تحقيق با عنوان انتشار اوراق قرضه اسلامی (صکوک) درفرمت ورد 14 صفحه قابل ويرايش
اولین تلاشها برای غلبه بر مسألة نقدینگی که بانکهای اسلامی با آن مواجه بودند، توسط بانک مرکزی مالزی در سال 1983و پس از آن انجام شد که نخستین بانک اسلامی مالزی شروع به کار کرد. این بانک از اوراق بهادار دولتی یا اسناد خزانه که بهره پرداخت میکردند استفاده نکرد و اوراق بیبهره ای با نام گواهی سرمایهگذاری دولتی منتشرکرد. این گواهیها نشاندهندة بدهی بانک اسلامی مالزی به دولت بود. نرخ بهره از پیش تعیین شدهای برای این اوراق وجود نداشت، بلکه نرخ بازدهی آنها توسط دولت و به تشخیص آن اعلام میشد. کمیتهای به نام کمیتة سود تقسیمی مرکب از وزارت امور مالی، بانک مرکزی، واحد برنامهریزی اقتصادی و بخش امور مذهبی دفتر نخستوزیری، برای اعلام منظم نرخها تعیین شد. رابطة ثابتی برای تعیین نرخ بازدهی وجود نداشت، بلکه تأکید بر ملاحظات کیفی به جای صرفاً ملاحظات کَمی مطرح بود. برای تعیین نرخ بازدهی، معیارهای مختلفی مانند شرایط کلان اقتصادی، نرخ تورم و نرخ بازدهی سایر اوراق بهادار مشابه مورد توجه قرار داشت. دولت مالزی اولین بار در سال 1992 اقدام به انتشار اوراق صکوک به میزان 600 میلیون دلار در بازارهای بین المللی کرد.شرکت ملی رهن مالزی برنامة جدیدی برای خرید اوراق بدهی اسلامی در سال 2001 ارائه کرد، که این برنامه و همچنین تأسیس صندوقهای مشترک سرمایهگذاری اسلامی مبتنی بر سرمایهگذاریهای صکوک نوآوری مالزی در به کارگیری ابزارهای مالی اسلامی جدید بودند. البته قبل از انتشار اولین صکوک جهانی توسط مالزی درسال 2001 میلادی، مؤسسة پولی بحرین برای اولین مرتبه در حوزة کشورهای خلیج فارس در سال2001، اسناد دولتی مطابق با قوانین اسلامی منتشر کرد. ارزش این اسناد 25 میلیون دلار آمریکا، به شکل اوراق 3 ماهه و با عنوان اوراق بهادار "صکوک سلم" بود. این اوراق یک نرخ بازدهی ثابت 95/3 درصدی داشت که مبتنی بر نرخ بهره نبود. کل ارزش پرتفوی صکوکی که تا قبل از سال 2003 توسط بحرین مدیریت میشد، بالغ بر 1 میلیارد دلار آمریکا بود. در سال 2002 در بحرین، مرکز اسلامی مدیریت نقدینگی تأسیس شد. تأسیسکنندگان این مرکز، مرکز مالی کویت، بانک اسلامی دبی و بانک اسلامی بحرین، هر یک با سرمایة 5 میلیون دلار آمریکا بودند. این مرکز داراییهای مشروع را از دولتها، نهادهای مالی و شرکتها خریداری و جمعآوری نمود و بنابراین اوراق بهادار صکوک با قابلیت معامله و بر مبنای ارزش داراییهای پایه انتشار یافت. در سال 2002، دولت مالزی اقدام به انتشار گواهی امین به مبلغ 600 میلیون دلار نمود که سررسید آنها سال 2007 است. هر یک از این گواهیهای امین بیانگر مالکیت مشاع داراییها، یعنی همان قطعات زمین میباشد. وجوه حاصل از انتشار برای ساخت طرحهایی مانند بیمارستان و مجتمع های دولتی به کار می رود. ساختار صکوک مالزی شبیه ساختار صکوک قطر میباشد. یک شرکت ناشر(SPV) تشکیل می شود که زمین را از دولت مالزی خریداری می کند و سپس آن را به دولت اجاره می دهد. در زمان سررسید اوراق، دولت مالزی این اوراق را به قیمت اسمی بازخرید میکند. پرداخت مبلغ اجارهبها توسط دولت مالزی تضمین شده است. این اوراق توسط مؤسسة Moody ومؤسسۀ S&P ارزشیابی و طبقه بندی شد. بانک توسعه اسلامی نیز در سال 2003 صکوکی ترکیبی به ارزش 400 میلیون دلار با سررسید سال 2008 منتشر کرد. هر صکوک بیانگر سهم مشاع دارندة آن در داراییهای امین بود. داراییهای امین توسط مؤسسه ای امین نگهداری میشد. این مؤسسة امین فقط برای کمک به اجرای فرآیند انتشار صکوک تأسیس شد. دارندگان اوراق صکوک مستحق دریافت جریانهای نقدی حاصل از داراییهای امین بودند. این داراییها از طریق ترکیب قراردادهای اجاره، مرابحه و استصناع به وجود آمدهاند و نرخ بازدهی آنها 625/3% است.