پاورپوینت تکنیک های تحلیل منطقه ای (pptx) 46 اسلاید
دسته بندی : پاورپوینت
نوع فایل : PowerPoint (.pptx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد اسلاید: 46 اسلاید
قسمتی از متن PowerPoint (.pptx) :
به نام خدا
تکنیک های تحلیل منطقه ای
سنجش سطوح توسعه مناطق
مقدمه :
الگوی جدیدی که در نظریات توسعه توصیف می شود، "توسعه انسانی"است و واژگان کلیدی که پیرامون این رویکرد موردنظر است عبارتند از؛ سرمایه انسانی، مردم، توسعه درون زا، توسعه متوازن، گسترش دامنه انتخاب ها، آموزش و پرورش، توانمندی های درونی، خلاقیت و ..
در خصوص چرایی محوریتِ "توسعه انسانی" در بین الگوهای رایج شاید بتوان به این توضیح کوتاه و البته مهم بسنده کرد که پس از گذران دهه های متمادی، حتی توسعه یافته ترین کشورها نیز کمبودی را در سپهر عمومی جامعه احساس کردند و آن محرومیت نسبی انسان از ثمرات توسعه یافتگی بود.
تا چندی پیش، شاخص توسعه یافتگیِ کشورها در ارتباط مستقیم با تولید ناخالص ملی آنها دیده می شد و چه بسیار کشورهایی که از سطح تولید ناخالص و درآمدهای تولیدی بالایی برخوردار بودند اما آنچه دیده می شد انواع محرومیت های انسانی بود.
تغییر اساسی که به موازات این احساس نقصان رخ نمود، دگرگونی در مفهوم توسعه و به دنبال آن، افزوده شدن سنجه (شاخص) های جدیدتر به سنجه های پیشینِ توسعه نظیر "سطح سواد، بهداشت، رفاه، برخورداری از آب آشامیدنی سالم" و در یک عبارت "کیفیت زندگی"بود. از این پس دیگر نمی توان کشوری را توسعه یافته تلقی کرد که صرفاً در یک یا دو بُعد مثلاً بُعد اقتصادی یا صنعتی رشد چشمگیری داشته باشد.
توسعه دیگر مفهومی صرفاً اقتصادی تلقی نمی شد، بلکه اقتصاد "یکی از ابعاد توسعه" به حساب می آمد.
دوره های توسعه
سازمان ملل متحد، چهار دهه را بهعنوان دهههاي توسعه اعلام كرده كه آخرين آنها از سال 1991 آغاز شده است. با مروري بر آنها در مييابيم كه رويكردهاي اعمال شده به توسعه از نگاه اقتصادي محض به نگاه انسانی در حال تغيير بوده است.
دهه اول؛ افزايش توليد ناخالص داخلي
در اولين دهه توسعه در1960 «رشد اقتصادي» مورد تأكيد قرار گرفت و چنين برداشت ميشد كه از طريق رشد اقتصادي است كه ميتوان به كاهش فقر مطلق دست يافت و افزايش توليد ناخالص داخلي بهترين گزينه معرفي شد
دهه دوم؛ توزيع متعادل ثروت
در دومين دهه توسعه در 1970 «توزيع متعادلتر ثروت و درآمد» مورد توجه واقع شد و در قطعنامه 2626 مجمع عمومي سازمان ملل تأكيد شد كه «رشد توليد ناخالص ملي» به تنهايي نميتواند در فقرزدايي عامل مؤثري باشد و بيان گرديد كه «هدف نهايي توسعه بايد فراهم آوردن فرصتهاي بيشتر براي زندگي» باشد. بدين ترتيب در دومين دهه در كنار مؤلّفههاي اقتصادي به تدريج توجه به مؤلّفههاي اجتماعي نیز جايگاه پيدا كرد.
دهه سوم؛ بُعد فرهنگي و اجتماعي توسعه
در دهه سوم، زمينههاي شكلگيري توجه به بعد فرهنگي و انساني توسعه در مؤسسات و دانشگاهها به وجود آمد و نظريات توسعه به تدريج به تبيين بُعد فرهنگي و انساني توسعه متمايل شدند.
دهه چهارم؛ توسعه انساني
پس از ورود به دهه چهارم، توسعه در قالبی نوین شکل گرفت و اين مفهومِ تازه به مراتب بالاتر و گستردهتر از گشايش وضع اقتصادي، بالا رفتن درآمد سرانه، بهبود كيفيت مسكن، غذا و ... بود.
فرایند سنجش سطوح توسعه مناطق:
1- تعیین هدف مطالعه و تدوین چارچوب آن:
آیا هدف سنجش سطح توسعه مناطق به مفهوم کلی است یا جنبه خاصی از توسعه (نظیر توسعه صنعتی، کشاورزی ، اجتماعی، اقتصادی و غیره)را مد نظر دارد؟
مفهوم مورد نظر بطور دقیق و کامل تعریف عملیاتی شود.
2- تعیین سطح مطالعه :
مهمترین عامل در تعیین سطح مطالعه، دسترسی به آمار و اطلاعات می باشد.
3- شناخت نوع آمار قابل دسترس :
4- انتخاب شاخص های توسعه :
تعیین شاخص های توسعه مهمترین قدم در مطالعات توسعه منطقه ای است.
شاخص ها باید تحت تئوری و منطق خاصی که در اهداف مطالعه منعکس شده است انتخاب گردند.
متغیرهای مختلف اقتصادی و اجتماعی باید تحت یک چارچوب تئوریکی مشخص و منطقی به شاخص تبدیل شوند.(نسبتهای مختلف، درصد ها، نرخ های رشد، مقادیر سرانه و غیره مواردی هستند که به عنوان شاخص های توسعه بکار می روند).
در مرحله شاخص سازی، زمانیکه شاخص های توسعه انتخاب می شوند باید مفاهیمی چون تنوع طبیعی و نابرابری مدنظر قرار بگیرد.
شاخص های که به ساختارها مربوط اند و شاخص هایی که به توسعه مربوط می شوند باید از هم متمایز گردند.
در انتخاب شاخص هایی که با همدیگر همپوشانی دارند پرهیز کرد. شاخص های توسعه مثبت نباید با شاخص های منفی ترکیب شوند.
بخش های مختلف توسعه باید سهم مناسبی از تعداد شاخص های انتخاب شده را به خود اختصاص دهند.
نمونه ای از شاخص های توسعه در بخش های مختلف در ذیل ارائه شده است.
شاخص های توسعه کشاورزی :
نسبت زمین آبی به کل زمینهای قابل کشت
تعداد تراکتور به ازاء هر صد هکتار زمین کشاورزی
تعداد پمپ آب به ازاء هر صد هکتار زمین کشاورزی
نسبت زمین های آبی به بهره بردار
میزان اعتبارات بانکی به ازاء هر 100 هکتار زمین کشاورزی
میزان برق مصرفی در بخش کشاورزی نسبت به کل برق مصرفی
شاخص های توسعه صنعتی :
تعداد واحد های صنعتی به ازاء هر 10000 نفر جمعیت
سرانه تولید در بخش معدن
درصد کارگران صنعتی نسبت به کل جمعیت
درصد کارگران صنعتی نسبت به کل کارگران
تولید سرانه هر هر کارگر صنعتی
میزان سهم ارزش افزوده در بخش صنعت
سرانه ارزش افزوده در واحد های صنعتی
مقدار مصرف برق صنعتی در هر منطقه