پاورپوینت معماری عصارخانه (pptx) 29 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 29 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
1
معماری عصارخانه
از نیازهای دیرینه ی بشر روشنایی بود تا به واسطه ی آن از دام ظلمت و تاریکی برهد .با پیشرفت زمان درهر گوشه و کنار راه و رسمی برای مبارزه با عفریت سیاهی شب ایجاد شد، که استفاده از دانه های روغنی یکی ازاین راه ها بود.پیش از آنکه شمع اهمیتی بسزا داشت،لیک بیشتر در خانه ی اعیان و رجال ودرباریان بکار می رفت. خواجه شمس الدین می گوید:
شب تیره چوسرآرم ره پیچ پیچ زلفت
مگر آنکه شمع رویت بر من چراغ دارد
بی تردید عوام ،در شهر و روستا،استفاده از روشنایی دانه های روغنی را برتر می شمردند و بررسی دقیق آثار باستانی ،گواه این مدعاست که روغن چراغ بزرگترین عامل موُثر در تأمین روشنایی مورد نیاز مردم بوده است.
پیدایش عصار خانه ها
در مسجد جامع اصفهان، که از آثار قزون اولیه عصر اسلامی است ، جای چراغ های روغنی فراوانی در دالانها و شبستانها به چشم می خورد وقف نامه های موجود نیزتماما” حاکی از آن است که در گذشته سرمایه های هنگفتی برای تأمین روغن چراغ مساجد وامام زاده ها،اختصاص می دادند .
فشار روز افزون احتیاجها، سبب پیدایی کارخانه های پیشرفته شد و اندک اندک عصارخانه شکل گرفت . این نوع کارخانه نخست در اصفهان تأسیس یافت و بعد به نواحی اطراف آن سرایت کرد ، به گونه ای که در استان اصفهان قریب پنجاه کارخانه روغن کشی وجود داشت.
پیش از آنکه صنعت روانکاری به صورت مدرن امروزی شکل بگیرد ، کارگاه های تو لید روانکار در گوشه وکنار کشور ما وجود داشته و انواع روغن های گیاهی در این کارگاه ها تولید می شده است.
کارگا ههای روغن کشی با نام عصارخانه از حدود پانصد سال قبل در ایران به شکل جدید و ساختار صنعتی وجود داشته و تعدادی از آنها هم اکنون به صورت آثار تاریخی حفظ و نگهداری می شود .به عقیده ی باستان شناسان وبر حسب قراین و شواهد به دست آمده ، تولید روغن از دانه های گیاهی در ایران به حدود 7 هزار سال پیش می رسد و درکارگاه های اولیه
به صورت ابتدایی وبا ابزار های ساده تهیه می شده است
پیشینه روانکاوی در ایران باستان :
درفرهنگ فارسی معین در معنی کلمه عصارخانه آمده است:
«عصارخانه،جایی که درآن عصاری کنند.محلی که درآن شیره انگوریا روغن نباتی گیرند.»عصار یا روغنگربه کسی گویند که از بذور گوناگون مانند کرچک وکنجد وجزآن روغن گیرد.
عصاری به عنوان یک شغل با اهمیت شناخته می شده ودر فرهنگ معین در ذیل این کلمه می خوانیم،شغل وعمل عصار را عصاری گویند وعصارخانه، دکانی است که در آن روغن گیرند و فروشنده ،اسب یا گاو عصاری را با چشم بسته د ور دستگاه روغن گیری می گرداند وآن را به کار می اندازد.
دکتر«یقینی»، عصارخانه های اصفهان را دسته ای دیگر از بناهای عام المنفعه دانست و گفت:
«عصارخانه ها برای تولید روغن خوراکی وروغن چراغ کاربرد داشته اند .به گفته ی اوکاربری روشنایی و سواد آموزی بیش از روغن تولید شده در عصارخانه ها باعث می شد این بناها نزد مردم معتبرو مقدس و در نهایت ماندگار باشند
مقدمه :
عصارخانه یعنی محل روغن کشی
از عصارخانه های دوره ی صفویه در اصفهان جزمعدودی باقی نمانده که این یکی –معروف به عصارخانه شاهی –از جمله آنهاست .
تا دیروز گردشگران ومسافرانی که دربازاراصفهان به گردش درمی آمدند،از برابر درب بی رنگ و روی عصارخانه می گذشتند، بی آنکه بدانند پشت آن چه دنیایی است! شهرداری عصارخانه را خرید ، مرمت کرد و تا مدتی دیگر به عنوان یکی از مهمترین و متفاوت ترین جاذبه های گردشگری اصفهان افتتاح می کند
زیرا نه تنهاساختمان متعلق به صفویه است، بلکه تمام ابزار و آلات موجود نیز از همان دوره دست نخورده باقی مانده و همین حالا می توان با آنها روغن کشید!
عصارخانه ی شاهی در سال 1021 همزمان با احداث بازار بزرگ قیصریه در زمان شاه عباس اول صفوی احداث گردید .درب ورودی جدید عصاری مجازی تعبیه گردیده است .
محل اول ورودی اصلی عصاری معروف به تیر خانه به خاطر وجود تیر های چوبی و قسمت دوم معروف به شتر خوان است که در حال حاضر تخریب گردیده است.طبقه ی بالا معروف به گرمخانه است و مربوط به قسمت سوم عصارخانه است.
دکتر یقینی درباره ی تقدس تیر چوبی عصارخانه نزد مردم گفت :این تیر های چوبی معمولا”10 تا 12 متر طول داشته و چوب آن را از کشورهایی چون هندوستان وارد ایرن می کردند، وی افزود :«حرکت این تنه ها یا تیر های چوبی در کوچه های تنگ وپر پیچ شهر امکان پذیر نبوده و به همین دلیل هر جا حرکت تیر چوبی با مانع یا دیواری برخورد داشته آنجا را تخریب می کردند».
دکتریقینی افزود:«اما این هاکه در بسیاری از موارد باعث خراب شدن دیوار خانه یا اتاق مردم می شده نه تنها اعتراض را بر نمی انگیخت بلکه صاحب خانه این تخریب را مبارک قلمداد می کرده وبه تبرک آن سور(مهمانی) می داده است.
عصارخانه (کارخانه ی روغن کشی)،در گذشته وحال،روشنگر ویژگی هایی در زمینه های اقتصادی،صنعتی وکشاورزی مناطق اطراف خود بوده است .به خصوص شیوه ی معماری عصارخانه های کهن جلب توجه فراوان می کند و کیفیت ساختمانی این آثار،از لحاظ انواع تیرها و سنگها و آسیاب ها وخمره ها و نیز نحوه ی نسب هریک ،نگرنده را تحت تأثیر قرار می دهد .
مبنای شیوه های ساختمانی عصارخانه به دوران قبل از صفویه بر می گردد وچنان که از شواهد تاریخی یافت می شود ،شهریاران بزرگ خاندان صفوی به تقلید از روشهای مألوف عصارخانه سازی، بنا هایی در اصفهان برپا داشتند.
