پاورپوینت سی ان جی

CNG
رشد روزافزون مصرف گاز طبيعي و جايگزيني آن به جاي ديگر منابع انرژي در كشور، تفاوت چشمگير ميزان مصرف در فصل‌هاي مختلف سال، آسيب پذير بودن سيستم گازرساني، احتمال بروز مشكلاتي در عمليات توليد و بهره برداري و ... از مهمترين عواملي به شمار مي روند كه طراحي و اجراي طرح ذخيره سازي گاز طبيعي را ضروري مي سازند. نويسنده در اين مقاله با توجه به مطالعات و بررسي‌هايي كه تاكنون در اين زمينه صورت پذيرفته و ضرورت اجراي طرح‌هاي ذخيره سازي را آشكار كرده است، از توجيه اجراي طرح ذخيره سازي گاز طبيعي خودداري مي كند و با نگاهي به روش‌هاي مختلف ذخيره سازي گاز طبيعي، به معرفي و پيشنهاد طرحي جامع براي ايمن سازي شبكه گسترده و رو به رشد گاز طبيعي كشور مي پردازد.

سهم گاز طبيعي در سبد انرژي كشور
در سال 1386 آمار مصرف نشان مي دهد كه گاز طبيعي در اين سال در بخش‌هاي مختلف خانگي، صنعتي، نيروگاهي، حمل و نقل و تجاري جمعاً 56 درصد از حامل‌هاي انرژي هيدروكربوري نفتي را تشكيل داده است. پيش بيني مي شود تا سال 1393 اين رقم به 67 درصدافزايش يابد. مصرف گاز طبيعي در سال 1386 حدود 81 ميليارد مترمكعب بوده و انتظار مي رود تا سال 1393 بر اساس برنامه‌هاي توليد و مصرف، به بيش از 180 ميليارد مترمكعب برسد.

مقايسه مصرف گاز طبيعي در ماههاي گرم و سرد سال
ميانگين مصرف روزانه در چهار ماه نسبتاً سرد سال 25 درصد بيش از ميانگين مصرف در هشت ماه گرم و معتدل سال است و اين تفاوت در روزهاي سخت زمستان به 40 درصد نيز مي‌رسد. همچنين برآوردها نشان مي‌دهد در برخي ساعات روز در زمستان‌هاي بسيار سرد، ميزان مصرف حتي به بيش از 5/1 برابر ميانگين ماههاي گرم و معتدل مي‌رسد. اين اختلاف چشمگير بين مصارف تابستاني و زمستاني با توجه به دوري مبادي توليد تا نواحي عمده مصرف در زمستان، ايجاب مي‌كند كه شركت ملي گاز ايران تنها به سيستم توليد و انتقال و تأمين گاز به صورت مستقيم اتكا نكند و ايجاد ذخاير نزديك به مراكز عمده مصرف را در برنامه اجراي طرح‌هاي مهم خود قرار دهد. مبادي اصلي توليد گاز طبيعي كشور عبارتند از: پارس جنوبي، ساير ميدان‌هاي گازي در خليج فارس، ميدان‌هاي گازي درون ساحلي در جنوب كشور، ميدان‌هاي گازي شمال شرق، گازهاي همراه نفت خام در جنوب غربي و در آينده ساير ميدان‌هايي كه احتمالاً اكتشاف خواهند شد. اين مبادي عموماً با فواصل طولاني نسبت به مراكز مصرف كه در سطح كشور گسترده اند، قرار گرفته اند.

عوامل تهديد امنيت سيستم گازرساني كشور
عوامل تهديد و ايجاد اختلال در سيستم گازرساني را مي توان به شرح زير خلاصه كرد:
مشكلات متعارف در عمليات توليد از مخازن گاز اصلي
مشكلات متعارف در عمليات بهره برداري از پالايشگاه‌هاي گاز
نارسايي و مشكلات بهره برداري در سيستم انتقال (خطوط لوله و ايستگاههاي تقويت فشار)
حوادث و نوسانات غير قابل پيش بيني كه مي تواند بسيار متنوع باشد.
اين عوامل از هر دو بعد كمي و كيفي در عرضه گاز به مصرف‌كنندگان تأثير مستقيم دارند و مي‌توانند روند گازرساني به ويژه در فصل سرما را كه سيستم گازرساني در حداكثر ظرفيت خود عمل مي كند به شدت آسيب پذير كنند.

طرح ايجاد امنيت در سيستم گازرساني كشور
اين طرح تركيبي از چند فرايند ذخيره سازي گاز طبيعي است كه هر يك به اقتضاي شرايط روند مصرف و با دو هدف عمده نقش موثر و كارآمدي دارند. اين هدف‌ها عبارت است از: اوج زدايي مصرف زمستان و مقابله با بحران در شرايط اضطرار.
- فرايند 1: ذخيره سازي در مخازن زيرزميني(Underground Gas Storage-UGS)‌
- فرايند 2: توليد و ذخيره LNG در مقياس‌هاي كوچك در نقاط مناسب
- فرايند 3: احداث مخازن CNG در مجاورت نقاط پرمصرف
- فرايند 4: احداث خطوط لوله انتقال با فشار طراحي بالا و ايجاد Line Pack6

فرايند اول (UGS)
فرايند اول يا ذخيره سازي در ساختمان‌هاي مناسب زيرزميني مناسب ترين نوع، به لحاظ حجم گاز قابل ذخيره براي اوج زدايي فصلي (Winter Peak Shaving) است. در عين حال نقش بسيار مهم و استراتژيكي نيز در مقابله با نوسان و اختلال در سيستم انتقال و توزيع گاز كشور دارد.