مبانی نظری و ادبیات تحقیق اعتماد سازمانی و هوش هیجانی

قسمتی از متن:

اهمیت و ضرورت اعتماد
اعتماد يكي از جنبه‌هاي مهم روابط انساني و زمينه‌ساز مشاركت و همكاري ميان اعضاي جامعه است (قلي‌پور و پيران‌نژاد، 1387). اعتماد به عنوان سنگ بناي مهم رفتار اجتماعي و ساز و كار هم‌بستگي براي نظام اجتماعي مورد توجه صاحب‌نظران بسياري قرار گرفته است (شايگان، 1387). در بیان ضرورت اعتماد می‌توان گفت اعتماد یک قرارداد روانی مثبت، ترک خدمت کم‌تر زیردستان، انعطاف‌پذیری سازمانی، عملکرد سازمانی و عملکرد انفرادی بهتر را موجب می‌شود و سرمایه اجتماعی را توسعه می‌دهد و با کاهش هزینه معاملات سازمان از طریق افزایش تعاونی و با تقویت خون گرمی و حس نوعی دوستی و نهایتاً پرسنل را در درک توانایی‌های‌شان راهنمایی می‌کند.
اعتقاد بر آن است كه بخش اعظم عقب ماندگي اقتصادي در جهان ناشي از فقدان اعتماد متقابل است. اعتماد، همكاري را تسهيل مي‌كند و هر چه سطح اعتماد در جامعه‌اي بالاتر باشد، احتمال همكاري هم بيش‌تر خواهد بود (شايگان، 1387). در خصوص اعتماد اعتقاد بر این است که اگر مردم به هم دیگر اعتماد داشته باشند، آن‌گاه به حکومت نیز اطمینان خواهند داشت و با توجه به اهمیت نقش اعتماد در روابط بین شهروندان و دولت، ارتباط تنگاتنگ شهروندان با نظام خدمات عمومی، در اعتماد یا بی‌اعتمادی‌شان به دولت نقش مهمی را ایفا می‌کند (دانایی‌فرد، 1381).
اعتماد به دنبال خود وفاداري را به ارمغان خواهد آورد و نيروي انساني وفادار حاضر است فراتر از وظايف مقرر در شرح شغلش فعاليت كند و عامل مهمي در اثربخشي سازمان محسوب مي‌شود (رضائيان و رحيمي، 1387). اعتماد نگراني از اين كه شريك الان و يا در آينده رفتار فرصت طلبانه داشته باشد به طوري كه به منافع ما آسيب برساند، را از بين مي‌برد. وجود عدم اعتماد زنگ خطري براي مشاركت است (Glaister and Husan, 2003) چرا كه اعتماد، پيش شرط عمده و كليدي براي موجوديت هر جامعه محسوب مي‌شود و براي حل مسائل اجتماعي ضروري به نظر مي‌رسد. اعتماد باعث پيدايش آرامش و امنيت رواني مي‌گردد و براي حركت موفقيت آميز افراد و افزايش مشروعيت حكام و توسعه‌ي سياسي ضرورت دارد (قلي‌پور و پيران‌نژاد، 1387).


انواع اعتماد
در یک دسته‌بندی می‌توان اعتماد را به سه نوع اعتماد اعتباری، متقابل و اجتماعی تقسیم کرد.

اعتماد اعتباری
یکی از مفاهیم دیرینه اعتماد عمومی منبعث از ایده روابط اعتباری است که بر اساس آن فردی نسبت به دیگری در انجام اقدامی نسبت به خود اعتماد می‌کند. اعتماد نسبت به متخصصان و پزشکان نمونه‌ای از اعتماد اعتباری است بیماران به پزشکان و موکلین به وکلا اعتماد می‌کنند زیرا قادر به نظارت بر عملکرد آن‌ها نیستند. بنابراین در این نوع روابط اعتباری، تعهد اخلاقی نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. لذا انجمن‌های حرفه‌ای باید این نوع تعهد اخلاقی را در مدیران دولتی به وجود آورند (الوانی و دانایی‌فرد، 1380).

اعتماد متقابل
اعتماد متقابل بخشی از اعتماد عمومی نسبت به دولت و سازمان‌های دولتی است که از آن جهت که شکل میان فردی دارد همیشه نسبت به اعتماد اعتباری متفاوت است. در حالی که دریافت کننده اعتماد اعتباری سازمان‌های دولتی هستند اعتماد متقابل بر مبنای روابط بین فردی قراردارد. به عنوان مثال دانشجو و استاد می‌توانند نوعی اعتماد متقابل ایجاد کنند ولی دانشجو نمی‌تواند نوعی اعتماد متقابل با دانشگاه برقرار کند نکته مهم این است که به علت اعتماد متقابل دانشجو و استاد، اعتماد دانشجو به یک سازمان دولتی نظیر دانشگاه قابل افزایش است (الوانی و دانایی‌فرد، 1380).