دانلود مقاله بررسي اثرات مصرف كودهاي حاوي آهن

فرمت فایل: ورد قابل ویرایش

تعداد صفحات: 10

بررسي اثرات مصرف كودهاي حاوي آهن

به منظور بررسي اثرات مصرف كودهاي حاوي آهن ،منگنز،روي ومس وهمچنين تعيين حد بحراني اين عناصر درخاك هاي شديداٌ آهكي طي سالهاي ۱۳۷۵ تا ۱۳۷۸ چهار تحقيق گلخانه،هرتحقيق بر روي تعدادي از خاكهاي مزارع گندم كاري منطقه زير سددرود زن ،واقع در۵۰ كيلومتري غرب شيراز انجام گرفت . خاكهاي مورد مطالعه داراي كربنات كلسيم معادل ۳۱ تا ۴۹ در صد بودند و دامنه تغييرات عناصر عصاره گيري شده با روشDTPA در خاك مورد مطا لعه به ترتيب آهن از

۲٫۸تا ۱۲٫۸ ومنگنز از ۲٫۳تا۱۰٫۸ ،روي از ۲۲٫تا ۱٫۱۲ومس از ۳۶٫تا۲٫۲۸ ميلي گرم در كيلوگرم خاك متغير بود.آزمايش در سه تكرار و در قالب طرح كاملاً تصادفي بر روي گندم بهاره Triticum aestivum.L رقم غلات به اجرا در آمد. نتايج نشان داد مصـرف هـر يك از عناصرآهـن ،منگنز ،روي ومس در مقايسه با شاهد مربوطه موجب افزايش عملكرد دانه (به ترتيب ۸و۱۳و۱۷ و۵درصد) عملكردكلش(به ترتيب۱۰و۱۱و۱۳و۶درصد) غلظت عنصرمورد آزمايش در دانه به ترتيب (۱۶و۱۱و۱۲۷و۲۳ در صد )غلظت آنها در كلش به ترتيب (۲۶و۳۵و۸۸و۱۲در صد ) جذب عنصر مورد آزمايش توسط دانه به ترتيب (۲۵و۲۴و۱۲۷ و۲۳درصد) وجذب آنها توسط كلش به

ترتيب(۳۷و۴۷و۱۱۲و۱۸) در صد گرديد . با مصرف عناصرفوق ميزان پروتئين ، وزن هزار دانه وتعداد دانه در خوشه به طور معني داري افزايش يافت.
حدود بحراني آهن ،منگنز ،روي و مس در خاك نيز به ترتيب۴ -۴/۳-۷۴/۰ و۸/۰ ميلي گرم در هر كيلو گرم تعيين گرديد .گندم براي رشد بهتر به مواد غذائي مختلف از جمله عناصر غذائي كم مصرف آهن ،روي ،منگنزو مس نياز دارد .كمبود اين عناصر در خاك نه تنها موجب كاهش عملكرد گياه مي گرددبلكه از طريق كاهش

غلظت اين عناصر در مواد غذايي ،از جمله دانه گندم موجب كاهش جذب آنها به وسيله انسان و دام مي شود كه اين امرباعث بروز بيماريهاي مختلف و در نتيجه پايين آمدن سطح بهداشت و سلامتي جامعه مي گرددو كمبود اين عناصر در مناطق خشك و نيمه خشك و در خاك هاي با واكنش قليايي،خاك هاي شني ،خاك هاي فرسايش يافته وبه خصوص در خاك هاي آهكي شيوع بيشتري دارد .(ولچ وهمكاران ۱۹۹۱) در بيش از ۳۰ كشور جهان كه تحقيق صورت گرفته معلوم گرديد كه بيش از۳۰در صد از خاك ها به نوعي به كمبود يك يا چند عنصر كم مصرف مبتلا هستند .

چاك ماك و همكاران ( ۱۹۹۶)با بررسي وضعيت روي در خاك هاي تركيه آن رامشكل بزرگ گندم كاري در منطقه آناتولي ذكر نموده اند .محققان اخيراً گزارش كرده اند كه در اثر مصرف روي عملكرد گندم ۵تا۵۵۴ و به طور متوسط ۴۳ در صد افزايش يافته بود.
آگروال (۱۹۹۲) ضمن مطا لعه نياز گندم به عناصر كم مصرف ،حد بحراني آهن، منگنز،روي،مسدر خاك هاي زير كشت گندم را به ترتيب ۵-۵/۵-۸/۰-۷۸/۰ گزارش نموده است.
تاندون(۱۹۹۵)افزايش عملكرد گندم بر اثر مصرف آهن ،منگنز،رويفمس را به ترتيب ۷۸۰-۵۴۰-۸۶۰-۴۸۰ كيلو گرم در هكتار گزارش كرده است .
چيبا و همكا ران(۱۹۹۴) با انجام يك تحقيق گلخانه ايبر روي گندم اثرات مصرف مقادير صفر تا۶۴۰ميلي گرم مس در كيلو گرم خاك مطالعه نمودندو نتيجه گرفتند كه عملكرد دانه و ماده خشك گندم بامصرف مس تا۱۰ ميلي گرم در كيلو گرم خاك روندافزايش سريع ،از۱۰تا۲۰ميلي گرمدر كيلو گرمروند افزايش كند و از ۲۰تا۴۰ ميلي گرم در هر كيلو گرم خاك روندكاهشي داشته است.به طوري كه باتصرف بيش از ۴۰ميلي گرم در كيلو گرم خاك علائم مسموميت ظاهر گرديد.

مجيدي (۱۳۷۶) با مصرف سولفات روي عملكردو متوسط غلظت روي در دانه را در كردستان افزايش داد.
نتايج در سال تحقيق توسط محققان موسسه تحقيقات خاك و آب در بيش از دو هزار مزرعه گندم در سراسر ايران حاكي از اثرات مثبت مصرف آهن و روي بر عملكردو غني سازي گندم بوده است .در اين تحقيقات مصرف ۱۰ كيلو گرم در هكتار سكسترين آهن و۴۰ كيلو گرم در هكتار سولفات روي ،محصول گندم را به طورمتوسط به ترتيب ۴۶۳و۴۸۳ كيلو گرم در هكتار افزايش داد.

بالا وآهك فراوان زمينه را براي كمبودعناصركم مصرف فراهم مي سازد. PH
مهمترين نقش منگنز ،دخالت اين عنصر در آزادسازي اكسيژن فتوسنتزي در جريان شكستن مولكول آب است.به همين دليل كمبود منگنزموجب كاهش فتوسنتزمي شود.در اثر كاهش فتوسنتز گياهي ميزان كربوهيدرات هاي محلول به خصوص درريشه ها به ميزان زيادي كاهش مي يابد .كاهش كربوهيدرات موجب كاهش تعداد دانه در خوشه و وزن هزار دانه ودر نتيجه موجب كاهش عملكردمي گردد.(مارشنر۱۹۹۵) همچنين اعلام شده است كه مصرف روي در گندم موجب افزايش ارتفاع گياه،تعدادپنجه وسرعت پنجه زني شده و از طرفي سرعت رشد گياه را تسريع كرده و موجب زود رسي دانه مي گردد.علاوه بر اين در اثر

كمبود روي ،تشكيل پرچم ودانه گرده گندم آسيب ديده ودرنتيجه عملكرددانه به شدت پايين مي آيد.(براون وهمكاران ۱۹۹۳) ومحققين علت امر را كاهش مقدارIAA وپروتئين ذكر نموده اند.

نامبيار(۱۹۷۶) نيز در تحقيقي نشان داده است كه مصرف سولفات مس موجب افزايش تعداد دانه در خوشه،تعداد خوشه در گياه ووزن هزار دانه مي گردد وبه همين دليل افزايش عملكرد گندم در اثر مصرف مس در خاكهاي فقيراز لحاظ اين عنصر قابل انتظار است.
اگراوال (۱۹۹۲) نيز ضمن تعيين نياز گندم به عناصر كم مصرف نشان داد كه مصرف اين عناصر موجب افزايش غلظت وهمان عنصر در برگ و همچنين افزايش عملكرد دانه گندم مي شود.

تحقيقات محمد و همكاران ۱۹۹۰ حاكي از تاثير مثبت مصرف آهن و روي بر غلظت ،جذب وعملكرد دانه مي باشد. اين محققين نشان دادند كه محلول پاشي موجب ايجاد بالاترين غلظت و جذب اين عناصر در اندام هوايي و مصرف خاكي موجب ايجاد بالاترين غلظت و جذب آهن در دانه مي شود و اينكه كاربرد آهن و روي به هر روشي، عملكرد ماده خشك گندم را بالا مي برد.
بانسال(۱۹۹۰)نيز نشان داد كه بين روي در خاك و عملكرد دانه و عملكرد كل گندم رابطه معني داري وجود دارد. وي حد بحراني روي در خاك را ۷۵/۰ ميلي گرم در هر كيلو گرم خاك تعيين نمود.

در تحقيقي توسط عبدالحسين ضيائيان و محمد جعفر ملكوتي در بررسي اثرهاي مصرف سولفات منگنز به افزايش عملكرد و غني سازي گندم آبي و تعيين حد بحراني آن در خاكهاي شديداً صورت گرفت. در اين تحقيق اثر دو سطح صفر و ۱۰ ميلي گرم منگنز به ازاء هر كيلوگرم خاك از منبع سولفات منگنز در گلدانهايي با گنجايش پنج كيلوگرم خاك در سه تكرار در قالب طرح كاملاً تصادفي مطالعه گرديد و نتايج نشان داده كه مصرف منگنز موجب افزايش معني داري به ترتيب معادل ۹ و۳۵ و ۴۷ درصد در وزن ماده خشك وغلظت و جذب كل منگنز در اندامهاي هوايي گرديده است وبا مصرف منگنز مقدار پروتئن دانه، وزن هزار دانه و تعداد دانه در خوشه بطور معني داري افزايش يافت.

تحقيقات امامي و بهبهاني زاده (۱۹۸۹) نيز حاكي از تاثير مثبت منگنز بر توليد ماده خشك گياهي بود.
اوكي (۱۹۸۴) اعلام نمود كه كمبود منگنز تا ۱۶ درصد از وزن اندامهاي هوايي را مي كاهد. وي علت اين امر را به كاهش فتوسنتز و متابوليسم گياهي ربط داد.
تحقيقات نشان مي دهد كه بر اثر سولفات منگنز، غلظت منگنز در اندامهاي هوايي از ۵۱٫۵ به ۶۹٫۵ ميكرو گرم در گرم و جذب آن توسط اندامهاي فوق از ۵۷۹ به ۸۵۲ ميكروگرم در گلدان افزايش يافته است.

تحقيقات امامي و بهبهاني زاده نيز حاكي همبستگي مثبت بين منگنز خاك وغلظت منگنز بود.
اوكي (۱۹۸۴) نيز گزارش نمود كه با مصرف ۲۰ كيلوگرم منگنز در هكتار غلظت منگنز در ساقه و دانه افزايش يافت.
تاندون (۱۹۹۰) افزايش عملكرد گندم در اثر مصرف منگنز در هندوستان را ۵۶۰ كيلو گرم در هكتار ذكر كرد.
اگراوال (۱۹۹۱) نيز نشان دادكه منگنز اثر مثبتي برعملكرد دانه داشته است.

– با افزايش ميزان منگنز قالب جذب خاك، غلظت و جذب كل اين عنصر در دانه افزايش يافت.
– خالد و مالك (۱۹۸۲) نيز با آغشته نمودن بذور به منگنز غلظت اين عنصر در دانه را بالا بردند.