مبانی نظری تحقیق تاريخچه اينتر نت در ايران (docx) 42 صفحه
دسته بندی : تحقیق
نوع فایل : Word (.docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحات: 42 صفحه
قسمتی از متن Word (.docx) :
مبانی نظری وپیشینه تحقیق تاريخچه اينتر نت در ايران
مقدمه
تاريخچه اينتر نت در ايران
ايران يكي از كشورهايي است كه اگر چه دير به شبكه جهاني اينترنت متصل شد اما روند گسترش استفاده از اين تكنولوژي در ميان جامعه با رشد قابل قبولي توام بود . حالا ببينيد از كجا به كجا رسيده ايم. بدون شک آغاز ارتباط با شبکه اينترنت در ايران همواره نام مرکز تحقيقات فيزيک نظری و رياضيات را به ياد می آورد. مرکز تحقيقات فيزيک نظری و رياضيات که در سال 1369 بعنوان نماينده ايران در شبکه آموزش و پژوهش اروپا پذيرفته شده بود، در سال 1370 ارتباط ايران را بصورت e-mail و از طريق گره اتريش با شبکه اينترنت برقرار نمود.
پس از ارتباط مطمئن و دائمی تر با اينترنت در سال 1371، مرکز تحقيقات فيزيک نظری سرويس دهی به دانشگاهها را آغاز نمود.
از سال 1372 ارايه اينترنت در ايران توسط مراکز خصوصی آغاز شد، در حاليکه قبل از آن شرکت مخابرات از طريق شرکت ديتا اقدام به ارايه سرويس اينترنت کرده بود.
1368 : مركز تحقيقات فيزيك نظري و رياضيات( (IPMبه منظور ايجاد و اداره پروژههاي تحقيقاتي و اشاعه تماس علمي بين دانشگاههاي ايران و موسسات بين المللي آغاز بكار كرد.
1371 : تعداد كمي از دانشگاههاي ايران، از جمله دانشگاه صنعتي شريف و دانشگاه گيلان، توسط مركز تحقيقات فيزيك نظري و از طريق پروتكل UUCP به اينترنت وصل ميشوند تا با دنياي خارج ايميل رد و بدل كنند.
1372 : مركز تحقيقات فيزيك نظري و رياضيات، بعنوان تنها نهاد ثبت اسامي قلمرو [.ir] در ايران به رسميت شناخته ميشود. اين قلمرو مشخّصه تعيين شده براي هويّت ايران در فضاي اينترنت است.
1373 : مؤسسه ندا رايانه تأسيس ميشود. پس از راهاندازي اوّلين بولتن بورد (BBS)، در عرض يك سال نيز اوّلين وب سايت ايراني داخل ايران را راهاندازي ميكند. همچنين، اين مؤسسه روزنامه «همشهري» را به زبان فارسي در اينترنت منتشر ميكند، كه اين اوّلين روزنامه رسمي ايراني در وب محسوب ميشود. در همين سال بدنبال اتصال به اينترنت از طريق ماهواره كانادائي «كد ويژن»(Cadvision)، مؤسسه ندا رايانه فعاليت بازرگاني خود را بعنوان اوّلين شركت خدمات سرويس اينترنتي( (ISPآغاز ميكند.
1374 : مجلس ايران تأسيس شركت «امور ارتباطات دِيتا» تحت نظر شركت مخابرات ايران را تصويب ميكند و مسؤليت توسعه خدمات ديتا در سطح كشور را بطور انحصاري در اختيار آن شركت قرار ميدهد.
1376 : خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران ( (IRNAوب سايت خود را از طريق شركت مخابرات انگلستان انتشار ميدهد. بعداً آن را به آمريكا منتقل ميكند تا بوسيله وب سرور شركت GPG منتشر شود.
1377 :پروژه يونيكد در ايران با قرارداد شوراي عالي انفورماتيك و همكاري بنياد دانش و هنر واقع در انگلستان و با نظارت و مديريت فنّي دانشگاه صنعتي شريف تحت عنوان «فارسي وب» آغاز ميشود. هدف پروژه اين است كه با گنجاندن كامل و جامع الفباي فارسي در استاندارد يونيكد، نشر فارسي در كامپيوتر، مخصوصاً اينترنت و وب، استاندارد شود و اصولاً مشكل قلم (فونت(هاي غير استاندارد موجود در نرم افزارهاي ايراني حل شود.
1379: شركت IranGate.netدر شهر اصفهان تأسيس ميشود تا بعنوان يك ISPخدمات اينترنتي را بطور اختصاصي به شهرهاي پر جمعيت غير از تهران ارائه دهد. در پايان همين سال ايران بطور رسمي عضو كنسرسيوم يونيكد ميشود.
1380 : براي اوّلين بار پديده وبلاگ نويسي در ايران آغاز ميشود. درست يك سال بعد، بنا بر آمار غير رسمي تعداد وبلاگ نويسان از مرز ۱۵۰۰۰ نفر ميگذرد.
1381 : اوّلين سرويس وبلاگ نويسي ويژه فارسي زبانان در وب سايت Persianblog.comدر ايران آغاز به كار مي كند. هدف تيم ارائه دهنده اين سرويس مجاني ايجاد محيطي كاملاً فارسي از جمله متن نويس سازگار با زبان فارسي، تقويم شمسي و سيستم نظرخواهي فارسي، و متمرکز نمودن وبلاگ نويسان فارسي زبان در يک سايت و در نتيجه افزايش بينندگان اين وبلاگها است. تا كنون نزديك به 450 هزار ايراني براي استفاده از اين سرويس ثبت نام كرده اند .
1382: حدود 6 بلاگ سرويس فارسي ديگر در فاصله سالهاي 1382 تا 1385 شكل مي گيردو در حال حاضر حدود يك و نيم ميليون بلاگر ايراني در وب حضور دارند كه بر اساس آمارگيرهاي اينترنتي معتبر 120 هزار تاي آنها فعال محسوب مي شوند . ايراني ها در فاصله سالهاي 1382 تا 1384 چهارمين زبان وبلاگستان جهان را دارا بودند اين رتبه در حال حاضر به جايگاه دهم تنزل كرده است .
1383 : طرح تكفا به عنوان اولين و مهمترين طرح دولت ايران در زمينه توسعه كاربرد فناوري هاي اطلاعاتي و ارتباطي با بودجه اي حدود يك هزار ميليارد ريال به اجرا در مي آيد.
1384 : جنجالي ترين بحث سال 1384 در زمينه اينترنت در ايران اجراي سياست فيلترينگ سايتهاي اينترنتي غير مجاز و خلاف موازين اخلاقي و اسلامي بود كه سر وصداي زيادي به پا كرد.
1385- طرح ساماندهي وب سايتها و وبلاگها توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي مهمترين اقدام دولت در زمينه اينترنت به شمار مي رود صحبت هاي فراواني در باره اينترنت ملي هم شده اما كسي هنوز به درستي از متواي اين طرح اطلاع ندارد.
تعدادکاربران
تعداد كاربران و ضريب نفوذ اينترنت يكي از شاخصهايي است كه در دهه اخير براي رشد و توسعه جوامع در نظر گرفته شده است.
در سالهاي گذشته آمار و ارقام متعدد، متفاوت و در برخي موارد سوال برانگيزي از سوي مقامات رسمي و غير رسمي و نهادهاي بينالمللي درباره كاربران اينترنت در ايران ارايه شده است.
مركز آمار اينترنت جهان ( (InternetWorldStatesدر فوريه ) ۲۰۰۵اواخر سال (۸۳تعداد كاربران اينترنت در ايران را حدود چهار ميليون و ۸۰۰هزار نفر و با ضريب نفوذ هفت درصد اعلام كرد.
دفتر توسعه انساني سازمان ملل نيز در شهريور امسال آماري را نزديك به آمار ارايه شده توسط مركز آمار اينترنت جهان گزارش كرد.
در گزارش توسعه انساني سازمان ملل، تعداد كاربران اينترنت در ايران تا نيمه اول سال ۸۴به ازاي هر يك هزار نفر، ۷۲نفر ( ضريب نفوذ ۷/۲درصد ) اعلام شد كه با در نظر گرفتن جمعيت ۷۰ميليونيايران، جمعيت كاربران ايراني حدود پنج ميليون نفر برآورد ميشود.
اين در حالي است كه وزير سابق ارتباطات و فناوري اطلاعات در خرداد ماه ۱۳۸۳تعداد كاربران اينترنت در ايران را پنج ميليون نفر، در دي ماه ،۸۳ شش ميليون نفر ، در ارديبهشت سال ،۸۴شش ميليون و ۷۵۰هزار نفر و در مرداد ، ۸۴بيش از هفت ميليون و ۵۰۰هزار نفر اعلام كرده است.
توجه و دقت بيشتر به آمارارايه شده توسط وزير پيشين ارتباطات اين سوال را در ذهن هر خوانندهاي ايجاد ميكند كه چگونه در طي چند ماه ميليونها كاربر به جمع كاربران ايراني اضافه شده است؟
در اين فاصله زماني نيز آمار متفاوت ديگري توسط برخي از مقامهاي رسمي كشور ايران ارايه شد.
مدير امور ارتباطات شركت مخابرات در سال ۸۱تعداد كاربران اينترنت در اين سال را يك ميليون و ۷۰۰هزار نفر اعلام كرد در حاليكه مدير روابط عمومي وزارت ارتباطات، تعداد كاربران اينترنت در اين سال را سه ميليون و ۲۰۰هزار نفر عنوان كرده بود.
برخي مسوولان وزارت ارتباطات نيز تعداد كاربران اينترنت در سال ۸۲را حدود پنج ميليون نفر اعلام كرده بودند در حاليكه نهادهاي بينالمللي تعداد كاربران در اين سال را حدود سه ميليون نفر گزارش كردند.
ادعاي بحث برانگيزي كهتوسط برخي از مسوولانو نهادهاي داخلي درباره تعداد كاربران اينترنت تا سال ۸۳مطرحشد نيز مهر تاييدي بر آشفتگي آمار و ارقام اين شاخص در كشور است.
مدير امور ارتباطات شركت مخابرات ايران در سال ۸۱پيش بيني كرده بود، تا پايان سال ۸۳تعداد كاربران اينترنت در كشور به ۱۵ميليون نفر برسد.
سازمان ملي جوانان و يكي از مشاوران وزير سابق ارتباطات نيز با تكرار اين ادعادر اوايل سال ۸۳بحث شگفتيآوري را رقم زدند در حاليكه آمار ارايه شده در ماههاي بعد، تحقق چنين ادعايي را كاملا رد كرد.
آخرين گزارش اتحاديه بينالمللي مخابرات ( (ITUدرباره تعداد كاربران اينترنت كشورهاي دنيا آخرين نمونه از وجود آمار متناقض درباره ايران است.
در اين گزارش تعداد كاربران اينترنت در ايران در سال ،۲۰۰۵احتمالا به اشتباه ۵۵۰هزار نفر اعلام شده است در حاليكه اين رقم در گزارش سال ۲۰۰۴ اتحاديه مخابرات، حدود چهار ميليون نفر اعلام شده بود.
بنا به گزارش سايت " آي.تي ايران "، اتحاديه بينالمللي مخابرات اعلام كرد كه اين آمار را به طور رسمي از مقامات دولتها دريافت ميكند با توجه به اينكه وجودچنين آماري باعث افت شديد رتبه ايران در ضريب نفوذ اينترنت در دنيا ميشود شايسته است مسوولان و كارشناسان حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات كشور به طور جدي نسبت به ايجاد يك مركز آمار رسمي و مورد تاييد در اين راستا اقدام كنند.
وزیرارتباطات چه میگوید؟
درعین حال وزیرارتباطات وفناوری اطلاعات اظهارداشت:
این مرکز در آخرین گزارش خود، تعداد کاربران اینترنتی در ایران را 23 میلیون نفر اعلام کرده است.
وی افزود: بر اساس اعلام کارشناسان این مرکز، ضریب نفوذ اینترنت در ایران به 9/34 درصد رسیده و متوسط این شاخص در جهان 9/21 درصد است. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات تصریح کرد: مرکز آمار اینترنت جهانی، ضریب نفوذ اینترنت در خاورمیانه را 3/21 درصد اعلام کرده که بر اساس آن، سه درصد از کل کاربران اینترنتی دنیا، در خاورمیانه حضور دارند.
وی با بیان این مطلب که بر اساس جداول موجود، 6/1 درصد از کل کاربران جهانی اینترنت، ایرانی هستند، ادامه داد: ایران توانسته است، بیش از 50 درصد از کاربران اینترنتی در خاورمیانه را به خود اختصاص دهد.
دکتر محمد سلیمانی با اشاره به برنامه چهارم توسعه کشور نیز گفت: بر اساس اهداف این برنامه میبایست تا پایان سال 88، ضریب نفوذ 30 درصدی در حوزه اینترنت محقق شود.
وی تأکید کرد: با تلاشهای صورت گرفته طی سه سال گذشته، این هدف برنامه چهارم، یک سال زودتر از موعد مقرر، محقق شده است.
همچنین درسمينار تخصصي يك روزه نظرسنجي الكترونيكي که توسط مركز افكارسنجي دانشجويان ايران (ايسپا) وابسته به جهاد دانشگاهي و با همكاري مركز تحقيقات صدا و سيما برگزار شد.نتایج قابل درنگ این سمینارعبارت بوداز: بيشترين كاربران اينترنت در كشور دانشجويان هستند.
بر اساس بررسيهاي مركز تحقيقات سازمان صدا و سيما، ۴۴درصد افراد داراي مدرك كارشناسي و ۷۳ درصد افراد داراي تحصيلات كارشناسي ارشد و دكترا از اينترنت استفاده ميكنند.
تحقيق مذكور در ۳۱شهر بزرگ كشور توسط مركز تحقيقات انجام شده است، به نسبت بالا رفتن تحصيلات در بين ايرانيان ميزان استفاده از اينترنت نيز افزايش مييابد. بر اساس آمار اين تحقيق، در كشور ما، كاربران اينترنت بالاي ۱۲سال سن دارند و مردان بيشتر از زنان از اينترنت استفاده ميكنند.
حجم بيشتر بهره برداران ايراني از اينترنت ۱۵ تا ۳۰ساله هستند.بيشترين استفاده كاربران ايراني از اينترنت در منزل، پس از آن در كافي نت و سپس در محيط كار است. كشور ژاپن كه يكي از بزرگترين بهرهبرداران اينترنتي به شمار ميرود ۸۲درصد كاربران آن در محيطهاي اداري و شركتها به اينترنت متصل ميشوند اما آمريكا و استراليا كاربران خانگي بيشتري نسبت به كاربران اداري دارد.نقش اينترنت در توسعه كشورها غير قابل انكار است و در آيندهاي نه چندان دور اينترنت به "هسته مركزي ارتباطات" و روابط بين جوامع و انسانها تبديل خواهد شد. طبق آخرين آماري كه وجود دارد، ۳۷درصد كاربران اينترنت دنيا، در آسيا هستند و در برخي از كشورهاي آسيايي رشد اينترنت در حد بالايي است كه نشان ميدهد ايران نيز ميتواند در اين زمينه گامهاي سريعتري بردارد.از جمله اين كشورها ميتوان به كره جنوبي اشاره كرد كه طي ۶سال ضريب نفوذ اينترنت خود را صددرصد افزايش داده است. پويا گفت: ۷۷/۸درصد كاربران اينترنت در دنيا در ۲۰كشور جهان هستند كه نخستين كشور در بين اين ۲۰كشور آمريكا و آخرين آن مالزي است.
اینترنت در ایران در مقایسه با دیگر کشورهای خاور میانه
طبق بررسیهای آماری سایت InternetWorldStats.com در دسامبر 2007 در خاور میانه ،ایران با جمعیتی در حدود 65 میلیون نفر دارای 18 میلیون کاربر اینترنت است.یعنی 27.5 درصد از جمعیت کل کشور دارای دسترسی به اینترنت هستند در حالی که در مقایسه با دسامبر سال 2000 که ایران تنها 250،000 کاربر اینترنت داشته، در طی این 7 سال 7,100.0 % پیشرفت داشته است.
با این وجود اگر به جدولی که در ادامه مطلب آورده ام دقت کنید ایران دارای مقام پنجم از نظر ضریب نفوذ اینترنت در مقایسه با جمعیت کشور در خاور میانه است.
INCLUDEPICTURE "http://itlyzer.files.wordpress.com/2008/03/meinternetstatistic.png" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://itlyzer.files.wordpress.com/2008/03/meinternetstatistic.png" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://itlyzer.files.wordpress.com/2008/03/meinternetstatistic.png" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://itlyzer.files.wordpress.com/2008/03/meinternetstatistic.png" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://itlyzer.files.wordpress.com/2008/03/meinternetstatistic.png" \* MERGEFORMATINET
به عبارتی کشورهای اسراییل،امارات متحده عربی،کویت و قطر به ترتیب در مقام های اول تا چهارم از نظر ضریب نفوذ اینترنت در مقایسه با جمعیت کشورشان در خاورمیانه هستند.
در نمودار زیر هم میتوانید 20 کشور برتر جهان از نظر استفاده از اینترنت را مشاهده کنید.
INCLUDEPICTURE "http://itlyzer.files.wordpress.com/2008/03/tops20.png" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://itlyzer.files.wordpress.com/2008/03/tops20.png" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://itlyzer.files.wordpress.com/2008/03/tops20.png" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://itlyzer.files.wordpress.com/2008/03/tops20.png" \* MERGEFORMATINET INCLUDEPICTURE "http://itlyzer.files.wordpress.com/2008/03/tops20.png" \* MERGEFORMATINET
آمار استفاده از اینترنت در خاورمیانه
وضعیت کاربران اینترنت درخاورمیانه به تفکیک کشور کشور جمعیت ) تا2005 ( میزان کاربران درسال2000 کاربران اینترنت ضریب نفوذ بحرین 707,357 40,000 152,700 21.6 % ایران 68,458,680 250,000 11,260,000 16.6 % عراق 26,095,283 12,500 36,000 0.1 % اسرائیل 6,986,639 1,270,000 3,200,000 45.8 % اردن 5,788,340 127,300 600,000 10.4 % کویت 2,530,012 150,000 600,000 23.7 % لبنان 4,461,995 300,000 600,000 13.4 % عمان 2,396,545 90,000 245,000 10.2 % فلسطین 3,997,861 35,000160,000 4.0 % قطر 768,464 30,000 165,000 21.5 % عربستان 23,130,024 200,000 2,540,000 11.0 % سوریه 18,586,743 30,000 800,000 4.3 % امارات متحده عربی 3,750,054 735,000 1,384.800 36.9 % یمن 19,600,009 15,000 180,000 0.9 %
برای دیدن گزارش جامع به سایت وزارت اطلاعات وفناوری اطلاعات مراجعه کنید.
آماراستفاده ازاینترنت درآمریکا
افزايش ميزان استفاده از كامپيوتر و اينترنت نگرانيهاي ناشي از دزدي هويت و اطلاعات و ساير سو استفادههاي آنلاين را افزايش داده است.
طبق گزارش دفتر آمارگيري آمريكا، در سال 2003 حدود 55 درصد خانوادههاي آمريكايي به اينترنت دسترسي داشتهاند. اين آمار نسبت به سال 1997 سه برابر افزايش يافته است.
مصرف اينترنت به منظور آموزش در ميان دانشآموزان افزايش چشمگيري داشته است. آمار نشان ميدهد بزرگسالاني كه تحصيلات دانشگاهي نداشتهاند كمترين ميزان استفاده از اينترنت را به خود اختصاص دادهاند.
نوجوانان از كامپيوترهاي خانگي خود براي بازيهاي كامپيوتري و همچنين انجام تكاليف مدرسهشان استفاده ميكنند. در حالي كه بزرگسالان بيشتر براي استفاده از پست الكترونيكي، جستوجوي اطلاعات دربارهي محصولات و خدمات، خواندن اخبار و همچنين اطلاعات ورزشي به كامپيوترهاي خود مراجعه ميكنند.
Greg Stuart، رييس و مدير عامل بنياد تبليغات اينترنتي آمريكا ميگويد: نفوذ اينترنت در خانوادهها بسيار شگفتانگيز بوده است. شايان گفتن است كه فعاليتهاي تبليغاتي اين بنياد به افزايش سود شركتهاي آنلاين كمك ميكند.
طبق گزارش Pew و بنياد اينترنتي American Life Project كه امسال منتشر شده است ميزان استفاده از اينترنت در ميان بزرگسالان در آمريكا به 68درصد رسيده كه ميزان آن در سال گذشته 63درصد بوده است. در اين گزارش آمده است كه 22 درصد از آمريكاييها به هيچ عنوان از اينترنت استفاده نميكنند.
Susannah Fox، خبرنگار Pew ميگويد: سن اشخاص و آموزش، دو عامل بسيار مهم در استفاده از اينترنت هستند. جوانترها اشتياق بسيار زيادتري براي استفاده از اينترنت دارند، در حالي كه اين آمار براي افراد بالاي 70 سال بسيار پايين است.
Stuart با بيان اين نكته كه شركتهاي تبليغات اينترنتي با افزايش استفاده از اينترنت سود فراواني به دست آوردهاند، پيشبيني كرد كه ميزان اين سود به12 ميليارد دلار يعني دو برابر مقدار سود اين شركتها در پنج سال پيش برسد.
با افزايش دسترسپذيري اينترنت، استفاده كنندگان بايد مراقبت بيشتري در برابر سارقان اطلاعات اينترنتي كه شريك اطلاعات مصرفكنندگان ميشوند، داشته باشند. همگام با رشد استفاده از اينترنت آمار دزديهاي اينترنتي، هك، دستبرد اطلاعات و هويت افزايش يافته است. اين آمار متخصصان امنيت اطلاعات و شبكه را هر روز بيش از پيش براي به وجود آوردن امكانات امنيتي در كامپيوترها و شبكهها درگير كرده است.
ایران چندکاربراینترنتی دارد؟
سرشماری کاربران اینترنت و ارایه آماری دقیق در این زمینه از جمله مواردی است که تا امروز در کشور مورد توجه جدی و مناسب واقع نشده و این در حالی است که با توجه به نفوذ روزافزون اینترنت در زندگی مردم این سرشماری میتواند با ارائه تصویری مناسب از میزان و حوزههای نفوذ اینترنت در کشور، بستر مناسبی برای سیاستگذاری و برنامهریزی در این حوزه را ایجاد کند.
به عقیده کارشناسان، ارایه آماری دقیق از کاربران اینترنتی کشور علاوه بر آنکه در تعیین جایگاه واقعی کشور نسبت به سایر کشورهای منطقه و جهان بسیار موثر خواهد بود، با توجه به اهمیت شاخص ضریب نفوذ اینترنت و همچنین فقدان اطلاعات کافی در این زمینه برای محاسبه شاخصهای بینالمللی هم بسیار ضروری است.
به گزارش خبرنگار فنآوری اطلاعات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، سرشماری کاربران اینترنت کشور یکی از اقدامات اخیر شرکت فنآوری اطلاعات با همکاری مرکز آمار ایران است که به گفته مسوولان، با هدف تحقق اهداف مرکز توسعه و مدیریت اینترنت (متما) انجام میشود که یکی از آنها نیز طرح تعیین ضریب نفوذ اینترنت کشور بهعنوان اولین اقدام عملی در تعیین شاخصهای فنآوری اطلاعات کشور است.
به گفته کارشناسان سرشماری کاربران اینترنت، از ابتدای راهاندازی این فنآوری، در کشورهای پیشرفته بهصورت جدی و علمی انجام شده و گزارش آن نیز هر سال منتشر میشود اما از آنجا که پدیده اینترنت در حال حاضر به یک الزام مبدل شده است، کشورها یا باید برای فراگیر کردن عمومی آن تلاش کنند یا اینکه با حرکاتی کند درصدد بهره جستن از درصد ناچیزی از مزایای آن باشند.
با توجه به اینکه وجود آمار دقیق از کاربران اینترنتی در کشور برای حرکت در مسیر توسعه ضروری است، به نظر میرسد این اقدام شرکت فنآوری اطلاعات با همکاری مرکز آمار ایران نیز با توجه به اهداف اعلام شده و در راستای تحقق این امر باشد.
به عقیده تحلیلگران برای مشخص شدن ضریب نفوذ اینترنت در هر کشور باید تعریف دقیقی از یک کاربر اینترنت ارایه شود و همچنین باید تقسیمبندی درستی از کاربران، بهعنوان کاربران مبتدی تا حرفهیی نیز صورت بپذیرد که مثلا در این زمینه، در اغلب آمارگیریها درباره ضریب نفوذ اینترنت در جهان، از اقدامات میدانی کمک گرفته میشود؛ به این معنی که تعداد قابل توجهی از افراد از قشرهای مختلف، درآمدهای متفاوت و غیره به طور مستقیم مورد پرسش قرار میگیرند تا با جمعآوری اطلاعات بتوان ضریب نفوذ اینترنت را بااحتمال دقیقتری به دست آورد.
به گفته دستاندرکاران اجرایی طرح سرشماری کاربران اینترنت در کشور، استانداردهای بینالمللیای برای تعریف کاربران اینترنت وجود دارد که با استعلام رسمی و پاسخهایی که دریافت کردهاند این واژه را اینطور تعریف کردهاند:" کسی که در یک سال گذشته به عنوان مثال از ابتدای سال 87 به هر نحو و روش و با هر مدتی (مانند DailuP، تلفن همراه، استفاده از رایانههای محل کار، دانشگاه و غیره) به اینترنت وصل شده و از خدمات آن استفاده کرده باشد" در نتیجه در این طرح، کاربر اینترنت فردی است که طی 12 ماه گذشته در داخل کشور با اتصال به شبکه اینترنت از یکی از خدمات اینترنتی استفاده کرده باشد.
اما از آنجا که به عقیده کارشناسان مشخص شدن میزان ایجاد ترافیک توسط کابران در زمانهای مختلف، میتواند در کیفیت و کمیت اینترنت کشور بسیار مفید باشد و این در حالی است که هم اکنون، برآورد دقیقی در اینباره وجود ندارد، باید برنامهریزان و طراحان شبکه کشور بیش از پیش با عادات ترافیکی کاربران آشنا شوند، در این سرشماری نیز سعی شده است با پرسشهایی متنوع به این موارد توجه شود.
در پرسشنامه طرح آمارگیری از کاربران اینترنتی، علاوه بر مشخصات جغرافیایی محل سکونت کاربر، شاخصهایی چون وضعیت سواد و مدرک تحصیلی، وضعیت اشتغال و نوع شغل در بخش مشخصات عمومی کاربر و نیز محل دسترسی به اینترنت، تناوب دسترسی افراد به اینترنت در 12 ماه گذشته، متوسط تعداد دفعات استفاده از اینترنت در دورههای موردنظر، متوسط مدت زمان استفاده از اینترنت در هر دفعه، هزینههای احتمالی استفاده از اینترنت، متوسط پرداختی برای استفاده از اینترنت در 12 ماه گذشته، نوع استفاده (دریافت و ارایه اطلاعات، پستالکترونیکی، خدمات دولتی، بانکداری، کسبوکار و آموزش اینترنتی، سرگرمی) و میزان رضایت از خدمات اینترنت، نحوه دسترسی به اینترنت در محل سکونت (Dialup,wirless,ADSL) هم در بخش اطلاعات کاربران اینترنت و نیز وضعیت خانوار از نظر در اختیار داشتن رایانه و تلفن مورد توجه قرار گرفته است.
آنچه در انجام این طرح مهم به نظر میرسد نحوه اجرا و هماهنگی آن، با اهداف مدنظر است که به عقیده برخی کارشناسان، طرح سرشماری از کاربران اینترنت که با اختصاص سرمایه میلیونی از سوی شرکت فنآوری اطلاعات و با همکاری مرکز آمار ایران در حال اجراست، در این حوزه با مشکلات و چالشهایی همراه است.
اما طرح سرشماری با انتقادهایی هم روبهروست؛ برخی تحلیلگران معتقدند در شرایطی که کیفیت و سرعت اینترنت در ایران همچنان با چالش مواجه است، بهتر است به جای پرداختن به پروژههایی مانند سرشماری، تلاش و صرف هزینه ویژهای برروی ارتقاء کیفیت اینترنت در کشور انجام شود.
برخی پژوهشگران حوزه IT هم بر این عقیدهاند از آنجا که اکثر کاربران کشور از طریق روش Dailup به اینترنت وصل میشوند؛ بنابراین نمیتوان به آمار ارایه شده از نتایج این طرح اتکا کرد؛ چرا که در حال حاضر اتصال به اینترنت از طریق Dailup در اکثر کشورهای جهان منسوخ شده است و آنها رو به خدمات پیشرفته و پرسرعتی مثل ADSL، WIMAX و ... آوردهاند.
همچنین این آمارگیری از امکان مقایسه ایران با سایر کشورها جلوگیری میکند؛ زیرا اگر در کشوری 97 درصد کاربران، از طریق ADSL به اینترنت وصل باشند در ایران این رقم به کمتر از 50 درصد میرسد، ضمن اینکه حتی در داخل کشور نیز افراد مختلف، از نظر دسترسی و سرعت اینترنت قابل قیاس با یکدیگر نیستند.
از سوی دیگر به گفته عضو کمیته راهبردی تهیه سند راهبردی فنآوری اطلاعات کشور، طبق آخرین آمار تا پایان شهریورماه سال جاری، متوسط استفاده از اینترنت 12هزارو 734 مگابیت بر ثانیه پهنای باند مصرفی اینترنت در کشور است که نسبت به چهار سال پیش حدود 3 برابر شده است.
درباره آمار متوسط استفاده از اینترنت و تعداد کاربران در ایران تعداد کاربران اینترنت نیز تا پایان شهریورماه سال جاری 21 میلیون نفر بود وبا فرض این که در هر لحظه 100 هزار نفر با اینترنت به صورت همزمان کار کنند؛ در این صورت متوسط پهنای باندی برای هر نفر 130 کیلوبایت بر ثانیه است که این میزان برای کارهای تحقیقاتی که عمدتا از متن استفاده میکنند تا حدی کافی است اما برای تصویر و فیلم و اموری نظیر کنفرانس ویدیویی کافی نیست.
ضریب نفوذ اینترنت در کشورمان حدود 30 درصد است. این ضریب اگر چه در مقایسه با کشورهای توسعه یافته جایگاه خوبی نیست، اما در مقایسه با کشورهای در حال توسعه، میتوان گفت ایران از جایگاه بسیار خوبی برخوردار است.
آمارهای ارائه شده در زمینه ضریب نفوذ اینترنت کشورها و قرار گرفتن ایران در رده سوم خاورمیانه در حالی است که به گفته تحلیلگران، معیار تقسیمبندی کشورها و قرار گرفتن آنها در رتبه جهانی، دیگر براساس ضریب نفوذ نیست؛ بلکه در حال حاضر این معیار براساس میزان پهنای باند هر کشور محاسبه میشود. با این اوصاف باید دید که ایران در زمینه ارائه پهنای باند در چه رتبهای قرار میگیرد.
در هر حال با توجه به اظهارنظرهای ارایه شده و از آنجاکه در رتبهبندیهای بینالمللی، آمارهایی از هر کشور براساس مراکز مخابراتی، فرصتهای دیجیتالی و توسعه IT در آن کشور ارائه میشود که این آمار در نشان دادن مقام واقعی آن کشور موثر خواهد بود.
طرح سرشماری از کاربران اینترنت، اگر با دقت مناسب انجام شود و ضریب نفوذ واقعی اینترنت در کشور را مشخص کند، همانگونه که در اهداف انجام آن ذکر شده است میتواند در جذب منابع خارجی و مشخص شدن جایگاه واقعی ایران در رتبهبندی جهانی موثر باشد و ایران را به عنوان کشوری برجسته و مکانی برای فعالیت افراد به جهان بشناساند.
ضمن اینکه مشخص شدن ضریب نفوذ اینترنت در کشور قطعا این کمک را میکند که اگر در این حوزه، پایینتر از حد استاندارد جهانی مخابرات (ITU) هستیم، با برنامهریزیهای اصولی آن را افزایش دهیم؛ بنابراین تحلیل اطلاعات به دست آمده از این سرشماری، به برنامهریزی دقیقتر و تضمین کیفیت شبکه و تناسب کمیت با تقاضا بسیار کمک خواهد کرد.
تاثیرجنسیت برچگونگی استفاده ازاینترنت
مهرشاد مشبابي مسئول دفتر امور زنان سپاه و رئيس شوراي سياستگذاري همايش زنان واینترنت درهزاره سوم هدف از برگزاري اين همايش را پاسخ به نيازهاي جامعه دانست و گفت اين روزها شاهد كاركردهاي مختلف اينترنت در كار، زندگي و تحصيل هستيم و بسياري از خانوادههاي ما با اين ابزار اطلاعرساني ارتباط برقرار كردهاند بنابراين تصميم گرفتيم از اين بستر مناسب استفاده بهينه كنيم.
ظهور هر رسانه سببساز تغييراتي در خواستهها و نيازهاي جامعه است به همين دليل اينترنت تأثيراتي در جامعه ايراني داشته، كه قابل كتمان نيست. اينترنت و چگونگي بهرهوري از آن نيز براي دولتمردان داراي اهميت بسياري است و روند استفاده زنان از اينترنت به موازات آن در حال افزايش، بنابراين چنين همايشي با بررسي نتايج يافتهها از سراسر كشور ميتواند در درك آن مؤثر باشد.
رشد روزافزون شبكه جهاني اطلاعات و امكان دسترسي آسان و سريع به اين شبكه، سطح دانايي افراد، انديشه انسانها و شيوههاي انجام امور فرهنگي و اقتصادي را متحول كرده است. اين در حاليست كه هماكنون زنان در كشورهاي در حال توسعه چون كشور ما آنگونه كه بايد از اين فرصت استفاده نميكنند.
شايد به همين دليل است كه، فرصتيابي و آسيبشناسي چگونگي ارتباط زن و اينترنت در كشور ما به يك اندازه داراي اهميت است.
شناخت دقيق فرصتها و برنامهريزي براي استفاده بهينه از آنها در راستاي ارتقاء سطح دانش، افزايش شيوههاي ارتباطي، شناخت فرصتهاي كاري و كالبد شكافي علمي محدوديتهاي ناشي از نابرابري بهرهگيري زنان از اينترنت در مقايسه با مردان، از مهمترين اقداماتي است كه بايد در قالب يك برنامهريزي دقيق دنبال شود.
رشد اينترنت در كشورهاي مختلف، بسيار نامتوازن است، به عبارت ديگر فاصله و شكاف قابل توجهي در زمينه دسترسي و استفاده از فناوري ارتباطات و اطلاعات (ICT) بين كشورهاي كمتر توسعه يافته و توسعه يافته وجود دارد.
به عنوان نمونه در ايالات متحده آمريكا، زنان در حال پيشي گرفتن از مردان از نظر دستيابي به اينترنت هستند و نرخ بالاي رشد خود را حفظ كردهاند. در حالي كه تعداد كل كاربران اينترنت در آمريكا تنها 22/4 درصد رشد داشته، اين نرخ براي زنان 34/9 درصد بوده است. اما اين موضوع در ميان زنان آسيايي ديده نميشود.
78 درصد كاربران اينترنت در آسيا را مردان و تنها 22 درصد را زنان تشكيل ميدهند. بيترديد چنين تفاوتي ميان مردان و زنان در زمينه استفاده از اينترنت، تاثير قابل ملاحظهاي بر فرهنگ و اقتصاد آسيا خواهد داشت.
در كشور در حال توسعهاي مانند ايران هم ميزان محروميت زنان از آموزش و تعليم فناوري قابل توجه است. شايد پايينتر بودن سطح آموزش زنان نسبت به مردان، نبود منابع اقتصادي و فقدان هنجارهاي فرهنگي و اجتماعي اغلب زنان را از دنبال كردن شغلهاي غيرسنتي و دسترسي به ICT باز ميدارد. در همين حال پيمايش صورت گرفته از سوي «شهناز ميزبان»، پژوهشگر علوم اجتماعي بر روي 380 دانشجوي دانشگاههاي دولتي تهران نشان ميدهد كه بعد از پايگاه اقتصادي – اجتماعي و موقعيت جغرافيايي، «شكاف جنسيتي» عمدهترين شكاف در كاربرد اينترنت بوده كه كمتر مورد توجه قرار گرفته است.
از سوي ديگر در حالي كه 22 درصد دانشجويان پسر بيش از سه ساعت در روز از كامپيوتر استفاده ميكنند، تنها 10 درصد دختران دانشجو از كامپيوتر استفاده كردهاند. اين در حاليست كه ميزان استفاده پسران از اينترنت در طول روز نيز به مراتب بيش از دختران است (5/19 درصد پسر در برابر 4/15 درصد دختر).
از آنجايي كه «جنسيت» بر نوع و ميزان استفاده از اينترنت تاثيرگذار است، شيوه استفاده از اينترنت در ميان دختران و پسران نيز داراي تفاوت است؛ چرا كه انتظارات اجتماعي، آنها را به سوي نقشهاي جنسيتي سوق ميدهد، اين بدين معناست كه دختران دريافت و ارسال پست الكترونيكي، خريد كالا و سرگرمي را بيش از پسران ترجيح داده و در مقابل پسران از اينترنت به منظور جستجوي اطلاعات و دريافت خبر استفاده ميكنند، كه اين مسئله را ميتوان در چگونگي جامعهپذيري دختران و پسران جستجو كرد. از آنجايي كه در دهههاي گذشته جامعه همواره افراد را به نقشهاي سنتي سوق داده است، مسئوليتها و نقشهاي زنانه مانعي براي دسترسي و استفاده زنان از كامپيوتر و اينترنت است.
اداره كشورها بدون استفاده از ICT غيرممكن شده يا با هزينه هنگفت امكانپذير است؛ روند توسعه جهان رو به جلو پيش ميرود و ما بايد بتوانيم از تهديدها دوري و از فرصتها به نحو احسن استفاده كنيم.
نصرالله جهانگرد، دبير پيشين شوراي عالي اطلاعرساني در همايش زنان و اينترنت در هزاره سوم گفت: بازار محصولات ICT در دنيا حدود 600 تا 700 ميليون يورو است و در واقع ميتوان گفت كه اين موضوع در حوزه اشتغال يكي از كارآفرينترين مباحث محسوب ميشود.
او با بيان اينكه اينترنت به عنوان سرمايه و ثروت عمومي جهان به حساب ميآيد، گفت: همه دستگاهها بايد به راحتي به اين ابزار دسترسي داشته باشند؛ سياستگذاري كشورها اين است كه مردم به راحتي بتوانند به اينترنت دسترسي پيدا كنند.
همه كشورها متوجه اين موضوع هستند و زمينه سياستگذاري در بخشهاي مختلف براي دسترسي راحت به اينترنت را فراهم ميكنند تا اين ابزار به صورت يك ثروت عمومي در اختيار مردم باشد؛ استفاده از وب به قدري شتاب گرفته كه جزو شاخصهاي سنجش توسعه اجتماعي و اقتصادي كشورها شده است.
به گفته جهانگرد، چالشي كه در حال حاضر در دنيا وجود دارد اين است كه تحولات اقتصادي و اجتماعي ناشي از تحولات ICT شتاب گرفته و تمام زمينههاي كاري را در كشورها تحت تاثير قرار داده است.
«عمده كشورها ICT را به عنوان موجود توانمندساز ميدانند؛ زيرا زماني ثروت مولفه توسعه بود، اما امروزه فاكتور دانايي جايگزين آن و عامل توليد ثروت شده و
دبير سابق شوراي عالي اطلاعرساني ادامه داد، چالش كشورهاي جهان سوم اين است كه ديدگاههاي رهبران و مديران يكي نيست و تا دولتي عوض ميشود تمام برنامهها نيز تغيير ميكند، به همين دليل برنامه بلندمدت در كشورهاي جهان سوم دوام نميآورد و همه به دنبال برنامههاي كوتاهمدت هستند.
به گفته جهانگرد، ICT به عنوان عنصر كليدي نوآوري شناخته شده و زنان نيز نقش كليدي در اين عرصه دارند؛ ICT با فراهم كردن فرصت يادگيري نقش مهمي در روند توسعه زنان ايفا ميكند و اگر اين ابزار به صورت راهبردي در يك جامعه به كار رود ميتواند در توسعه استراتژيك نقش مهمي داشته باشد.
بارقههاي نور
با اين وجود آمار و نتايج به دست آمده از ميزان ثبت نام در گرايشهاي مختلف رشته كامپيوتر و IT، نشان ميدهد كه ميزان استقبال زنان از تحصيل در رشتههاي عمومي كامپيوتر در سال جاري بيشتر از مردان است. به گزارش روابط عمومي مركز فناوري اطلاعات سازمان فرهنگي هنري شهرداري تهران، آخرين نتايج بررسي و تحليل آمار موجود در و احد آموزش فرهنگسراي IT نشان ميدهد كه از مجموع 1055 دانشجو در رشتههاي مختلف كامپيوتر، 546 نفر را زنان و 509 نفر را مردان تشكيل ميدهند.
نتايج بررسيهاي آماري فرهنگسراي IT نشان از استقبال چشمگير زنان براي كسب مهارت در رشتههاي عمومي كامپيوتر دارد.
در مجموع آمار به دست آمده نشان ميدهد كه ميزان حضور زنان در كلاسهاي فراگيري دروسي همچون اينترنت، فتوشاپ، كاربرعمومي، ICDL، اتوكد و WORD بيشتر از مردان است. رشتههاي ديگري همچون سخت افزار و طراحي صفحات وب در انحصار فراگير مردان قرار دارد. در اين خصوص به ويژه در رشتههاي سختافزار اكثريت مطلق فراگيران مرد هستند.
اما تحليلي بر آمار به دست آمده نشان ميدهد كه برخي از رشتهها تقريباً، مختص خانمها و برخي نيز به آقايان اختصاص داده شده است. علت اين موضوع نيز به نوع و شكل تقاضاي موجود در بازار كار و مسايل و شرايط فرهنگي انجام كارها باز ميگردد.
از سوي ديگر در بررسي علت گرايش رو به رشد زنان به فراگيري رشتههاي عمومي كامپيوتر نيز نتايج جالبي به دست ميدهد.
در حال حاضر بخش قابل توجهي از فراگيران زن در رشتههايي همچون«كاربر عمومي»،«اينترنت» و «ICDL» را مادران خانهدار تشكيل ميدهند. اين مادران دليل گرايش به اين رشتهها، را ارتباط بهتر با فرزندان خود به هنگام كار با كامپيوتر و اينترنت و همچنين رفع نوعي احساس بيسوادي در استفاده از كامپيوتر به ويژه هنگام تعامل با فرزندان خود عنوان ميكنند.
مهمترين دليل اين اتفاق به گسترش نفوذ و ضريب كامپيوتر و اينترنت در جامعه باز ميگردد، چرا كه تا پيش از اين كامپيوترها بيشتر محدود به محيط كار و در اختيار آقايان بود اما با گسترش فناوريهاي نوين ارتباطاتي و نفوذ كامپيوتر و اينترنت به خانهها، گرايش زنان در يادگيري و استفاده از اين ابزار نوين نيز افزايش يافته است. ضريب نفوذ اينترنت در ايران 15درصد است كه تنها30درصد كل كاربران آن زن و به طور عمده دختران جوان هستند.
موج تحول
گروه اجتماعي- تكنولوژي نوين ارتباطي، جهان را به دهكده جهاني تبديل كرده است، همانطور كه در يك دهكده همه منابع در اختيار اهالي قرار ميگيرد امروز نيز به مدد اينترنت، در چنين شرايطي هستيم و غالب اطلاعات عمومي و اختصاصي به اشتراك گذاشته شده است.
اين پديده خود عامل ايجاد پديدهاي به نام «جهاني شدن» است، چون بيش از اين ملل مختلف به دليل محدوديتهاي جغرافيايي و انحصار منابع، از هم دور بودند. بنابراين فناوري اطلاعات، هم زمينهساز جهاني شدن است و هم عامل تسريع و بقاي آن؛ يكي از ابزارهاي اين تكنولوژي اينترنت است.
در مرحله بعد مخاطبان، استفاده كنندگان يا دريافتكنندگان هستند، از آنجايي كه يك رسانه در عرصه رقابت بين محيطهاي متعدد قرار دارد؛ يكي از عوامل و عناصر بسيار مهم تكنيكهاي جذب مخاطب است. حال ميتوان سؤال كرد زنان ايراني در ارتباط با پديده اينترنت چگونه ميتوانند ايفاي نقش كنند.
زنان ميتوانند به عنوان توليدكننده يا فرستنده پيام باشند، از طرف ديگر زن ميتواند به عنوان موضوع پيام باشد، بنابراين توليدكننده اطلاعات خودش را براي سليقه زن تدارك ميبيند و مطابق با جذابيتهايي كه براي زنان وجود دارد، طراحي و كار ميكند، از جمله به موضوعاتي مثل خانهداري، بچهداري، مد، آرايش و لباس ميپردازد.
اما چرا زنان، امروزه به طور خاص كانون توجه اين امور قرار ميگيرند؟ به دليل اينكه در تحولات اجتماعي زنان بسيار سريع تأثير ميپذيرند و تأثير ميگذارند، بنابراين خيلي روي آنها حساب ميشود.
پس از سرنگوني طالبان در افغانستان بيش از 175 پروژه ويژه زنان افغاني براي افزايش مشاركت سياسي آنان به منظور ايجاد جامعه مدني به اجرا در آمده است.
از سوي ديگر شتاب تند توسعه كشورهاي عربي كه تا ديروز حق داشتن شناسنامه، حق مالكيت، حق رأي، رانندگي و بسياري از حقوق ابتدايي شهروندي را از زنان محروم ميكردند، بسيار ديدني است.
اين در شرايطي است كه اغلب كشورهاي خاورميانه هنوز هم باتوجه به وضعيت جديد توسعه، ديدگاه سنتي خود را نسبت به مسايل زنان حفظ كردهاند. به گونهاي كه در اغلب كشورهاي عرب زبان پايگاههاي اينترنتي متعلق به زنان با محدوديتهاي بسياري روبهروست.
نتایج حاصل از یک مطالعه جدید نشان میدهد، احتمال بروز رفتارهای خطرناک بین نوجوانان و جوانان دانشجویی که از بازیهای کامپیوتری استفاده میکنند بیش از دیگر افراد است.
به گزارش فارس به نقل از دیجیتالترندز، محققان بر پایه مطالعات جدید خود دریافتهاند که بین بازیهای کامپیوتری و بروز رفتارهای پرخطر بین دانشجویان رابطه مستقیم وجود دارد و باعث میشود تا این افراد ارتباطات اجتماعی خود را کمرنگتر کنند.
این مطالعات روی 500 دانشجوی دختر و 313 دانشجوی پسر در آمریکا انجام شد و شرکتکنندگان در آن درباره میزان استفاده از بازیهای کامپیوتری، نوشیدن مشروبات الکلی، اعتیاد به مواد مخدر، اعتماد بهنفس و میزان ارتباط با اعضای خانواده توضیح دادند.
در پایان این مطالعات مشخص شد که دانشجویان پسر 3 برابر بیشتر از دانشجویان دختر از بازیهای کامپیوتری استفاده میکنند. این در حالی است که میزان اجرای
بازیهای کامپیوتری خشن بین پسران نسبت به دختران برابر بیشتر است.
دانشجویان دختر بیش از پسران در دانشگاههای خود از اینترنت برای انجام کارهای شخصی و ارسال پست الکترونیکی استفاده میکنند و این در حالی است که دانشجویان پسر اینترنت را بیشتر برای خواندن اخبار، سرگرمی و مسایل جنسی به کار میبرند.
این طور که گفته میشود، آن دسته از افرادی که به نوشیدن مشروبات الکلی عادت داشتند و به مواد مخدر اعتیاد داشتند، بیش از دیگر دانشجویان از بازیهای کامپیوتری خشن استفاده میکردند.
استفاده غيرعلمي 80 درصد جوانان ايراني از اينترنت معاون پژوهشی مرکزمطالعات وپژوهشهای جمعیتی آسیاواقیانوسیه در گفتوگو با خبر گزاري فارس (9:11) در رابطه با نحوه استفاده جوانان از اينترنت گفت: جوانان 50 درصد به اينترنت دسترسي دارند؛ 80 درصد جوانان از اينترنت استفاده غير علمي ميكنند، 20 درصد ديگر نيز به دانشجويان و افرادي كه داراي تحصيلات عاليه هستند، اختصاص دارد.
ذوق و علاقه جوانان نيز در نوع استفاده از اينترنت مؤثر است .شيوه استفاده از اينترنت در ميان نوجوانان و جوانان نياز به هدايت دارد.
اگر جوانان را به طور اعم در نظر بگيريم قطعاً به آسيبشناسي نياز است اما اگر دانشجويان و افراد تحصيلكرده را مد نظر قرار دهيم اكثراً در زمينههاي علمي از اينترنت استفاده ميكنند.
شيوه استفاده از اينترنت در ميان نوجواناني كه در سنين پايين قرار دارند مناسب نيست و گاهي اوقات همراه با تلف كردن وقت است. به طور كلي سطح استفاده از اينترنت در مقايسه با كشورهاي ديگر حجم پاييني را در ايران به خود اختصاص داده است.
اين به طور قطع ناشي از خلاء آموزشي است. چرا كه اينترنت به صورت انبوه وارد كشور شده است و دسترسي به آن در ميان نسل جوان بسيار ساده است.
برخي خانوادهها تسلط كافي به كامپيوتر را ندارند.در اين زمينه خود نوجوانان و جوانان تعيين كننده هستند. مسائل فرهنگي بايد از نسل قديم به نسل جديد منتقل شود اما اين مسئله با وجود اين كه فرهنگي است تنها مختص به جوانان است و خانوادهها در اين زمينه نقشي ندارند. حتي در مدارس نيز اشراف دبيران در اين زمينه كم است.
جوانان بيشتر براي سرگرمي از اينترنت استفاده ميكنند كه علاوه بر تلف شدن وقت آسيبهاي ديگري را ايجاد ميكند.
بايد جوانان را به استفاده صحيح از اينترنت ترغيب كنيم حتي خانوادهها نيز بايد اطلاعات خود را در اين رابطه ارتقا دهند. در اين زمينه آموزش امري ضروري است، در برنامههاي تلويزيوني حتي اموزش آشپزي وجود دارد اما آموزش اينترنت و استفاده از كامپيوتر براي خانوادهها مشاهده نميشود.
چکیده پایان نامه هاوتحقیقات مرتبط
1-پایان نامه خانم لیلازکریائی باعنوان: ((بررسی میزان وچگونگی استفاده ازاینترنت توسط دانشجویان دانشگاههای دولتی شهرتهران به تفکیک جنسیت،دوره تحصیلی ودانشگاه درسال تحصیلی 80-81)).
نتايج ا ين پاياننامه نشان داد: استفاده از اينترنت توسط دانشجويان به عنوان ابزار پژوهشي نسبت به اهداف آموزشي در اولويت قرار داشته است. به گزارش سرويس پاياننامه خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ليلا زكريائي در پايان نامه كارشناسي ارشد تكنولوژي آموزشي خود با عنوان «بررسي ميزان و چگونگي استفاده از اينترنت توسط دانشجويان دانشگاههاي دولتي شهر تهران به تفكيك جنسيت، دوره تحصيلي و دانشگاه در سال تحصيلي 81-80»، آورده است: پاسخگويان به ترتيب اولويت از اينترنت به عنوان ابزار پژوهشي، ابزار آموزشي و ابزار ارتباطي استفاده كردهاند.
نتايج اين پاياننامه ميافزايد: در بخش استفاده از اينترنت به عنوان ابزار پژوهشي مشخص شد اغلب پاسخگويان از اينترنت به منظور كسب اطلاعاتي كه از طريق منابع ديگر قابل دسترسي نيست، دسترسي به گزارشهاي تحقيقي و پروژهها و سوم دسترسي به نشريات تخصصي بهره ميگيرند.
كمترين موارد استفاده از اينترنت در اين قسمت نيز كسب اطلاعات پزشكي و بهداشتي و دسترسي به گزارشهاي دولتي بود. همچنين مشخص گرديد ميانگين ساعات استفاده از اينترنت به عنوان ابزار پژوهشي 2 ساعت و 32 دقيقه در هفته ميباشد.
در ادامه اين پاياننامه آمده است: در بخش استفاده از اينترنت به عنوان ابزار آموزشي مشخص شد، بيشتر پاسخگويان از اينترنت به منظور كسب اطلاعات مرتبط با دروس، بسط و تبيين مفاهيم مربوط به موضوعات درسي و شناخت مفاهيم مرتبط با موضوعات درسي براي ارائه در كلاس استفاده ميكنند.
كمترين موارد استفاده از اينترنت در اين بخش شركت در فعاليتهاي كلاسي on line و شركت در امتحانات on line بود. همچنين مشخص گرديد ميانگين ساعات استفاده از اينترنت به عنوان ابزار آموزشي 2 ساعت و 14 دقيقه ميباشد. مولف در ادامه اين پاياننامه ميافزايد: در بخش استفاده از اينترنت به عنوان ابزار ارتباطي مشخص گرديد بيشتر پاسخگويان از اينترنت به منظور استفاده از پست الكترونيكي، برقرار ارتباط با دوستان، و برقراري ارتباط با افراد هم علاقه استفاده ميكنند.
در ادامه اين پاياننامه كه در سال 1381 با راهنمايي دكتر عليرضا كيامنش در دانشكده روانشناسي و علوم تربيتي دانشگاه تربيت معلم تدوين شده، آمده است: بين چگونگي و ميزان استفاده از اينترنت به صورت كلي و جنسيت ارتباط وجود دارد و دانشجويان مرد بيشتر از دانشجويان زن از اينترنت بهره بردهاند. در بررسي رابطه بين چگونگي و ميزان استفاده از اينترنت به صورت كلي و دوره تحصيلي مشخص شد كه دانشجويان دوره دكتري در مقايسه با دانشجويان دوره كارشناسي ارشد از اينترنت استفاده بيشتري نمودهاند.
نتايج به دست آمده در قسمت رابطه بين ميزان چگونگي استفاده از اينترنت به صورت كلي و سه دانشگاه مورد بررسي نشان داد: دانشجويان دانشگاه تهران بيشتر از دانشجويان دو دانشگاه ديگر از اينترنت بهره گرفتهاند. دانشجويان دانشگاه تربيت مدرس در رتبه دوم و دانشجويان دانشگاه تربيت معلم در رتبه آخر قرار ميگيرند.
در خاتمه اين پاياننامه پيشنهاد شده، درسي به منظور آشنايي بيشتر دانشجويان با اينترنت در واحدهاي درسي تمام رشتهها و دورههاي تحصيلي گنجانده شود و علاوه بر تقويت كاركرد پژوهشي اينترنت بر روي ساير كاركردها (ارتباطي و آموزشي) نيز تاكيد بيشتري ميشود و همچنين مواردي كه در هر سه كاركرد كمتر مورد استفاده قرار گرفتهاند، تقويت شود. گفتني است، جامعه مورد بررسي شامل دانشجويان سه دانشگاه تهران، تربيت معلم و تربيت مدرس در 14 رشته انتخابي بود كه جمعا 377 نفر را تشكيل ميدادند و به عنوان نمونه نيز در نظر گرفته شدند.
2-پایان نامه آقای محمدحسین حسنی باعنوان(( اینترنت وارزشها:بررسی رابطه بین استفاده ازاینترنت وگرایش دانشجویان به ارزشهای سیاسی)).
اين پژوهش برای بررسی تاثير استفاده از اينترنت بر ارزشهاي سياسی كاربران، با تاكيد بر آزادی بيان و مشاركت در حكومت و با استفاده از يك چارچوب نظري تلفيقی متشكل از نظريه هاي جهاني شدن، جامعه اطلاعاتی انتقال ارزشي در رسانه ها و نظريه هاي پارسنز و اينگلهارت انجام شد. در اين پژوهش دانشجويان كارشناسي ارشد دانشگاه نهران با حجم نمونه 300 نفر، به روش شبه آزمايشي و با استفاده از پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفتند. برای آزمون فرضيه ها از ضريب همبستگي رتبه اي اسپير من و رگرسيون چند متغيره استفاده شد. نتايح نشان داد كه بين ميزان استفاده از اينترنت و ميزان اهميت آزادي بيان رابطه مستقيم و معناداري وجود دارد. رابطه بين ميزان استفاده از اينترنت و ميزان اهميت مشاركت در حكومت تاييد نشد. با كنترل متغير هاي سن به روش آماري و ميزان تحصيلات به روش همسان سازي، پايگاه اقتصادي - اجتماعي و ميزان استفاده از اينترنت، مهمترين متغير هايي بودند که 24 درصد از واريانس ارزشهاي سياسي را تبيين كردند. بنابر يافته هاي اين پژوهشی توان گفت که اينترنت در تقويت بر خي از ارزشهاي سياسي، از جمله آزادي بيان، در بين كاربران نقش قابل توجهي دارد.
3-تحقیق خانم مهتاب پورآتشی-کارشناس ارشدآموزش کشاورزی دانشگاه تهران
باعنوان: ((عوامل پیش برنده استفاده ازفناوری اطلاعات درآموزش عالی)).
طبق یافته های پژوهش، کاهش قیمت کامپیوتر و ملزومات آن در اولویت نخست عوامل پیش برندۀ اقتصادی و کاهش هزینه های اشتراک استفاده از اینترنت در اولویت بعدی قرار دارد. ضمناً کاهش هزینه های اشتراک استفاده از اینترنت از عوامل پیش برندۀ مهم است . براساس یافته های تحقیق برگزاری منظم و مرتب دوره های آموزش زبان انگلیسی در گروه آموزشی، اولویت نخست عوامل پیش برندۀ آموزشی است. برگزاری دوره های آموزش اینترنت و برگزاری منظم و مرتب دوره های آموزشی کامپیوتر در گروه آموزشی دو اولویت بعدی این دسته از عوامل هستند.. یافته های این تحقیق نیز مؤید نتایج پژوهشهای مذکور است.
افزایش علاقۀ افراد به استفاده از فناوری اطلاعات اولویت نخست عوامل پیش برندۀ فردی است. ایجاد مرکز کامپیوتر مجهز به امکانات اینترنت و پس از آن، افزایش تعداد کامپیوترها در گروه آموزشی، دو اولویت نخست عوامل پیش برندۀ محیطی از نظر پاسخگویان اند.
یافته های تحقیق نشان می دهد که مطمئن کردن کاربر نسبت به اعتبار اطلاعات اینترنت، اولویت نخست عوامل نخست عوامل پیش برندۀ نگرشی است. «روزنزویگ»(2000) نیز معتبر نبودن منابع اطلاعات و بار کردن اطلاعات نامربوط را از جمله موانع استفاده از فناوری اطلاعات ذکر کرده است.
براساس یافته های تحقیق اعضای هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی, اختلاف نظر زیادی در مورد عوامل پیش برنده استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش عالی ندارند و در اکثر موارد بر تأثیر این عوامل در گسترش میزان استفاده از فناوری اطلاعات در آموزش عالی توافق دارند.
راههای افزایش میزان وکیفیت استفاده ازاینترنت درکشورپيامدهاي مثبت و منفي اينترنت به عنوان يک پديدهي نوين در اجتماعات انساني در حال گسترش است و اين ابزار در سطح کلان، در ابعاد مختلف اقتصادي، سياسي، اجتماعي و غيره منجر شده و نقش آن بر امنيت ملي جوامع و در روند ارتباطي سازمانها با مشتريان و حتا بر روابط خانوادگي به طور موثر در حال توسعه است.
به گزارش ايرسا، ديدگاههاي متفاوتي وجود دارد كه بر مبناي آن سازمانها، شركتها و مراكز بازرگاني، تجاري و اقتصادي براي بهرهوري لازم اطلاعاتي و زيرساخت اقتصادي پويا و فعال براي تصميمگيري و برنامهريزي، وابستگي شديدي به آخرين اطلاعات و كسب آن از طريق اينترنت خواهند داشت.
جهان سوم نيز نيازمند اطلاعات علمي، فني تجاري و غيره است؛ اطلاعاتي كه حقيقتا براي اين كشورها بسيار حياتي و مهم است و در اين ميان شايد شبكه بينالمللي اطلاعرساني (اينترنت) پلي است تا جهان سوم از طريق آن با زدن يك راه ميانبر به جهان اول قدم بگذارد.
كارشناسان امر معتقدند هزينهي اينترنت در کشوري مانند ايران نسبت به ميزان درآمد سرانه اشخاص، بالاست و همين امر موجب جلوگيري از گسترش اين سرويس در ايران شده است و طبيعتا باعث شده در رابطه با ميزان دسترسي به اينترنت، رتبهي مناسبي در جهان نداشته باشيم.
شواهد نشان ميدهند كه مهمترين دليل قيمت بالاي اين سرويس در ايران گران بودن پهناي باند مورد نياز ISP ها است که از طريق شرکت فنآوري اطلاعات و يا ICPها تامين ميشود.
آمار هم از اين حكايت دارند كه در قيمتهاي خرده فروشي، هزينه پهناي باند چندين برابر قيمت جهاني است البته نبايد منکر هزينههاي انتقال پهناي باند به داخل کشور و تقسيم آن در کل کشور شد اما مي توان با کاهش هزينههاي پهناي باند ميزان دسترسي به اينترنت را در کشور بالا ببرد.
در اين خصوص مسعود رياضيات ـ رييس انجمن كارفرمايان شركتهاي اينترنتي ايران ـ با بيان اين كه با توجه به اين كه اينترنت يك پديدهي اقتصادي بوده و سبب تسهيل امور و اطلاعات الكترونيكي ميشود لذا بايد نگاهها نسبت به اينترنت و ارتقاء آن تغيير كند، اظهار كرد: اينترنت يك امر اقتصادي و بستري براي توسعهي اقتصادي است به طوري كه راههاي اينترنت و تبادل اطلاعات بسيار موثر در پيشرفت اقتصاد كشور است.
به گفتهي او اينترنت يك پديدهي اقتصادي مهم است كه سبب كم رنگ شدن نقش راهها در تبادل اطلاعات شده و بايد مورد عنايت مسوولان دولت قرار گيرد. رييس انجمن كارفرمايان شركتهاي اينترنتي با تاكيد بر اينكه با توجه به نقش موثر جادهها و اتوبان در راههاي كشور و تسهيل امور، لذا پرسرعت شدن اينترنت نيز از واجبات است، تصريح كرد: آماردهي وزارت ICT نسبت به بالا رفتن ضريب نفوذ اينترنت و تلفن همراه بايد در مقايسه با كشورهاي ديگر باشد.
همچنين داوود مدني - كارشناس فنآوري اطلاعات - با بيان اينكه با توجه به وجود نگاه غيرعلمي و ناآگاهانه نسبت به اينترنت در كشور اين موضوع هنوز به صورت فراگير و همگاني مورد استفاده قرار نگرفته و علت آن نبود يك تعامل و وابستگي بين مراكز اداري صنعتي و دانشگاهها است، اظهار كرد: كاربران اينترنت در سطوح مختلف براي تامين خواستههايشان به نوعي از منابع و امكانات مختلف بهره ميگيرند و برآورده كردن نياز مراجعهكنندگان مختلف در هر سطح و گروهي از اهميت ويژه و جامع بودن اين منبع حكايت دارد.
به گفتهي او بانك اطلاعاتي كارآمدتر از اينترنت با اشتراك دادههاي كاربران آن در هر زمان و مكان با سرعتي به مراتب بالاتر از ديگر امكانات، وجود ندارد. اين كارشناس تاكيد كرد: با گسترش اطلاعات اينترنت در هر لحظه و با افزودن سايتها توسط كاربران بسيار در نقاط مختلف، اهميت حضور و ميزان استفاده و برخورداري از آن مورد سوال واقع ميشود كه ما در اين بانك عظيم اطلاعات چه نقشي داريم.
مدني گفـت: در جنبههاي علمي و تحقيقاتي آمار چشمگيري از كاربران در جهت رشد كمي و كيفي سايتها و وبلاگها به چشم نميخورد اما اين بدان معني نيست كه هرگز كاري نكردهايم يا حضوري نداشتيم بلكه ميزان كاركرد يا نوع حضور مثمرثمر ارزيابي نميشود.
به گفتهي اين كارشناس اغلب سايتهاي مختلف تجاري و اداري هم صرفا به شكل نمادين استفاده ميشوند و موسسه دارنده آن سايت به داشتن يك نام و سايت در اينترنت بسنده كرده و اگر محتواي سايتهايشان بهروز و كارآمد بود، ميتوانستيم در بخشهاي اقتصادي نيز شاهد خدمات ارزنده باشيم.
كارشناسان اين كاستي را نبود سيستم آموزش و فرهنگ مناسب استفاده از اينترنت در سطح كلان برميشمرند و تاكيد دارند كه معرفي كاستيها و نداشتن پايگاههاي مناسب وبسايتها جهت حضور كودكان و نوجوانان و يا عامه كاربران در هر بخشي بايد به آموزش صحيح استفاده از اينترنت و ايجاد پايگاههاي مناسب در حوزههاي مختلف منجر شود.
تحليلگران بر اين عقيدهاند كه تعريف درست از اينترنت و نگاه مثبت به آن، فراهم كردن تسهيلات خوب در جهت استفاده از اينترنت سرعت و قيمت، ارزش دادن به خدمات و كاركردهاي مثبت، وابسته كردن اموري كه نتايج حاصل از آن به منابع ملي بازگردد، ايجاد انگيزه در استفاده صحيح و تشويق به راهاندازي سايتها و وبلاگها در شاخههاي مختلف علمي به مراتب بهتر از فيلتر كردن سايتها و يا انعكاس جلوههاي منفي آن است.
فروهر فرزانه ـ استاد دانشگاه ـ نيز گفت: با وجود كاربران اينترنت در ايران، سطح اينترنت كشور قابل توجه نبوده و نيازمند توجه مسوولان است. تعداد كاربران اينترنت كشور به دليل جمعيت بالاي دانشآموزي و دانشجويي بالاست اما نرخ سرويسها و پهناي باند اينترنت كشور مناسب نيست و هزينههايي كه خانواده به استفاده از اينترنت اختصاص قابل توجه نيست.
او دربارهي سياستهاي حمايتي از سوي دولت گفت: گسترش استفاده از خدمات اينترنت، به خريد رايانه و ايجاد اتصالات پرسرعت بستگي دارد كه هماكنون سرعت خدمات اينترنتي در مراكز علمي به هيچ وجه قابل توجه نيست چه برسد به خانوارها. به گفتهي فرزانه سرعت خدمات اينترنت در موسسات و مراكز آموزش عالي مانند دانشگاهها رضايتبخش نبوده و اكثر دانشجويان و اعضاي هيات علمي از اين نبود اينترنت پرسرعت رنج ميبرند.
او فعاليت بخش خصوصي در اين بخش را نسبتا محدود دانست و گفت: احتمالا سرويسهاي اصلي كه تعيين كننده اينترنت كشور است انحصارا در دست دولت بوده و يكي از علل محدود بودن فعاليت بخش خصوصي و نبود كيفيت مناسب است. به اعتقاد اين استاد دانشگاه موسسات آموزش عالي و تحقيقاتي حداقل بايد از دسترسي به نرخ بالاتري بهرهمند شوند تا در صورت دانلود يك فايل، با مشكل مواجه نشوند همچنين مسوولان نبايد وجه منفي استفاده از اينترنت را درنظر بگيرند و درصدد محدود كردن آن برآيند.
علاوه بر اين عباس فرزين - كارشناس فنآوري اطلاعات - معتقد است: بايد از جنبههاي فرهنگي، فني، تخصصي و اقتصادي به جامعه ياد داده شود كه پيشرفت بايد جهاني باشد كه يكي از كرسيهاي اصلي جهاني شدن آشنايي با اينترنت است. به گفتهي فرزين وجود اينترنت با پهناي باند بالا سبب صرفهجويي در وقت كاربران و تسهيل امور ميشود و بسنده كردن به اينترنت 512 كيلوبيت جز عاملي بازدارنده، منفعتي ندارد.
او تاكيد كرد: روشهاي اجرايي بايد با توجه به فهم فرهنگ جامعه عنوان شود لذا براي استفاده از ابزاري مانند اينترنت براي تسهيل امور در تبادل اطلاعات، روش موثر در جامعه و سبقت از كشورهاي ديگر بايد گام برداشت تا نحوهي استفاده از آن مثمرثمر واقع شود.
از برآيند نظر كارشناسان چنين بر ميآيد كه اينترنت يك پديدهي اقتصادي بوده و سبب تسهيل امور و اطلاعات الكترونيكي ميشود لذا بايد نگاهها نسبت به اينترنت و ارتقاء آن تغيير كند كه در اين راستا مي توان با واگذاري سازمانها و شركتهاي دولتي حوزهي IT به بخش خصوصي كاهش، هزينهها و افزايش كيفيت اينترنت در سطح جهاني را باعث شد.
فهرست منابع
1-پایان نامه خانم لیلازکریائی.مرکزاطلاعات ومدارک علمی ایران.www.irandoc.ac.ir
2-پایان نامه آقای محمدحسین حسنی.مرکزاطلاعات ومدارک
علمی ایران. www.irandoc.ac.ir
3- تحقیق خانم مهتاب پورآتشی.مرکزاطلاعات ومدارک علمی ایران.
www.irandoc.ac.ir
4-اخبارفناوری اطلاعاتITNA
5-سایت وزارت اطلاعات وفناوریMINISTRYOFI.C.T
6-سایت ایرناIRNA
7-خبرگزاری فارس پایگاه اطلاع رسانی شورای عالی انقلاب فرهنگی
WWW.IRANCULTURE.ORG
8-خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)ISNA
9 - خبرگزاری فارس به نقل ازتحقیقات دیجیتال ترندز
10-IRANIT
11-پایگاه اینترنتی سازمان بهزیستی
WWW.BEHZISTY.IR
12-سایتITANALYZER
13-سایت شرکت داده پردازی ایران
14-MEDIANEWS