تحقيق با عنوان اثر تجارت الكترونيكي بر رقابتمندي بنگاهها درفرمت ورد 19 صفحه قابل ويرايش
1ـ رقابتمندي؛ مفهوم، عوامل مؤثر، شاخصها و ابعاد آن
1ـ1ـ مفهوم رقابتمندي
تعاريف مختلفي از رقابتمندي ارائه شده است؛ كه از جمله، تعريف كنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد (آنكتاد)[1]. «واضحترين نگرش به رقابتمندي، از مسير مقايسه عملكرد اقتصاد كلان و استاندارد زندگي جامعه، براساس بهرهوري عوامل توليد به دست ميآيد. به عبارت ديگر، مفهوم دقيق رقابتمندي توانايي كشورها در فروش محصولاتشان در بازارهاي جهاني است.»
رقابتمندي به سه نوع «هزينهاي»، «واقعي» و «نوآوري» تفكيك ميشود. رقابتمندي بنگاهها در هزينه، در سطح بين كشوري، خود را در قالب «قيمتهاي نسبي عوامل» نمايان ميكند. رقابتمندي واقعي، خود را در قالب «توانايي بنگاهها در عملكرد بين مرزهاي مختلف جغرافيايي» و رقابتمندي نوآوري، خود را در قالب «كسب شرايط مطلوب در بازارهاي توسعه يافته جديد» متجلي ميسازد.
بنابراين، رقابتمندي معطوف به يك اقتصاد برونگر، با تكيه بر افزايش رفاه شهروندان (در آمد سرانه)، نوآوري و افزايش بهرهوري، و پايداري رشد ملي است.
2ـ1ـ عوامل مؤثر بر رقابتمندي
معرفي عوامل مؤثر بر رقابتمندي، علاوه بر تقويت شناخت مفهوم آن، درك اثر تجارت الكترونيكي روي رقابتمندي را تسهيل ميكند.
از نظر مجمع جهاني اقتصاد (WEF)[2]، بين رشد اقتصادي و رقابتمندي، ارتباطي تنگاتنگ وجود دارد. در شاخص رشد رقابتمندي كه WEF محاسبه ميكند، هشت عامل وجود دارد:
1ـ درجه باز بودن اقتصاد به روي تجارت و تأمين منابع مالي بينالمللي؛
2ـ نقش مقررات و بودجه دولت (مانند نسبت مخارج عمومي به GDP) ؛
3ـ توسعه بازارهاي مالي؛
4ـ كيفيت زيرساختها؛
5 ـ كيفيت فناوري؛
6ـ كيفيت مديريت تجاري؛
7ـ انعطاف پذيري بازار كار؛
8 ـ كيفيت سازمانهاي سياسي و قضايي كشور.
به طور خلاصه، عوامل مؤثر بر رقابتمندي از ديدگاه مجمع جهاني اقتصاد (WEF)؛ شامل سه دسته عوامل فناوري، نهادهاي عمومي، و عوامل محيطي اقتصاد كلان است. مؤسسه توسعه و مديريت (IMD) [3]، از عملكرد اقتصادي، كارآيي دولت، كارآيي فعاليتهاي اقتصادي و زير بناها و زيرساختها، به عنوان مهمترين عوامل مؤثر بر رقابتمندي ياد ميكند. به طور مثال، از نظر اين مؤسسه، عملكرد اقتصادي، بر حسب عملكرد اقتصاد داخلي و خارجي، سرمايهگذاري بينالمللي، اشتغال و قيمتها سنجيده ميشود.
بانك توسعه آسيايي (ADB) [4] نيز فناوري، منابع انساني، ساختار سازماني، نقش كارآي دولت و وجود سرمايه و بخش توانمند مالي را در افزايش رقابتمندي مؤثر دانسته است.
با توجه به اجزاي ارائه شده، و عوامل مؤثر بر رقابتمندي، ميتوان نقش مستقيم و غيرمستقيم فناوري اطلاعات و ارتباطات (ICT) و كاربرد آن در اقتصاد؛ يعني تجارت الكترونيكي را بر رقابتمندي ملاحظه كرد.