفتار‏ ‏صورت‏ ‏می‌دهد‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏عبارت‏ ‏دیگر،‏ ‏این‏ ‏یک‏ ‏مکانیزم‏ ‏اجتناب‏ ‏فعل‌پذیر‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏سیستم‏ ‏حرکتی،‏ ‏فرمان‏ ‏توقف‏ ‏می‌دهد‏[15].‏ ‏در‏ ‏زبان‏ ‏سیستمهای‏ ‏کنترل‏ ‏پس‏ ‏خوراندی،‏ ‏مکانیزم‌‏ ‏پاداش‏ ‏یک‏ ‏مکانیزم‏ ‏پس‌خوراند‏ ‏مثبت‏ ‏و‏ ‏مکانیزم‏ ‏تنبیه‏ ‏یک‏ ‏مکانیزم‏ ‏پس‌خوراند‏ ‏منفی‏ ‏است‌‏(گری، 1994‏).
‏در‏ ‏نتیجه‏ ‏نظام‏ ‏انگ‏ی‏زشی‏ ‏خوشایند،‏ ‏یک‏ ‏سیستم‏ ‏پاداش‌طلبی‏ ‏یا‏ ‏سیستم‏ ‏روی‏‌آورد‌‏‌ ‏است‏ ‏که‏ ‏از‏ ‏طریق‏ ‏فعال‌سازی‌‏ ‏رفتار‌‏ ‏به‏ ‏مشوقهای‏ ‏مثبت‏ ‏پاسخ‏ ‏می‌دهد‏.‏ ‏این‏ ‏نظام‏ ‏انگی‏ز‏شی،‏ ‏انرژی‏ ‏دهنده‏ ‏و‏ ‏جهت‏ ‏دهنده‏ ‏رفتار‏ ‏است‏.‏ ‏به‏ ‏عبارت‏ ‏دیگر،‏ ‏هم‏ ‏مسئولیت‏ ‏فعال‏ ‏ساختن‏ ‏رفتار‏ ‏برای‏ ‏موقعیتهای‏ ‏پاداش‏-‏روی‌‏ ‏آورد‌‏ ‏ش‏ده‏ ‏را‏ ‏برعهده‏ ‏دارد‌‏ ‏و‏ ‏هم‏ ‏مسئول‏ ‏موقعیتهای‏ ‏اجتناب‏ ‏فعال‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏آن‏ ‏ارگانیزم‏ ‏برای‏ ‏اجتناب‏ ‏از‏ ‏تنبیه‏ ‏باید‏ ‏پاسخ‏ ‏مناسبی‏ ‏ارائه‏ ‏دهد‏(فلوولز، 1987).‏ ‏البته،‏ ‏شاید‏ ‏به‏ ‏نظر‏ ‏رسد‏ ‏که‏ ‏الگوی‏ ‏اخیر‏ ‏با‏ ‏نوعی‏ ‏حالت‌‏ ‏هیجانی‌‏ ‏آزارنده‏ ‏همراه‏ ‏باشد‏ ‏که‏ ‏ارتباطی‏ ‏به‏ ‏نظام‏ ‏انگیزشی‏ ‏خوشایند‏ ‏ندارد‏.‏ ‏اما‏ ‏این‏ ‏استدلال‏ ‏نیز‏ ‏منطقی‏ ‏به‏ ‏نظر‏ ‏می‌رسد‏ ‏که‏ ‏پاسخ‏ ‏اجتناب‏ ‏بیشتر‏ ‏از‏ ‏طریق‏ ‏ویژگیهای‏ ‏تقویت‌کننده‏ ‏مثبت
‏ ‏نشانه‌های‏ ‏ایمنی‏- ‏محرکهایی‌‏ ‏که‌‏ ‏علامت‌دهنده‏ ‏از‌‏ ‏بین‏ ‏رفتن‏ ‏احتمال‏ ‏وقوع‏ ‏تنبیه‌اند‏-‏کنترل‏ ‏می‌شود‏ ‏و‏ ‏این‏ ‏علایم‏ ‏از‏ ‏لحاظ‏ ‏کنشی‏ ‏معادل‏ ‏عالیم‏ ‏پاداشند‏(مک‏ ‏کین‏ ‏توث، 1974). ‏در‏ ‏این‏ ‏تفسیر‌‏ ‏نظام‏ ‏انگیزشی‏ ‏خوشایند،‏ ‏اجتناب‏ ‏فعال‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏پاسخ‏ ‏به‏ ‏علایمی‏ ‏آغاز‌‏ ‏می‌کند‌‏ ‏که‌‏ ‏پیامد‏ ‏آن‏ ‏رساندن‏ ‏فرد‏ ‏به‏ ‏ایمنی‏ ‏است‏.
‏بنابراین،‏ ‏برچسبهای‏ ‏هیجانی‏ ‏که‏ ‏برای‏ ‏این‏ ‏دو‏ ‏حالت‏ ‏خوشایند‏ ‏به‏ ‏کار‏ ‌‌‏می‌روند‌‏ ‏عبارتند‏:‏ ‏از‏ ‏امید‏ ‏برای‏ ‏مقوله‏ ‏روی‏ ‏آورد‏ ‏به‏ ‏پاداش‏ ‏و‏ ‏آسودگی‌‏ ‏برای‌‏ ‏اجتناب‌‏ ‏فعال‏ ‏از‏ ‏تنبیه‏(مک کین توث، 1974)‏ ‏حال‏ ‏اگر‏ ‏به‏ ‏نظام‏ ‏انگیزش‏ ‏آزارنده‏ ‏بپردازیم،‏ ‏باید‏ ‏بگوییم‏ ‏که‏ ‏کنش‏ ‏آن‏ ‏بازداری‌‏ ‏رفتار‏ ‏برانگیخته‏ ‏شده،‏ ‏در‏ ‏شرایطی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏علامتها‏ ‏یا‏ ‏محرکهای‏ ‏شرطی‏ ‏خاصی‏ ‏موجود‌‏ ‏باشند‏ ‏و‏ ‏نشان‏ ‏دهند‌‏ ‏که‌‏ ‏ارائه‏ ‏پاسخ،‏ ‏پیامدهای‏ ‏منفی‏ ‏خواهد‏ ‏داشت‏.‏ ‏خاموشی،‏ ‏در‏ ‏الگوهای‏ ‏پاداش‏-‏یادگیری‏ ‏ساده‏ ‏و‏ ‏اجتناب‏ ‏فعل‌پذیر،‏ ‏در‏ ‏الگوهای‏ ‏تعارض‏ ‏روی‏ ‏آورد‏-‏اجتناب‏ ‏دو‏ ‏نمونه‏ ‏مهم‏ ‏از‏ ‏کنشهای‏ ‏این‏ ‏سیستم‏ ‏است‏.‏ ‏در‏ ‏الگوی‏ ‏خاموشی،‏ ‏ناکامی‌‏ ‏به‏ ‏منزله‏ ‏حالت‏ ‏آزارنده‌ای‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏پی‏ ‏عدم‏ ‏وقوع‏ ‏پاداش‏ ‏مورد‏ ‏انتظار‏ ‏پدید‏ ‏می‌آید‏. ‏علامتهایی‏ ‏که‏ ‏فقدان‏ ‏پاداش‏ ‏مورد‏ ‏انتظار‏ ‏را‏ ‏پیش‌بینی‏ ‏می‌کنند‏-‏یعنی‏ ‏محرکهای‏ ‏شریط‏ ‏ناکام‌کننده‏ ‏فقدان‏ ‏پاداش‏-‏نظام‏ ‏انگیزشی‏ ‏آزارنده‌‏ ‏را‌‏ ‏فعال‏ ‏می‌کنند‏ ‏و‏ ‏متعاقب‏ ‏آن‏ ‏بازداری‏ ‏رفتار‏ ‏روی‏ ‏آورد،‏ ‏حاصل‏ ‏می‌شود‏.‏ ‏در‏ ‏الگوی‏ ‏اجتناب‏ ‏فعل‌پذیر‏ ‏نیز،‏ ‏رفتار‏ ‏روی‏ ‏آورد‏(‏که‏ ‏با‏ ‏نوعی‏ ‏پاداش‏ ‏برانگیخته‏ ‏شده‏)‏در‏ ‏پاسخ‏ ‏به‏ ‏علامتها‏ ‏یا‏ ‏محرکهای‏ ‏شرطی‏ ‏تنبیه‌‏ ‏که‌‏ ‏ترس‏ ‏یا‏ ‏اضطراب‏ ‏را‏ ‏ایجاد‏ ‏می‌کنند،‏ ‏بازداری‏ ‏می‌شود‏(گری، 1991).‏ ‏همان‏ ‏گونه‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏مورد‏ ‏الگوهای‏ ‏متفاوت‏ ‏نظام‏ ‏انگیزی‏ ‏خوشایند‏ ‏اشاره‏ ‏شد‏.‏ ‏در‏ ‏اینجا‏ ‏نیز‏ ‏فرض‏ ‏بر‏ ‏این‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏ناکامی‏ ‏و‏ ‏ترس‏/‏اضطراب‌‏ ‏به‏ ‏فعال‌سازی‏ ‏ساختار‏ ‏عصب‏-‏فیزیولوژیکی‏ ‏واحدی‏ ‏مربوط‏ ‏می‌شوند‏(فلوولز، 1987).
‏اما‏ ‏گری‏(1991)‏ ‏اشاره‏ ‏می‌کند‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏مطالعاتی‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏مورد‏ ‏حیوانات‏ ‏انجام‏ ‏داده‏ ‏است،‏ ‏مشخص‏ ‏شده‏ ‏که‏ ‏حیوانات‏ ‏به‏ ‏محرکهای‏ ‏آزارنده‏ ‏شرطی‏ ‏و‏ ‏غیرشرطی‌‏ ‏به‌‏ ‏شکل‏ ‏متفاوتی‏ ‏پاسخ‏ ‏می‌دهند‏.‏ ‏حیوان‏ ‏در‌‏ ‏پاسخ‌‏ ‏به‌‏ ‏ی‏ک‏ ‏ضربه‏ ‏الکتریکی‏ ‏دردناک،‏ ‏افزایش‏ ‏فعالیت‏ ‏نشان‏ ‏می‌دهد؛‏ ‏می‌دود،‏ ‏می‌پرد‏ ‏و‏ ‏به‏ ‏سمت‏ ‏هدف‏ ‏مناسب‏(‏برای‏ ‏مثال‏ ‏حیوانی‏ ‏دیگر‏)‏حمله‌ور‏