مبانی نظری و ادبیات تحقیق معماری پایدار

قسمتی از متن:

مبانی طراحی پایدار

پایداری مفهومی پویا است و تأکید بر بهره‌گیری از منابع در حالتی ماندگار دارد. هدف شهرهای پایدار امروز بر پایه تفکرات گذشته استوار است. شهرها در گذشته بهترین نمونه‌های پایداری را در خود متجلی ساخته‌اند. توجه به محدودیت‌های اکولوژیک محل نظیر آب، توسعه متناسب و سازگار با طبیعت، صرفه‌جویی در منابع، استفاده از مواد مصالح بومی، ابداع روش‌های مناسب برای ادامه حیات نظیر قنات و بادگیر و استفاده هنرمندانه از آب و گیاه با هدف تلطیف هوا و ایجاد مناظر مطبوع در فضاهای عمومی و اطراف شهرها، همگی نمونه‌هایی از عوامل مؤثر در این پایداری بوده‌اند (بحرینی، 1376).

پایداری را می‌توان در سطوح و مقیاس‌های مختلف تحقق بخشید در سطح بین‌المللی، برنامه محیط زیست ملل متحد (UNEP) و اتحادیه بین‌المللی حفظ طبیعت (IUCN) درصدد گسترش و بسط مفهوم پایداری هستند در سطح ملی، کمیته‌ها و شوراهای توسعه پایدار تشکیل یافته‌اند و در برخی کشورها، در سطح ایالت‌ها نیز مطرح می‌باشد.

در تعریف توسعه پایدار شاید بهتر آن باشد به تعریفی ساده و فرایندگرا بسنده گردد که رفاه نظام‌گرایانه‌ی بلندمدت را مدنظر قرار دهد. «توسعه پایدار آن نوع توسعه‌ای است که سلامت انسان و نظام‌های اکولوژیکی را در بلندمدت بهبود بخشد» (بحرینی و مکنون، 1380).

هدف اصلی توسعه پایدار، تأمین نیازهای اساسی، بهبود ارتقای سطح زندگی برای همه، حفظ و اداره بهتر اکوسیستم‌ها و آینده‌ای امن‌تر و سعادتمندتر می‌باشد. اعتقاد عمومی بر این است که ابعاد اجتماعی توسعه پایدار باید دارای همان وزن و اهمیت باشد که اهداف زیست محیطی آن دارند. توسعه پایدار نمی‌تواند بدون تفکر دقیق و محسوب داشتن امکانات انسانی اتفاق بیافتد. سیاست‌هایی که بدون درنظر گرفتن سیستم سکونت‌گاه‌های انسانی که توسعه در آن اتفاق می‌افتد؛ نمی‌تواند با موفقیت به اجرا درآیند. انسان، اجتماع و محیط زیست به‌عنوان ارکان اصلی در فرایند توسعه پایدار در سه حیطه دارای مضامین عمیقی است؛ پایداری محیطی، پایداری اقتصادی و پایداری اجتماعی.

طراحی پایدار

طراحی پایدار مهمترین ابزار برای دستیابی به پایداری می‌باشد. طراحی پایدار یک سبک زودگذر و آنی نیست و نباید به‌عنوان سبکی خاص به آن نگاه کرد بلکه متعلق به همه‌ی ادوار است. طراحی پایدار، طراحی جامع و یکپارچه‌ای است که هر جزء عضوی از یک کل می‌باشد. این در موفقیت طرح نقشی حیاتی دارد.

طراحی پایدار طراحی است که مردم و لذا کیفیت فضاهای طراحی شده اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. بدون تردید کیفیت مطلوب به طبیعت و محیط زیست فراهم نمی‌آید. از آنجا که پایداری و ماندگاری خود فضا به‌عنوان یک پدیده مدنظر است، لذا در ساختن با کیفیت بالا، استفاده از مصالحی با قابلیت ماندگاری طولانی نیز باید درنظر گرفته شود، رسیدن به چنین شرایطی با استفاده از مدیریت کارآمد و به‌کارگیری آخرین تکنولوژی‌ها صورت می‌گیرد.

دستیابی به استانداردهای بالای کیفیت، امنیت و آسایش که در واقع سلامت انسان‌ها را تأمین می‌کند، از مهمترین اهداف طراحی پایدار است. ضمن این‌که این نکته را نباید نادیده گرفت که بهره‌گیری از تجربیات گذشتگان در بهبود کیفیت طراحی، راهگشای دستیابی به طراحی پایدار خواهد بود. بهبود کیفیت طراحی در طراحی پایدار در راستای نیل به یک هدف صورت می‌گیرد و آن، آسایش است. نکته مهمی که در این نوع طراحی مورد توجه قرار می‌گیرد، آن است که تمامی عوامل دخیل در آسایش مرتبط با هم و به‌صورت یک سیستم واحد درنظر گرفته می‌شود. آنچه زیر مجموعه آسایش در معنای عام آن قرار می‌گیرد عبارتند از: آسایش، آرامش، امنیت، ایمنی و سلامت. تأمین آسایش در طراحی پایدار با ایجاد کمترین آلودگی محیط زیست و با استفاده از عوامل طبیعی صورت می‌گیرد (صیادی، 1391).