پیشینه و مبانی نظری کارکردهای اجرایی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 43 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏کارکردهای اجرایی
‏کارکردهاي شناختي، محصول فرايندهاي پردازشي مغز است و شامل دو زير مجموعه است؛ يکي کارکردهاي مبتني بر قانون- rule Base Functions
‏ که تفکر و عملکرد فرد را تنظيم و کنترل مي‏کند و تحت عنوان کارکردهاي اجرايي- executive Functions
‏ شناخته مي‏شود و ديگري کارکردهاي غيرقانونمند- non Rule Base Functions
‏ که به مبتنی بر هيجانات، امیال، شناخت اجتماعي و عوامل تأثيرگذار موقعيتي است (پاسینی- Pasinni
‏ و همکاران، 2007). کارکردهای اجرايي، شامل انعطاف‏پذيري شناختي و توانايي مديريت مؤلفه‏هاي مداخله‏گر در رفتارهاي هدف‏گرا و پيش‏بيني پيامدهاي ناشي از يک عملکرد است (آردیلا و سورلوف- Ardila & Surloff
‏، 2007). ‏كاركردهاي ‏اجرايي، ‏از ‏جمله ‏توانايي هايي ‏هستند ‏كه ‏كودكان ‏در ‏آينده ‏براي يادگيري هاي ‏مدرسه ‏اي ‏به ‏آنها ‏نيازمندند ‏(كرك، گالاگر، آناستازیو و کولمان- Kirk, Gallagher, Anastasiow & Coleman
‏، 2006) و بروندادهاي ‏رفتار ‏را ‏تنظيم ‏مي ‏كنند ‏و ‏معمولاً ‏شامل ‏بازداري ‏و ‏كنترل ‏محرك ‏ها، ‏حافظة ‏كاري، انعطاف ‏پذيري ‏شناخت، ‏برنامه ‏ريزي ‏و ‏سازماندهي ‏هستند ‏(دنكلا- Denckla
‏، 1996). به عبارت ‏ديگر، كاركردهاي ‏اجرايي ‏مجموعه ‏اي ‏از ‏تواناييهاي ‏عالي، ‏شامل ‏خودگردانی، خودآغازگري، ‏برنامه ريزی، ‏انعطاف ‏شناختي، ‏حافظه ‏كاري، ‏سازماندهي، ‏ادراك ‏پويا ‏از ‏زمان، پيش ‏بيني ‏آينده ‏و حل مسئله ‏است ‏كه ‏در ‏فعاليت هاي ‏روزانه ‏و تكاليف ‏يادگيري ‏به ‏كودكان ‏كمك ‏مي ‏کند (داوسون، 2004؛ علیزاده، 1384).
‏گروهی از محققین براي تبیین کارکردهاي اجرایی از مفهوم چگونگي و چرايي رفتارهاي انسان و گروهی دیگر این کارکردها را در دامنه هاي شناختي متفاوت، گروه‏بندي مي‏کنند که شامل برنامه‏ريزي و سازماندهي رفتار، بازداري و مهار پاسخ، تداوم عملکرد، کاهش تسلط و توانايي شروع عملکرد است (آردیلا، 2008). مياک
- Miyake
‏ و همکاران (2000) شواهدي مبني بر تقسيم کارکردهاي اجرايي به سه مؤلفه‏ شناختي مشتمل بر مهار، انتقال و به روز رساني ارائه می دهد که اگر چه قابل تفکيک هستند، امّا در فرايند تنظيم و کنترل بسياري از عملکردها هر سه با هم ايفاي نقش مي‏کند. از جمله مؤلفه‏هاي ديگري که اين پژوهشگران معرفي کردند، برنامه‏ريزي، تصميم‏گيري و حل مسأله است. يک تقسيم ‏بندي ديگر کارکردهاي اجرايي به دامنه‏‏هاي اصلي، شامل پنج مؤلفه ي مهار فوري پاسخ، برنامه ريزي، انعطاف‏پذيري شناختي، انتقال توجه و حافظه‏ي کاري است ‏(دنیلسون، لوسی، رانبرگ و نیلسون- Danielsson, Lucy, Ronnberg, Nilsson
‏، 2010).
‏2-2- اجزای کارکردهای اجرایی
‏توانایی سرکوب کردن محرک ها یا تکانه های نامربوط و مزاحم، یک کارکرد اجرایی بنیادی است که برای فرایند تفکر بهنجار و در نهایت برای زندگی موفق ضروری است (گاروان، راس و استین- Garavan, Ross, & Stein
‏، 1999). ‏تعدادي ‏از ‏ویژگیهاي ‏مهم ‏ذهن ‏انسان ‏تحت‏ عنوان «کنترل اجرایی- executive control
‏» یا «‏کارکردهاي ‏اجرایی- executive functions
‏» ‏نام ‏گذاري ‏شده‏ ‏ان‏د. ‏کارکردهاي ‏اجرایی ‏شامل ‏این ‏موارد ‏هستند‏: ‏توانایی‏ ‏شروع، ‏کنترل ‏یا ‏متوقف ‏کردن ‏فعالیت، ‏انعطاف ‏پذیري ‏در‏ ‏اطلاعات، ‏استنباط ‏منطقی- inference
‏، ‏تفکر ‏انتزاع‏ی- think abstractly
‏، ‏پاسخ ‏به ‏اطلاعات ‏و‏ ‏موقعیت‏ ‏هاي ‏جدید، ‏توالی ‏اطلاعات ‏و ‏رفتار ‏درست ‏در ‏روش‏ هدفمند (ریگر- Rieger
‏، 2000)؛ برنامه ریزی حافظه کاری، ‏بازداري ‏پاسخ، ‏تفکر ‏انتزاعی ‏و ‏کنترل ‏توجه ‏(‏بانو‏ن‏،‏ گونسالوز، کروفت و بویس- Bannon, Gonsalvez, Croft, & Boyce
‏، 2002)؛ ‏انعطاف‏ ‏پذیري ‏شناختی،‏ ‏ایجاد، ‏حفظ ‏و ‏تغییر ‏دادن ‏آمایه‏ ‏هاي ‏شناختی- cognitive sets
‏براي ‏پاسخ ‏به‏ ‏تغییر ‏در ‏تقاضاهاي ‏محیط، ‏شکل ‏دهی ‏و ‏آزمودن ‏فرضیه،‏ ‏خودمهارگري، ‏رفتار
‏هدفمند، ‏جلوگیري ‏از ‏واکنش ‏خودکار ‏پاسخ‏ عادت شده (‏کاسمیدیس، ‏بوزیکاس، ‏زفیري ‏و ‏کاراواتوس- Kosmidis, Bozikas, Zafiri, & Karavatos
‏، 2006).‏
‏کنترل ‏اجرایی ‏در ‏بیشتر ‏حوزه‏ ‏هاي ‏پژوهش های ‏روانشناختی ‏با ‏استفاده ‏از ‏روشهاي ‏متنوع ‏مطالعه ‏شده ‏است‏. ‏تحقیق ‏بر ‏روي ‏کنترل ‏اجرایی ‏یک ‏موضوع ‏اصلی ‏در ‏روانشناسی‏ ‏شناختی، ‏علوم ‏عصب‏ ‏شناختی، ‏مطالعات ‏رشد ‏در ‏گستره ‏زندگی،‏ آسیب شناسی روانی و مطالعه تفاوت های فردی است (لوگان- Logan
‏، 2003).‏ اگرچه ‏وظيفه ‏اصلي ‏و ‏اوليه ‏كاركردهاي ‏اجرايي ‏را مشاركت ‏در ‏كنترل ‏شناختي ‏دانسته اند ‏و ‏آن ‏را ‏بيشتر در ‏حيطه ‏عمومي ‏كاركرد ‏شناختي ‏مطالعه ‏كرده ‏اند، ‏ولي تأكيد ‏مي ‏شود ‏كه ‏كاركردهاي ‏اجرايي ‏دربردارنده مؤلفه ‏ها ‏يا ‏خرده كاركردهايي ‏نيز ‏هستند، ‏مانند ‏حافظه كاري، ‏بازداری پاسخ، ‏برنامه ريزي ‏و غیره. ‏اين خرده ‏كاركردها ‏در ‏جهت ‏رفتار ‏خودفرمان ‏و ‏حل مسئله ‏با ‏يكديگر ‏همكاري ‏مي ‏كنند ‏و ‏به ‏نوعي هماهنگ ‏با ‏نظريه ‏ذهن- theory of Mind
‏ عمل مي ‏كنند ‏تا ‏از ‏اين رهگذر ‏بتواند ‏رفتار ‏هدفمند ‏ايجاد ‏كنند ‏و ‏معناي نهادها و واژه ها را بفهمند (گیتس- Gates
‏، 2009).
‏1-2-2- حافظه کاری
‏حافظه ی ‏مفهوم ‏پیچیده، ‏مبهم ‏و ‏گسترده ‏ای ‏است ‏که ‏بر ‏تمام ‏رفتارهای ‏فردی ‏و ‏اجتماعی ‏تأثیر ‏می ‏گذارد؛ ‏به طوری ‏که ‏هیچ ‏رفتاری ‏بدون ‏تأثیر ‏گرفتن ‏از ‏آن ‏متصور ‏نیست. به عبارت دیگر، حافظه ‏مفهومی ‏است ‏که ‏برای ‏ذخیره ‏کردن و ‏کدگذاری ‏اطلاعات، ‏فکرکردن، ‏استدلال ‏کردن، ‏تحلیل ‏کردن، ‏سازمان ‏دهی ‏کردن، ‏ارزیابی ‏کردن، ‏بازیابی کردن ‏و ‏سایر ‏فعالیت های ‏شناختی ‏و ‏فراشناختی ‏ضروری ‏است (سعادتی، کیامنش، کدیور و حمیدی، 1389). به ‏نظر ‏مایر- Myers
‏ (2007؛ به نقل از سعادتی، کیامنش، کدیور و حمیدی، 1389)، ‏حافظه ‏فرايندي ذهني ‏و ‏شامل ‏توانايي ‏ذخیره ‏و ‏رمزگرداني ‏(در ‏حال)؛ ‏بازخواني ‏و ‏یادآوری (در ‏آينده) و ‏پردازش (در حال ‏و ‏آینده) موضوع