مقاله درباره مقبره امام زاده اسماعيل شناط ( ابهر )

لینک پرداخت و دانلود *پایین مطلب*

فرمت فایل: Word (قابل ویرایش و آماده پرینت)

تعداد صفحه :9

بخشی از متن مقاله

مقبره امام زاده اسماعيل شناط ( ابهر )

مقدمه
شناط نام ناحيه اي است در شمال شهر ابهر كه اين بناي آرامگاهي را در خود جاي داده است . براساس اسناد و متون تاريخي ازجمله كتاب شرح الانساب نسبت امامزاده اسماعيل بايستي با 9 واسطه به نخستين پيشواي شيعيان جهان باز گردد .و به روایت دیگر بر اساس نوشته ي تذكره نويسان ، نسب اين امامزاده به امام حسن ( ع ) مي رسد.
شكل و پلان معماري اين مقبره كه مطابق با الگوي متعارف مقابر دورة صفوي ساخته شده و داراي تزئيناتي در سطوح داخلي و خارجي است از جمله تزئينات مقرنس گچي از نوع معلق در نماي بيروني فضاهاي چهارگانة وروديها و طاقنماهاي تزئيني مزين به خط بنايي يا معقلي در حد فاصل هر يك از اين بخشها ست همچنين گنبد اين بناي مذهبي كه از نوع دو پوشي مي باشد در نماي خارجي داراي تزئينات كاشيكاري با طرحهاي معقلي كلوك بندان حصير باف مربع زيبا است كه طرح و نقش صليب شكسته يا مالت بر ساق يا گلوي گنبد قابل توجه مي باشد . لازم به ذكر است كه نقش صليب شكسته در تاريخ هنر فلات ايران داراي جايگاه و اهميت فوق العاده اي است و قدمت آن به هزاره هاي دوم و سوم ق.م همزمان با ورود اقوام آريايي باز ميگردد . همانطور كه ذكر گرديده شيوة معماري مقبرة امام زاده اسماعيل به گونه اي است كه اين بنا را در رديف ابنيه مذهبي قرن دهم ه.ق قرار مي دهد و تزئينات آن نيز بايستي به دورة قاجار باؤ كر .

دلايل انتخاب :

روش  پژوهش

اين آرامگاه در روستاي شناط در 3 كيلو متري ابهر و در كنار جاده ي ابهر- تاكستان واقع است . بر اساس نوشته ي تذكره نويسان ، نسب اين امامزاده به امام حسن ( ع ) مي رسد . نماي بنا از بيرون هشت ضلعي و از داخل ، مربع است . مصالح بنا تماما از آجر است . در چهار ضلع اصلي بنا ، چهار ايوان قوس جناغي با ورودي هايي به داخل شبستان تعبيه گرديده است . اين ايوان ها با مقرنس ها ، كار بندي هاي گچي و گره سازي تزيين شده و در قسمت بالاي ورودي ها در هر ضلع ، پنجره ي چوبي پر كار و زيبايي كار گذاشته شده است . اضلاع چهارگانه ي ديگر بنا از بيرون با طاقنماهايي نماسازي شده كه در وسط هر كدام ، كلمه ي (( الله )) و (( محمد )) را نگاشته اند . داخل بنا با گچكاري در آيينه كاري زيبايي مشتمل بر گل و بوته و طرحهاي اسليمي و جانوري و رنگ و گره سازي تزيين شده است . در گرداگرد بقعه ، سوره ي جمعه به خط ثلث جلي نوشته شده است . بر فراز شبستان ، گنبد بسيار زيبايي به سبك دو پوش با قوس پنج و هفت با ساقه ي بلند قرار دارد . پوشش گنبد توسط كاشي و به رنگ هاي سفيد ، مشكي ، زرد و سبز اجرا شده است . در اين پوشش ، علاوه بر كتيبه ي خط كوفي نام (( علي )) ، طرحهاي هندسي نيز كار شده است .

با توجه به سبك معماري مي توان كقت كه اصل بنا مربوط به قرن نهم هجري است كه در دوره ي صفوي ، الحاقاتي بدان افزوده شده است . تذكره نويسان ، دفن خود امامزاده را به قرن ششم هجري نسبت داده اند .

نماي بنا از بيرون هشت ضلعي و از داخل ، مربع است . مصالح بنا تماما از آجر است . در چهار ضلع اصلي بنا ، چهار ايوان قوس جناغي با ورودي هايي به داخل شبستان تعبيه گرديده است . اين ايوان ها با مقرنس ها ، كار بندي هاي گچي و گره سازي تزيين شده و در قسمت بالاي ورودي ها در هر ضلع ، پنجره ي چوبي پر كار و زيبايي كار گذاشته شده است . اضلاع چهارگانه ي ديگر بنا از بيرون با طاقنماهايي نماسازي شده كه در وسط هر كدام ، كلمه ي (( الله )) و (( محمد )) را نگاشته اند . داخل بنا با گچكاري د آيينه كاري زيبايي مشتمل بر گل و بوته و طرحهاي اسليمي و جانوري و رنگ و گره سازي تزيين شده است . در گرداگرد بقعه ، سوره ي جمعه به خط ثلث جلي نوشته شده است . بر فراز شبستان ، گنبد بسيار زيبايي به سبك دو پوش با قوس پنج و هفت با ساقه ي بلند قرار دارد . پوشش گنبد توسط كاشي و به رنگ هاي سفيد ، مشكي ، زرد و سبز اجرا شده است . در اين پوشش ، علاوه بر كتيبه ي خط كوفي نام (( علي )) ، طرحهاي هندسي نيز كار شده است .
با توجه به سبك معماري مي توان كقت كه اصل بنا مربوط به قرن نهم هجري است كه در دوره ي صفوي ، الحاقاتي بدان افزوده شده است . تذكره نويسان ، دفن خود امامزاده را به قرن ششم هجري نسبت داده اند .

بناى تاريخى بسيار زيبايى در شناط ابهر واقع در جاده ترانزيتى ابهر- تاکستان موسوم به امامزاده اسماعيل قرار گرفته است. بنابر اقوال تذکره نويسان نسب وى به اسماعيل بن ابو محمد جعفر بن اسمعيل، ابو على حسن بن ابو على محمد بن عبدالله بن احد بن عبدالله على بن الحسن بن زيد بن الحسن بن على بن ابى طالب عليهم السلام مى رسد.

  پلان بنا از بيرون هشت ضلعى است که از درون به مربع تبديل گرديده. اين بنا تماماً از آجر است و اضلاع هشتگانه آن يک در ميان به طور قرينه از چهار ايوان با ورودى به شبستان بقعه به سبک قوسهاى جناغى ساخته شده است. تزئينات ايوانها، مقرنسها،کاربنديهاى گچى و گره سازى است و در قسمت بالاى وروديها در هر ضلع پنجره چوبى پر کار و زيبايى تعبيه شده که نقوش آن گره سازى و از موتيفى به نام شمسه در طرحهاى مختلف منشعب است. اضلاع چهارگانه ديگر بنا در نماى بيرونى بصورت طاق نماست و در وسط هر ضلع کلمه الله و سه کتيبه ديگر کلمه محمد (ص) را نمايش مى دهد.

  داخل اين بنا که بصورت چهار گوش است گچ کارى و آيينه کارى بسيار زيبايى متشکل از گل و بوته هاى اسليمى و تصاوير پرندگان با استعمال رنگ و گره سازى، در هم آميخته و جلوه خاصى را به اندرون بقعه بخشيده است. در گرداگرد بقعه سوره مبارکه جمعه به خط ثلث جلى نوشته شده است. بر فراز اين شبستان، گنبد بسيار زيبايى به سبک دو جداره از نوع گنبد پنج و هفت با ساقه بلند نشسته است. اين گنبد از پايين به بالا که تماماً کاشى کارى است از نظر تزئينات و نقوش به چهار قسمت تقسيم گرديده. ابتدا قسمت پايين گنبد که با کاشى هاى سفيد، مشکى، زرد و سبز اجرا شده، شکلهاى صليب شکسته به سبک راسته خفته پديدار گشته است. بالاى اين قسمت کتيبه اى است که با کاشى هاى رنگين محدود و کلمات على (ع) به خط کوفى معقل در آن تکرار شده است. قسمت سوم گنبد با موتيف هاى هندسى که از خطوط متقاطع، لوزى هاى متقارن پديد آورده اند، تزئين گرديده است. منتهى اليه گنبد با خطوط مورب و موازى با کاشى رنگى مزين است. آنچه که مسلم است، سبک معمارى نشان دهنده احداث بنا در قرن نهم هجرى بوده و تزئينات الحاقى آن در اواخر دوران صفويه انجام شده است.

امامزاده اسماعیل - در شمال شهر ابهر و در میان بافت شهری شناط واقع شده که از نظر پلان از نمای بیرونی هشت وجهی و در نمایداخلی چهار وجهی است. اضلاع هشت گانه بیرونی به صورت یک در میان چهار ایوان با طاق قوسی ساخته شده که در انتهای هر ایوان درگاهی تعبیه گردیده است. گنبد خانه فضای مربعی است که بر روی آن ساقه ی بلند زیبایی قرار گرفته . تزئینات ایوان ها را کاربندی ها و گره سازی های گچی تشکیل می دهد. در داخل گنبد خانه نیز آینه کاری ، گچ بری و کتیبه های تزئینی و در نمای گنبد نیز از کاشی های سفید ، سیاه ، زرد و سبز استفاده شده و قدمت آن با توجه به سبک معماری و نیز شیوه ی کتیبه نویسی قابل مقایسه با بناهای قرن "نهم هـ ق " است

*** متن کامل را می توانید بعد از پرداخت آنلاین ، آنی دانلود نمائید، چون فقط تکه هایی از متن به صورت نمونه در این صفحه درج شده است ***