بررسی امکانات و مشکلات تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی مناطق روستایی

نوع فایل: word
قابل ویرایش 150 صفحه


چكيده:
هدف از این پژوهش بررسی امکانات و مشکلات تححصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی در مناطق روستایی شهرستان فریدون شهر می باشد.جامعه آماري اين تحقيق كليه مدارس واقع در مناطق روستايي شهرستان فريدون شهر مي باشد و نمونه مورد بررسي20 مدرسه است كه27 درصد از مدارس جامعه آماري را شامل مي شود. برای جمع آوری داده ها از یک پرسش نامه 129 سوالی که قسمتی از آن توسط سابقی(1384) و قسمت دیگر آن توسط خود محقق تهیه شده است استفاده گردیده. برای تجزيه وتحليل داده ها از آمار توصيفي (فراواني،درصد، ميانگين) و آمار استنباطي(آزمون T) استفاده شده است و يافته هاي اين تحقيق نشان مي دهد كه 69 درصد معلمان كمتر از 12 سال سابقه كاري دارند، اين مدارس از نظر فضاهاي آموزشي، اداري، پشتيباني، گردش، زيربناي ساخت و فضاي باز محوطه مطابق و حتي بالاتر از استانداردهاي سازمان نوسازي و تجهيز مدارس كشور مي باشد. از نظر همجواري مدارس با كاربري هاي سازگار وضعيت نسبتاً مطلوب مي باشد. فضاي پرورشي اين مدارس پايين تر از استانداردهاي لازم مي باشد. و 95 درصد مدارس فاقد آزمايشگاه و وسايل كمك آموزشي بوده، در هيچكدام از مدارس كلاس تجربي، اتاق سمعي وبصري، اتاق كامپيوتر، سالن غذاخوري، سالن چند منظوره، بوفه وجود ندارد و70 درصد مدارس نيز فاقد كتابخانه مي باشند. در هيچكدام از مدارس مربي بهداشت، مربي پرورشي و مربي ورزش وجود ندارد. اما با توجه به مشكلات ياد شده 96 درصد مدارس از كارآيي داخلي و برون داد مناسبي برخوردار بوده اند.

مقدمه:
امروزه ضرورت آشنایی عوامل اداری و آموزشي مدارس، با مشکلات و تنگناهای تحصیلی بیش از پیش مشهود است. معلمان برای اینکه بتوانند با موفقیت به امر آموزش و پرورش بپردازند؛ نیاز به شناخت دانش آموزان و آگاهی نسبت به نقاط ضعف و قوت یاد گیرندگان و عناصر مرتبط با آموزش دارند. به نظر می رسد دوران و روزگار کسانی که بخواهند بدون توجه به نیازهای دانش آموزان و ابعاد رشدی آنان و تعامل عوامل گوناگون صرفاً با تکیه بردانش خود به آموزش و پرورش بپردازند؛ پایان یا فته است. تعلیم و تربیت انسان از بدو پیدایش بشر مورد توجه بوده؛ اما اهمیت آن در قرون اخیر بطور فزاینده ای آشکار شده است. در حال حاضر آموزش و پرورش، کلید توسعه جوامع محسوب می گردد؛ و موفقیت و سعادت ملتها به کیفیت تعلیم و تربیت بستگی دارد، بدون تردید آینده هر کشوری را می توان از سیمای کنونی آموزش و پرورش آن دریافت کرد (نجفی، 1371).
از آن گذشته طی سالهای اخیر، که پیشرفتهای تکنولوژی و روشهای نوین تولید نظامهای اقتصادی جهان را دگرگون ساخته؛ و روابط بین آنها را تغییر داده است؛ آموزش در فرآیند توسعه نقش مهمتری یافته است (لاکهید و ورسپور، 1989؛ ترجمه سجادیه و همکاران،1371).
نظام آموزش ابتدایی ، اولین دوره از آموزش و پرورش عمومی است که کودکان با ورود به این دوره وارد دنیای جدید تعلیم و تربیت می شوند و نخستین بار محیط خارج از خانه را تجربه کرده با واقعیات اجتماعی رو به رو می شوند، کودک مفهوم نقش اجتماعی، مسولیت، کار و روابط اجتماعی را از این راه درک می کند؛ و با همین تجربیات و ادراک ها شخصیت خود را شکل می دهد (میر کمالی،1376).
نگاه کلی به وضعیت آموزش وپرورش به ویژه آموزش ابتدایی، در جهان در دهه پایان قرن بیستم نشان می دهد؛ از یک سوء به رغم اعلامیه حقوق بشر، که حق آموزش را یکی از حقوق مسلم انسان اعلام نموده است. حدود یک پنجم ازجمعیت کره زمین هنوز از کسب مهارتهای پایه سواد بی بهره اندو حدود یک پنجم ازکودکان واجب التعلیم در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به مدرسه راه نمی یابند و سالانه به انبوه بی سوادان می پیوندند و از سوی دیگر در این کشورها حدود یک چهارم از کودکان واجب التعلیم در مدارس ابتدایی، قبل از پایان دوره به علت افت تحصیلی و بدون کسبمهارت لازم برای اشتغال، وارد بازار کار می شوند و به تدریج برجمعیت بی سوادان و بیکاران می افزایند (مشایخ،1373).
همچنین مطالعات اخیر یونسکو درباره ضایعات دوره ی ابتدایی در آسیا، آفریقا و آمریکای لاتین نشان می دهد که در ا کثریت کشورهای مورد مطالعه 10 تا 30 در صد از دانش آموزان این دوره ها را، مردودین تشکیل می دهند و نتیجه تکان دهنده دیگر این مطالعه، نرخ بالای رهاکنندگان مدرسه در دوره ابتدایی است ( کومبز1. 1985؛ ترجمه آل آقا، 1373).
آموزش و پرورش یک حق عمومی است و عملیات مربوط به این حوزه مهم در زمره مسؤلیت های جامعه و در قلمرو سیاستهای عمومی و دولتی قرار می گیرد و می تواند به عنوان عاملی برای عدالت مورد توجه قرار گیرد، زیرا هیچ جامعه ای بدون آموزش و پرورش استوار، نمی تواندسودای برابری و عدالت را در سر بپروراند (آقا زاده،1384). بنابراین شرایط اقلیمی، جمعیت کم و بسیار پراکنده، مشکلات اقتصادی، نیاز به نیروی کار کودکان به عنوان منبع کسب در آمد نمی تواند مانع ارائه خدمات مناسب آموزشی باشد. از آنجائیکه یادگیری فقط در کلاس درس اتفاق نمی افتد، بلکه در و دیوار مدرسه نیز همانند معلم و کتاب برای دانش آموزان حامل پیام هستند و کتابهای پاره و کثیف، تخته فرسوده و نامناسب، بی رغبتی و بی نظمی را تداعی می کند و دستشویی های تمیز، میز و نیمکت منظم و آراسته، بهداشتی زندگی کردن را آموزش می دهند. بنابراین محیط و فضای فیزیکی مدرسه و خانه در کنار سایر عوامل آموزشی و تربیتی حامل پیام برای دانش آموزان می باشند و بر میزان یادگیری و رشد شخصیت فردی و اجتماعی و نیز تأمین بهداشت روانی آنان تا ثیر می گذارد (نوید ادهم،1382).
آموزش و پرورش، مسئول شکوفایی استعدادهای افراد می باشد؛ جامعه شناسان آن را وسیله ی اداره و کنترل جامعه تعریف نموده اند و آن را مترادف جامعه پذیری1 دانسته اند. به همین دلیل از اهمیت خاصی برخوردار می باشد (صافی،1373). برای توسعه نظامهای آموزشی و برای رسیدن به آینده بهتر، ساز و کار یک نظام ارزیابی می تواند نقش یک آینه را برای نظام آموزشی بازی کند؛ تا تصمیم گیران و برنامه‌ریزان بتوانند تصویری از چگونگی وضع فعالیت ها به دست آورند و با استفاده از آن تصمیم هایلازم را جهت بهبود و پیشرفتفعالیت ها برای رسیدن به بازده مورد نظر اتخاذ کنند (بازرگان، 1375). از آنجائیکه متولیان آموزش و پرورش، مسئول ساخت شخصیت، منش و سلوک انسانی اند و رسالت عظیمی برعهده آنان قرار گرفته است؛ از این نظر این نهاد جایگاه ویژه ای در بین سازمان های دیگر دارد و سلامتی و تعادل انسانها تا حدود زیادی بستگی به کیفیت آموزش دارد.

بیان مسأله:
امروزه آموزش و پرورش، تنها وسیله دسترسی به توسعه و پیشرفت است و توجه به کمیتو کیفیت آموزش و پرورش یکی از عواملی است که در تداوم و تسریع توسعه جامعه در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی سیاسی دخیل می باشد. در این میان آموزش ابتدایی، به عنوان یکی از زیر نظام های آموزش و پرورش و اولین دوره آموزش رسمی و عمومی از اهمیت بیشتری برخوردار است. این دوره را دوره تأدیب، خلاقیت و بروز استعدادهایعمومی گفته اند (شکوهی، 1374).
به نظر متخصصان تعلیم و تربیت، مهم ترین و اساسی ترین مقطع نظام آموزشی، مقطع ابتدایی است که در ایجاد تحولات اساسی در جوامع و پیشرفت آنها نقش مهمی را ایفا می کند. اما آموزش ابتدایی زمانی در پیشرفت ملت ها مؤثر واقع می شود که کیفیت مناسبی به آن حاکم باشد. بی تردید کیفیت در نظام آموزش ابتدایی پیش نیاز تو سعه منابع انسانی برای جوابگویی به تقاضا های تغییرات تکنولوژی در قرن بیست و یک خواهد بود؛ زیرا که یک نظام آموزش ابتدایی ضعیف، کل نظام توسعه سرمایه انسانی را به مخاطره می اندازد، این نظام از یک سو دانش آموزانی تر بیت خواهد کرد که آمادگی لازم برای ورود به دوره ی متوسطه و آموزش عالی را ندارند و از سوی دیگر بزرگسالانی بیسواد تحویل جامعه می دهد، مهمتر از آن به تعداد کافی والدین و مدیرانی که آموزش واقعی دیده با شند برای مشارکت در تو سعه تربیت نخواهد کرد (لا کهید و ورسپور،1989؛ ترجمه سجاديه و همكاران،1373).
همچنین« کیفیت نازل آموزش ابتدایی، مانع توسعه منابع انسانی در همه سطوح آموزشی خواهد شد و بر تقاضای اجتماعیآموزش نیز تأثیر منفی خواهد گذاشت. کارآیی را پایین آورده و به اتلاف منابع خواهد انجامید» (هلک1، 1990؛ ترجمه نفیسی،1373).دوره ابتدایی به لحاظ اینکهپایه و اساس دوره های بعدی را تشکیل می دهد. بایستی از کیفیت لازم برخوردار باشد لیکن وقتی درباره کیفیت آموزش صحبت به میان می آید سوالاتی درباره خانواده، وضع اقتصادی، اجتماعی خانواده، مدیریت، معلم، نسبت دانش آموز به معلم، وسایل کمک آموزشی، بودجه، درصد قبولی و افت تحصیلی مطرح می گردد. هر یک از عوامل مذکور بدون شک در کیفیتآموزشیمؤثرندومشکلاست که برای آنها درصد معین را تعیین نمود. با توجه به رشد تعداددانش آموزان، بایستی جنبه کیفیآموزش نیز مورد توجه قرار گیرد؛ همچنانکه تقریباً در بیشتر کشورها نگرانی اصلی، کیفیت آموزش وپرورش است؛ مانند اندونزی که در آنجا
حرف اصلی اصلاحات، بهبود کیفیت است و در یوگسلاویکه، کیفیت آموزش، در قلب نوآوری آموزش ابتدایی در دهه های آینده است (مهدی پور،1374). بررسی و تحلیل مشکلات تحصیلی افرادی که به دلایل مختلف قربانی شرایط و کیفیت نامساعد خانواده، محیط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، شرایط اقلیمی و جغرافیایی می شوند؛ بسیار مهم و ضروری است و وضع نابسامان اکثر روستائیان باعث گردیده که نتوانند رشد فکری و تحصیلی پیدا کنند و اطلاعات و معلومات خود را توسعه و پیشرفت دهند. چه بسیار کودکانی که مجبور شده اند بخاطر کمک به هزینه زندگی خانواده شان درس و تحصیل را رها نمایند و به کار کردن بپردازند تا بدین وسیله کمکی جهت تأمین معاش خانواده گردند، خستگی بدنی و روانی، کمبود درآمد، اختلافات شدید طبقاتی، اغلب روستائیان را طوری عاصی می کند که هیچگونه کوشش و علاقه ای نسبت به چگونگی تحصیل فرزندان‌شان و یا نحوه گذراندن اوقاتشان را از خود نشان ندهند. برهمین مبنا است که میتوان از نوعی عقب نگه داشته شدگی همه جانبه در کودکان محروم سخن گفت. در نظام آموزشی هر کشوری انتظار می رود که همه افراد بدون توجه به موقعیت جغرافیایی و وضع اقتصادی و زبان بتواند از امکانات و منابع آموزشی یکسان، تجهیزات و وسائل کمک آموزشی و فضای آموزش مناسب استفاده کنند. ولی آیا عملاً نیز چنین است؟
علاوه بر اینها انگیزه خود محقق که سابقه تدریس در مناطق روستائی را داشته و خود نیز با مشکلات و مسائل این مناطق روبرو و از نزدیک آنها را درک و مشاهده کرده و درصدد برآمده تا انواع مشکلات تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدائی، مناطق روستائی این شهرستان را بررسی کرده و راه را برای تحقیقات بعدی هموار سازد و تا حد امکان پیشنهاداتی را برای رفع این مشکلات مطرح نماید. در این تحقیق می خواهیم به این سوالها پاسخ دهیم که امکانات و منابع اختصاص داده شده از قبیل منابع انسانی، مالی و تجهیزاتی به نظام آموزش ابتدایی در نواحی روستائی شهرستان فریدون شهر در چه وضعیتی است؟ فرایند این نظام مانند نحوه مدیریت، چگونگی استفاده از مواد آموزشی، چگونگي بکارگماری کادر آموزشی در امر تدریس، نحوه استفاده از وسایل و تجهیزات به چه صورتی است؟ درونداد و فرایند این نظام تا چه اندازه مطابق با استانداردها است و كارآيي داخلي ايننظام در چه وضعیتی است؟ مشارکت اولیاء و مربیان در فرایند یاد دهی- یادگیری به چه صورتی است؟

فهرست مطالب:
فصل اول : كليات تحقيق
1-1 مقدمه
2-1 بيان مسأله
3-1 ضرورت و اهميت تحقيق
4-1 سوال‌هاي تحقيق
5-1 هدف تحقيق
6-1 تعريف مفاهيم و واژگان اختصاصي طرح
فصل دوم : مباني نظري و پيشينه تحقيق
مقدمه
1-2 اهداف آموزش و پرورش دوره ابتدايي
1-1-2 اهداف اعتقادي
2-1-2 اهداف اخلاقي
3-1-2 اهداف علمي و آموزشي
4-1-2 اهداف فرهنگي، هنري
5-1-2 اهداف اجتماعي
6-1-2 اهداف زيستي
7-1-2 اهداف سياسي
8-1-2 اهداف اقتصادي
2-2 ويژگي‌هاي كودكان در دوره ابتدايي
3-2 مواد و برنامه‌هاي درسي دوره ابتدايي
4-2 درون داده‌هاي نظام آموزش ابتدايي
1-4-2 منابع انساني
2-4-2 منابع مادي نظام آموزش ابتدايي
1-2-4-2 منابع كالبدي
2-2-4-2 منابع تجهيزاتي
3-4-2 منابع مالي
5-2 تاثير امكانات و تجهيزات مدرسه بر دانش آموزان
6-2 تاثير امكانات و تجهيزات مدرسه بر معلم
7-2 تاثير محيط بر فعاليت‌هاي نظام آموزشي
8-2 كلاس‌هاي درس چند پايه
9-2 مشكلات تحصيلي دانش آموزان در مدارس
1-9-2 افت تحصيلي و عوامل موثر بر آن
2-9-2 ترك تحصيل
3-9-2 نارسايي‌هاي يادگيري ويژه
10-2 مشكلات رفتاري دانش آموزان در مدارس
1-10-2 ترس از مدرسه
2-10-2 فرار از مدرسه
3-10-2 اختلال لجبازي و نافرماني
4-10-2 رفتارهاي نامناسب يا ناپخته
5-10-2 بيش فعلي همراه با كمبود توجه
6-10-2 اضطراب
7-10-2 بي نظمي در سلوك
11-2 مدارس و دانش آموزان موفق
12-2 فضاهاي آموزشي مدارس
1-12-2 كلاس درس نظري
2-12-2 كلاس درس تجربي
13-2 فضاهاي پرورشي
1-13-2 كتابخانه
2-13-2سالن چند منظوره
3-13-2 نمازخانه
4-13-2 اتاق فعاليت‌هاي پرورشي
5-13-2 اتاق بهداشت ركت‌هاي اوليه
14-2 فضاي اداري
15-2 فضاهاي پشتيباني يا خدماتي
1-15-2 سرويس‌هاي بهداشتي
2-15-2 آبخوري دانش آموزان
3-15-2 انبار نظافت و شستشو
4-15-2 انبار تجهيزات و وسايل
16-2 فضاهاي گردش
1-16-2 راهروها
2-16-2 پله‌ها
17-2 فضاهاي باز يا محوطه
1-17-2 فضاي صف جمع و تفريح
2-17-2 فضاي سبز، باغچه و درختكاري
3-17-2 پاركينگ وسايل نقليه
18-2 مكان يابي واحدهاي آموزش
1-18-2 كاربري‌هاي سازگار
2-18-2 كاربري‌‌هاي ناسازگار
3-18-2 جهت يابي
4-18-2 شعاع دسترسي
19-2 انجمن اوليا و مربيان
20-2 پيشينه تحقيق
فصل سوم : روش تحقيق
مقدمه
1-3 روش تحقيق
2-3 جامعه آماري
3-3 نمونه و روش نمونه گيري
4-3 روش و ابزار جمع آوري اطلاعات
5-3 روش تجزيه و تحليل داده‌ها
فصل چهارم : تجزيه و تحليل اطلاعات
تجزيه و تحليل سوال 1
تجزيه و تحليل سوال2
تجزيه و تحليل سوال3
تجزيه و تحليل سوال 4
تجزيه و تحليل سوال 5
تجزيه و تحليل سوال 6
بررسي و مقايسه كل سرانه‌ها و مقايسه با استانداردها
تجزيه و تحليل سوال 7
تجزيه و تحليل سوال8
تجزيه و تحليل سوال9
تجزيه و تحليل سوال10
تجزيه و تحليل سوال11
تجزيه و تحليل سوال 12
تجزيه و تحليل سوال 13
تجزيه و تحليل سوال 14
فصل پنجم : بحث و نتيجه گيري
1-5 مقدمه
2-5 بحث و نتيجه گيري
3-5 يافته‌هاي جانبي تحقيق
4-5 محدوديت‌هاي پژوهش
5-5 پيشنهادها
الف. پيشنهاد كاربردي
ب. پيشنهاد پژوهش

فهرست جداول:
جدول (1-2) مواد درسي وساعات تدريس هفتگي در مدارس دوره دبستان
جدول (2-2) حداقل ، حداكثر ميانگين تراكم دانش آموزان در كلاس
جدول (3-2) استاندارد هاي فضاهاي آموزشي مدارس ابتدايي روستايی
جدول (4-2) استانداردهاي فضاهاي پرورشي مدارس ابتدايي روستايي
جدول (5-2) استانداردهاي فضاهاي اداري مدارس ابتدايي روستايي
جدول (6-2) استانداردهاي فضاهاي پشتيباني يا خدماتي مدارس ابتدايي روستايي
جدول (7-2) استانداردهاي فضاهاي گردش مدارس ابتدايي روستايي
جدول (8-2) تلخيص اطلاعات فضاهاي بسته مدارس روستايي
جدول (9-2) استانداردهاي سطوح خارجي مورد نياز به متر مربع در مدارس روستايي
جدول (10-2) شعاع دسترسي
جدول (1-3) توزيع مدارس ابتدايي روستاهاي فريدون شهر بر حسب منطقه وجنسيت در سال تحصيلي 87-1386
جدول (1-4) تعداد معلمان ونوع مدرك آن ها
جدول (2-4) تعداد معلمان وسابقه آن ها
جدول (3-4) سرانه آموزشي براي هر دانش آموز در مدرسه ودر كل
جدول (4-4) سرانه فضاي پرورشي براي هر دانش آموز در مدرسه ودر كل
جدول (5-4) سرانه فضاي اداري اتاق استراحت معلمان براي هر دانش آموز در مدرسه ودر كل
جدول (6-4) سرانه فضاي اداري (انبار داري) براي هر دانش آموز در مدرسه ودر كل
جدول (7-4) سرانه فضاي اداري براي هر دانش آموز در كل
جدول (8-4) سرانه فضاي پشتيباني وخدماتي براي هردانش آموز در عامل انبار وسايل نظافت وشستشو
جدول (9-4) سرانه فضاي پشتيباني وخدماتي براي هر دانش آموز در عامل سرويس هاي بهداشتي
جدول (10-4) سرانه فضاي پشتيباني وخدماتي براي هر دانش آموز در عامل آبخوري
جدول (11-4) سرانه فضاي پشتيباني وخدماتي براي هر دانش آموز در عامل آبدارخانه
جدول (12-4) سرانه فضاي پشتيباني وخدماتي براي هر دانش آموز در كل
جدول (13-4) سرانه فضاي گردش براي هر دانش در كل
جدول (14-4) مقايسه ميانگين سرانه هاي موجود در استانداردهاي مطلوب
جدول (15-4) سرانه فضاي زير بناي ساخت براي هر دانش آموز در كل
جدول (16-4) سرانه فضاي باز محوطه براي هر دانش آموز دركل
جدول (17-4) نور كلاس
جدول (18-4) رنگ كلاس
جدول (19-4) رنگ اداري
جدول (20-4) رنگ راهرو ها
جدول (21-4) مربوط به جهت مدارس
جدول (22-4) مربوط به كاربري هاي سازگار
جدول ( 23-4) مربوط به كاربري هاي ناسازگار
جدول (24-4) مربوط به فراواني پاسخ هاي افراد در مورد قابليت گسترده شدن
جدول (25-4) مربوط به وضعيت آزمايشگاه و وسايل كمك آموزشي مدارس
جدول ( 26-4) وضعيت انجمن اولياء و مربيان در مدارس مناطق روستايي شهر ستان فريدون شهر
جدول (27-4) كارائي داخلي مدارس ابتدايي روستايي شهر ستان فريدون شهر

منابع و مأخذ:
آذرخش، فایز. (1384). بررسی و مقایسه رابطه دروندادهای نظام آموزش ابتدایی با موفقیت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم دبستان های شهرستان های کهکیلویه و بویر احمد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
آقازاده، احمد. (1383). مسایل آموزش و پرورش ایران. تهران: انتشارات سمت.
آقازاده، محرم؛ فضلی، رخساره. (1384). راهنمای آموزش در کلاس های درس چند پایه. تهران: آییژ.
آهنچیان، محمدرضا. (1373). خلاصه مقالات نقش آموزش ابتدایی و جایگاه مطلوب آن در جامعه. اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان،صص(16-14).
احمدیان، احمد. (1374). مجموعه مقالات همایش نقش و آموزش ابتدایی. وزارت آموزش و پرورش.
افروز، غلامعلی. (1372). نقش الگوها در رشد شخصیت و پیشگیری از تعارضات روانی کودکان دبستانی. تهران: رشد.
امین فر، مرتضی. (1367). علل و عوامل افت تحصیلی و چگونگی کاهش آن. فصلنامه تعلیم و تربیت (36-9).
بابایی، علی اکبر و همکاران. (1382). تواناسازی کارکنان، سرمایه گذاری بی جایگزین. نشریه تدبیر، سال سیزدهم، شماره 129، ص 86.
بارکلی. (1982). اختلال نارسایی توجه، فزون جنبشی، ویژگی ها، ارزیابی و درمان. (ترجمه حمید علیزاده، 1383). تهران: انتشارات رشد.
بازرگان، عباس. (1373). آموزش با کیفیت جامع، رهیافتی برای ایجاد تحول در نظام های پیش دانش گاهی و دانشگاهی. پژوهش در مسایل تعلیم و تربیت، شماره 3، صص(59-55).
بازرگان، عباس. (1375). مقدمه ای بر ارزیابی اموزشی و الگوهای آن. همدان: دانشگاه بوعلی سینا.
بازرگان، عباس. (1380). ارزشیابی آموزشی. تهران: سمت.
برچ ایان و لالی مایک. (1999). تدریس چند پایه در مدارس ابتدایی، (ترجمه -پریوش جعفری،1379). وزارت اموزش و پرورش، دفتر همکاری های بین المللی.
برمر، سعدالله. (1373). بررسی و مقایسه مدارس اسلام شهر با استانداردهای آموزش و پرورش و مقایسه با مدارس منطقه 6 تهران از نظر منابع مالی، مواد و تجهیزات. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
بزرگ سهرابی، فاطمه. (1385). مقایسه کتابخانه های سنتی و کتابخانه های اینترنتی. ماهنامه رشد مدیریت مدرسه، دوره پنجم، شماره 6. اسفند1385. انتشارات کمک آموزشی.
بنیانیان، محمدرضا. (1374). فضای آموزشی. فصلنامه تعلیم و تربیت.
بولا. ه. س. (1979). ارزیابی آموزشی و کاربرد آن در سواد آموزی تابعی (ترجمه عباس بازرگان،1362). تهران: مرکز نشردانشگاهی.
بیابانگرد، اسماعیل. (1380). روش های پیشگیری از افت تحصیلی. تهران: انتشارات سازمان انجمن اولیا و مربیان.
پورحقگو، محمد. (1386). بررسی عوامل موثر در ایجاد رفتار امتناع از مدرسه دانش آموزان دوره راهنمایی استان گیلان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
تقی پور ظهیر، علی. (1384). مقدمه ای بر برنامه ریزی آموزشی و درسی. تهران: آگاه. چاپ بیست و چهارم.
جلالی، محمدرضا. (1386). فصلنامه تعلیم و تربیت، پژوهشکده تعلیم و تربیت ویژه نامه نابرابری های اجتماعی در آموزش و پرورش. سال 23. شماره سوم. پاییز 1386.
چاکر، دونالد؛ هاینز، ریچارد. (1993). مدارس برتر جهان، استانداردهای جدید آموزش و پرورش. (ترجمه مرجان مرندی،1376). تهران: دفتر همکاری های علمی و بین المللی وزارت آموزش و پرورش.
حاتمی، حسین و همکاران . (1383). کتاب جامع بهداشت عمومی، جلد سوم. تهران: ارجمند.
حلم سرشت، پریوش؛ دل پیشه، اسماعیل. (1383). درسنامه جامع علوم بهداشت، جلد چهارم. تهران: انتشارات چهر.
خاکزادان، زهرا. (1385). بررسی رابطه بین منبع کنترل و فرسودگی شغلی معلمان ابتدایی مدارس دولتی شهر نیشابور. پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
خوش لهجه، انیس. (1386). مشکلات تدریس در مدارس چند پایه، ماهنامکه رشد معلم، دوره 26. شماره پی درپی 222-221.
دانه کار، ماهرخ. (1372). زمینه اجتماعی بزهکاری، مجله پیوند. تهران: انجمن اولیا و مربیان.
دلاور، علی.(1380). روش تحقیق در روان شناسی و علوم تربیتی. تهران: نشر ویرایش.
دوست محمدی، غلامرضا. (1371). کار در دبستان. تهران: انتشارات صفی علیشاه.
ریچارد پی. هالجین وسوزان کراس ویتبورن. (2003). آسیب شناسی روانی. (ترجمه یحیی سید محمدی،1385). تهران: نشر روان. جلد دوم.
زمانی، بی بی عشرت. (1377). کتابخانه آموزشگاهی. مجله تکنولوژی آموزشی. شماره 2، تهران: انتشارات کمک آموزشی.
سابقی، فرامرز. (1384). بررسی وضعیت موجود فضاهای آموزشی شهر کهنوج و مطابقت آنها با استانداردهای مطلوب آموزشی. پایان نامکه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان. (1386). راهبردهای آموزشی. اصفهان: انتشارات سازمان آموزش و پرورش استان اصفهان.
سازمان مرکزی انجمن اولیا و مربیان. (1386). راهنمای فعالیت های انجمن اولیا و مربیان. تهران انجمن اولیا و مربیان.
سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور. (1382). ضوابط و طراحی ساختمان های آموزشی. نشریه شماره232.
سالمی، نجمه. (1383). بررسی جایگاه کتابدار و کتابخانه در آموزش و پرورش ایران. فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره90.
سرتیپی، سیاوش. (1380). روابط معلم .و دانش آموز. تهران: نشر فاخته.
سرکار آرانی، محمد رضا. (1382). اصلاحات آموزشی و مدرن سازی. تهران: -روزنگار.
سیف، سوسن و همکاران. (1385). روان شناسی رشد. تهران: سمت.
سیف، علی اکبر. (1383). روان شناسی پرورشی، روان شناسی یادگیری و آموزش. تهران: آگاه.
سیف نراقی، مریم؛ نادری، عزت الله. (1380). روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، تهران: ارسباران.
سیف نراقی، مریم؛ نادری، عزت الله. (1384). نارسایی های ویژه در یادگیری و چگونگی تشخیص و روش بازپروری. تهران: مکیال.
شعاری نژاد، علی اکبر. (1386). روان شناسی رشد. تهران: انتشارات اطلاعات، چاپ هجدهم.
شعبانی، حسن. (1385). مهارت های آموزشی و پرورشی (روش ها و فنون تدریس)، جلد دوم. تهران: سمت.
شکوهی، غلامحسین. (1370). رابطه آموزش و اشتغال در بخش غیر متشکل اقتصادی. فصلنامه علمی پژوهشی دانشگاه تهران.
شکوهی، غلامحسین. (1374). تعلیم و تربیت و مراحل آن. مشهد: آستان قدس رضوی.
شهرکی، پوران دخت. (1376). طراحی مجموعه آموزشی دخترانه. پایان نامه کارشناسی ارشد. تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
صافی، احمد. (1373). دوره ابتدایی. اهمیت و نقش مدیریت در این دوره، فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش. سال دوم، شماره4. صص(32-28).
صافی، احمد. (1380). آموزش و پرورش ابتدایی، راهنمایی و متوسطه. تهران: سمت.
عبداللهی، بیژن. (1383). طراحی سامانه ی نشانگرهای ارزیابی کیفیت مدارس ابتدایی و راهنمایی، فصلنامه تعلیم و تربیت، شماره90،صص(150-127).
عبدالعلی زاده، علی. (1386). ماهنامه رشد معلم، شماره هفتم، دی ماه1386. شماره پی درپی 216. تهران: انتشارات کمک آموزشی.
عماد زاده، مصطفی. (1385). اقتصاد آموزش و پرورش. اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان.
غفاری، علی. (1377). اصول و مبانی فضاهای آموزشی. تهران: سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور.
فرقانی رئیسی، شهلا. (1383). مشکلات رفتاری در کودکان و نوجوانان. تهران: وزارت آموزش و پرورش.
فریار، اکبر؛ رخشان، فریدون. (1379). ناتوانی های یادگیری. تهران: مبنا.
فشارکی، پریدخت. (1373). جغرافیای روستایی. تهران: دانشگاه پیام نور.
فقیهی، عباس. (1373). بررسی رابطه برخی از درون دادهای نظام آموزش ابتدایی با موفقیت تحصیلی دانش آموزان پایه پنجم دبستان های شهرستان اراک. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
قاضی زاده، بهرام. (1377). اصول طراحی فضاهای آموزشی. تهران: سازمان نوسازی و تجهیز مدارس کشور.
کاکو جویباری، علیرضا و دیگران.( 1382). سند و منشور اصلاح نظام آموزش و پرورش ایران. تهران: وزارت آموزش و پرورش، پژوهشکده تعلیم و تربیت.
کریمی، یوسف. (1373). روان شناسی اجتماعی آموزش و پرورش، چاپ اول. تهران: موسسه نشر و ویرایش. با همکاری انتشارات فهیم.
کومبز. (1985). بحران جهانی آموزش و پرورش و چشم انداز آن از دهه هشتاد. (ترجمه فریده آل آقا،1373). تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
کومینگز، ویلیام. ک. دال، فرانک پی. بهسازی کیفیت آموزش ابتدایی در کشورهای در حال گذر. (ترجمه مرتضی مشتاقی،1376). تهران: عمیق.
گروه مشاوران یونسکو(بی تا). فرایند برنامه ریزی آموزشی. (ترجمه فریده مشایخ،1373). انتشارات مدرسه.
گله داری، صدیقه. (1375). بررسی علل چند شغله بودن معلمان مقطع متوسطه شهر کرمان. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطباعی تهران.
لاکهید، مارلن ای؛ ورسپور، آدریان. (1989). توسعه کمی و بهبود کیفی آموزش ابتدایی در کشورهای در حال توسعه، بازنگری گزینه های گوناگون سیاستگذاری (ترجمه سید جعفر سجادیه و علیزاده لاهیجی،1371). تهران: انتشارات مدرسه.
لورای، برک. (2001). روان شناسی رشد، جلد دوم. (ترجمه یحیی سید محمدی،1382). تهران: انتشارات ارسباران.
لوئیس، خوزه؛ گوریدو، گارسیا. (1986). آموزش ابتدایی در استانه قرن بیست و یکم (ترجمه علی مهدی پور،1374). تهران: امیر کبیر.
مفیدی، فرخنده. (1380). مدیریت مراکز پیش دبستانی. تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
مک شین، داکرل. (2000). تشخیص و درمان اشکالات یادگیری کودکان. (ترجمه پرویز شریفی درآمدی و دیگران،1380). انتشارات خوشنواز.
منصور، محمود. (1381). روان شناسی ژنتیک. تهران: سمت.
میر شکار، حبیب الله. (1386). بررسی و مقایسه درون دادهای آموزش ابتدایی شهرستان زاهدان با استانداردهای مطلوب آموزشی و رابطه آن با ارتقاء کیفیت بروندادها. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
میر کمالی، سید محمود. (1376). مدیریت در دبستان. فصلنامه مدیریت در آموزش و پرورش، دوره چهارم، صص(11-4).
میلانی فر، بهروز. (1379). روان شناسی کودکان و نوجوانان استثنایی. تهران: قومس.
ناصری، ابوذر. (1386). بررسی اثر بخشی آموزش مهارت های زندگی بر کاهش نشانه های اختلال نا فرمانی مقابله ای. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی تهران.
نجفی، محمد علی. (1371). نگاهی به مسایل آموزش و پرورش شهر تهران: انتشارات تربیت.
نجفی، محمد علی. (1372). آیین نامه انجمن اولیا و مربیان واحد های آموزشی. وزارت آموزش و پرورش.
نریمانی، احمد. (1371). عوامل موثر بر افت تحصیلی. مجله پیوند، شماره 160، انتشارات کمک آموزشی.
نوید ادهم، مهدی. (1382). پیام مدرسه. تهران: انتشارات مدرسه.
واحد تحقیقات انجمن اولیا و مربیان. (1366). آشنایی با انجمن اولیا و مربیان. تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
واحد تحقیقات انجمن اولیا و مربیان. (1380). جذب مشارکت های اولیا. ماهانه آموزشی – تربیتی پیوند.تهران:انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
وزارت آموزش و پرورش. (1385). آمار آموزش و پرورش، دفتر آمار و برنامه ریزی و بودجه سال تحصیلی 1386-1385.
ویلیام گلاسر. (2003). مدارس بدون شکست.(ترجمه ساده حمزه و مژده حمزه تبریزی،1382). تهران: انتشارات رشد.
هارولد، کاپلان؛ بنیامین سادوک. (1995). اختلالات روانی و رفتاری دوران کودکی و نوجوانی. (ترجمه مهدی صابری و همکاران،1377). تهران: انتشارات قلمستان هنر.
هارولد، کاپلان؛ بنیامین سادوک. خلاصه روان پزشکی علوم رفتاری – روان پزشکی بالینی. (ترجمه نصرت الله پور افکاری،1385).
هاشمیان، کیانوش. (1386). روان شناسی نابهنجاری و زندگی نوین. تهران: دانشگاه الزهرا.
هلک، ژان. (1990). آموزش و پرورش، سرمایه گذاری برای آینده. (ترجمه عبدالحسین نفیسی، 1371). انتشارات مدرسه.
یزدان پناه، قربانعلی. (1373). بررسی وضعیت موجود فضاهای آموزشی مدارس ابتدایی شهرستان های استان مازندران در مقایسه با استانداردهای مطلوب آموزشی. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علامه طباطبایی

منابع لاتين:
Akhtar, Rafique.(ed), Pakistan yearbook, 2000-2001 Karachi - Lahore: East and West publishing Company, 2001.
Berry, C. (2001). Achievement effects of multigrade and monograde primary schools in the Turks and Caicos Islands. International Journal of Educational Development. Vol. 21. pp. 537-552.
Earthman, Glen, (2002). A state wide study of student achievement and behavior and school building condition, paper presented at the annual meeting of the council of education facility planners, international, Dallas, TX, (ERIC)ument, reproduction service, No. Ed 3878781.
EPA (environmental protection Agancy). 2000. Indoor air quality and student performance. EPA report, number EpA, 402. F. 00.009.
Washington, D.C: Environmental Protection Agency.
Epstein, Conway, (2000). Daylighting in schools: An investigation in the relationship between day lighting and human performance. Sanfrancisco, clif, pacific Gas and Electricity Company.
Heschong Mahone Grop. (2002). Daylighting in school, additional analysis. Sacramanto, calif.: California Energy commission (CEC contract to new building institute, number 400-99-13).
Lackney, J.A. (1999). Assessing school facilities for learning assessing the impact of physical environment on the educational process. Mississippi State: Educational Design Institute, (ed 441330).
Miller. J. and et al. (2003), How school library media service impact on student achievement country. School and secondary education. Missouri State Library.
Roos. N. Kenneth and Genevios, (2006), Cross - national studies of the quality of education: planning their impact. Unesco, Pigozzi, Mary joy, what is the quality of education? (A unesco perspective). Rosen, K. G., and Richardson. (1999). would removing indoor air particulates in children's environments reduce rate of absenteeism - A hypothesis. The science of the Total Environment.
Schneider, M. (2002). Do school facilities affect academic outcomes. National clearinghouse for educational facilities. Washington, D.C.
Taylor, Mullhall, A. (2001). Linking Learning Environments through Agricultural Experience — enhancing the learning process in rural primary schools. International Journal ofEducational Development. Vol. 21