دانلود فایل مقاله با عنوان ادبیات تحقیق

194 صفحه word |فونت tahoma سايز 14| قابل اجرا در آفيس 2010 و نسخه هاي جديدتر|قابل ويرايش و آماده چاپ

بخشی از تحقیق

اصول نظارت و راهنمايي

متخصصين و دست‌اندكاران امر تعليم و تربيت در مورد اصول راهنمائي تعليماتي توافق كامل ندارند، لذا فهرست زير نيز تحت عنوان "اصول راهنماي نظارت و راهنمائي تعليماتي" ذكر شده و گفته شده كه چنانچه راهنمائي تعليماتي از ويژگي‌هاي زير برخوردار باشد، در فراهم آوردن شرايط بهتر براي يادگيري دانش‌آموزان اثربخشي بيشتري خواهد داشت:

1- خلاق باشد

2- رهبري سازماني حرفه‌اي اعمال كند.

3- متوجه نيازهاي انساني باشد.

4- جو حمايت، پذيرش و تفاهم فراهم كند.

5- در چهارچوب اشتراك مساعي و دموكراسي كار كند.

6- منطبق با نيازهاي ابراز شده و بيان شده باشد.

7- با تغييرات اساسي براي بهبود و پيشرفت آموزش سر و كار داشته باشد.

8- تدوين و تعريف اهداف سازمان را رهبري كند.

9- تمامي افراد ذيربط به اهداف آموزش و پرورش را در جريان تحقق آنها شركت دهد.

10- در ملزم ساختن معلمان به عرضه كار حرفه‌اي و مسئوليت پس‌دهي به اندازه كافي سخت‌گير باشد و در عين حال در تشويق هر يك از آنها به رشد و پيشرفت حرفه‌اي انعطاف لازم را داشته باشد.

11- هميشه تمامي فرايند عمليات تعليم و تربيت مرتبط با نياز دانش‌آموزان ببيند.

12- مديريت آموزشي نسبت به اين موضوع شناخت داشته باشد كه جريان فهم وظايف، مهارتها و فرايند نظارت و راهنمائي تعليماتي از يك روند رو به رشد و ترقي برخوردار است. (پرداخت‌چي، ص 36)

هر يك از مشاغل حرفه‌اي در مدرسه به نحوي مستقيم يا غير مستقيم در امر آموزش مؤثر بوده و ممكن است جنبه راهنمائي تعليماتي داشته باشد. لذا براي تعيين محدود كار و فعاليت‌ها راهنمائي تعليماتي داشته باشد. لذا براي تعيين محدود كار و فعاليت‌ها راهنمائي تعليماتي لازم است وظايف آن به طور عملي مشخص شود. ده وظيفه عمده مشروحه زير صرفاً جنبه راهنمائي تعليماتي دارد. (بن هريس 1975)

1- برنامه‌ريزي درسي: طراحي و بازنگري اين امر كه چه چيزي بايد تدريس شود؟ توسط چه كسي؟ چه وقت و با چه روشي؟ تهيه راهنماهاي برنامه درسي، ايجاد استانداردها، طراحي بخش‌هاي آموزشي، مثالهائي از اين نوع وظيفه هستند.

2- سازماندهي آموزش فراهم آوردن موجباتي كه دانش‌آموزان، معلمان، فضاي آموزشي و مواد آموزشي با زمان و اهداف آموزشي به طريقي هماهنگ و كارآمد تلفيق و مربوط شوند.

گروه‌بندي دانش‌آموزان، تنظيم برنامه كلاس‌ها، اختصاص فضاهاي آموزشي، تنظيم، تخصيص زمان براي آموزش، جدول‌بندي و برنامه‌ريزي فعاليت‌هاي آموزشي و ترتيب دادن تدريس گروهي نمونه‌هايي از فعاليت‌هاي مربوط به اين وظيفه‌اند.

3- تأمين هيئت آموزشي لازم: فراهم آوردن موجبات به كر گماري هيئت آوزشي به تعداد لازم و با صلاحيت‌ها و مهارتهاي لازم جهت تسهيل تدريس. نفريابي، انتخاب و گزينش و جابجائي اعضاي هيئت آموزشي نمونه فعاليت‌هاي مربوط به اين وظيفه‌اند.

4- فراهم آوردن موجبات تهيه مواد و تجهيزات آموزشي: طراحي و تجديد نظر در طراحي و مجهز ساختن تسهيلات و امكانات لازم براي آموزش. تدوين مشخصات و ويژگيهاي فضاها و تجهيزات آموزشي از جمله فعاليت‌هايي در زمينه اين نوع وظيفه‌اند.

5- تهيه مواد آموزشي: انتخاب و تهيه مواد آموزشي لازم و مناسب براي اجراي برنامه درسي بازبيني قبلي، ارزشيابيف طراحي و به عبارت ديگر يافتن راه‌هايي جهت تهيه مواد اموزشي مناسب و لازمف فعاليت‌هاي مربوط به اين وظيفه‌اند.

6- ترتيب دادن آموزش ضمن خدمت: برنامه‌ريزي و اجراي تجربيات آموزشي كه موجب بهبود عملكرد معلمان در امر آموزش و تدريس شود.

كارآموز بي و با آموزش، مسافرت‌ها و بازديدهاي علمي، كلاسها و جلسات آموزشي و دوره‌هاي تحصيلي رسمي در قالب نظام آموزش عالي نمونه‌هايي از فعاليت‌هاي مربوط به اين وظيفه‌اند.7- توجيه معلمان: اطلاعات لازم جهت انجام مسئوليت‌ها و وظايف محوله را در اختيار گذاشتن اين امر شامل آشنا ساختن معلمان جديد با ستهيلات و امكانات آموزشي، معلمان ديگر و جامعه و همچنين بهنگام نداشتن اطلاعات و آگاهي‌هاي اعضاي هيئت آموزشي از تغييرات و پيشرفت‌هاي سازماني آموزش و پرورش.

8- مرتبط ساختن خدمات مخصوص دانش‌آموزان: تنظيم دقيق و هماهنگ دمات براي دانش‌آموزان در جهت تقويت و پشتيباني فرايند تدريس. اين امر شامل تدوين سياست‌ها، اولويت‌بندي و تعيين روابط بين پرسنلي كه خدمات مختلف به دانش‌آموزان عرضه مي‌دارند.

(دفترداران و اعضاي اداري مدرسه، مسئول بهداشت، مشاور راهنما، راننده، مستخدم، ...) بنحويكه ارتباط بين خدمات مورد عرضه آنها و اهداف آموزشي مدرسه به حداكثر برسد.

9- روابط عمومي: فراهم آوردن موجبات جريان يافتن آزاد و گسترده اطلاعات مربوط به امر آموزش بين مردم و مدرسه و شركت دادن مردم در ارتقاء آموزش و پرورش.

10- ارزشيابي آموزش: طراحي، تهيه ابزار، سازماندهي و كاربرد روش‌هائي براي جمع‌آوري اطلاعات لازم براي بهبود و پيشرفت آموزش و تجزيه و تحليل، تفسير و تصميم‌گيري بر آن اساس بايستي توجه داشت كه وظايف مشروحه فوق چهارچوبي براي برنامه‌ريزي، هدايت و ارزشيابي خدمات راهنمائي تعليماتي فراهم مي‌آورد.

بعضي از وظايف مشروحه فوق آنچنان گسترده است كه منحصراً مربوط به راهنمائي تعليماتي نمي‌باشد. مسلماً هيچ يك از وظايف مذكور به معني كامل كلمه تنها مربوط به يكي از كاركردهاي مدرسه نيست.

محور اصلي برنامه خدمات راهنمائي تعليماتي معمولاً در پنج زمينه عمده بدين شرح مي‌باشد؟ ارزشيابي، برنامه ريزي درسي، آموزش ضمن خدمت براي اعضاء هيئت آموزشي، بهبود مواد آموزشي، گزينش و آموزش و استخدام معلمان.

در تحقيقي كه در سال 1976 در مجله رهبري آموزشي منتشر شد وظايف متعدد و مختلف نظارت و راهنمائي تعليماتي را در شش طبقه عمده خلاصه كرده است:

1- سنجش و ارزشيابي: انتخاب تست‌ها و مواد امتحاني، اجرا و تفسير نتايج حاصله.

2- برنامه درسي: طراحي، تفسير، ارزيابي و ارائه طرقي براي اجراي آن.

3- آموزش: شناسائي و نمايش فنون اموزشي و شناسائي مواد آموزشي.

4- اداره كلاس: بازديد از كلاس و با خورد.

5- حرفه‌اي: اطلاعات مربوط به ترتي دادن فرصت‌هاي براي رشد حرفه‌اي معلمان.

6- مديريت: ايجاد و اداره مركز اطلاعاتي در زمينه هاي فوق و نوشتن مقالات و گزارشاتي درباره درس.

ده وظيفه مشروحه فوق‌الذكر را هريس تحت سه عنوان وظايف ابتدائي يا اوليه، وظايف عملياتي، و وظايف بهبود بخش به شرح نمودار صفحه بعد طبقه‌بندي كرده است.

اين طبقه‌بندي بر اساس توالي وظايف در جهت تسهيل امر تدريس انجام دشه اتس. مثلاً برنامه‌ريزي درسي، تهيه تسهيلات و امكانات و مواد آموزشي، بكارگماري معلمان مورد نياز و ذيصلاح وظايفي اساسي هستند كه بايستي قبل از فعاليت‌هاي آموزشي ديگر انجام شوند.

وظايف نظارت و راهنمائي تعليماتي

از آنجا كه تعيين وظايف مديران و يا راهنمايان تعليماتي، كه بر اساس شواهد مبتني بر بررسي‌ها و تحقيقات علمي تدوين شده باشد، طريقي مؤثر براي آموزش و راهنمايان تعليمات ياست، (گرايفت 1977) لذا براي آشنائي بيشتر با وظايف و مسئوليت‌هاي نظارت و راهنمائي تعليماتي نظريات چند نفر از نويسندگاناين رشته در اين مورد عرضه مي‌شود.

الف- كتاب راهنماي نظارت وراهنمائي تعليماتي در زمينه اهداف نظارت و راهنمايي مي‌نويسد:

نظارت و راهنمائي تعليماتي اثربخش مي‌تواند كيفيت تدريس و يادگيري را در كلاس بالا برد. امروزه نظارت و راهنمائي تعليماتي در حد مطلوب خود بعنوان رهبري پويا و دموكراتيك امر تعليم و تربيت مطرح است. در فرايند تعليم و تربيت همه افراد اعم از دانش‌اموزان، معلمان، مديران، راهنمايان تعليماتي و ... انسانهائي ارزشمند هستند. كه از توانائي‌ها، استعدادها و قابليت‌هاي خاصي برخوردارند. هدف اصلي نظارت و راهنمادي تعليماتي تشخيص ارزش ذاتي افراد به منظور فراهم آوردن موجبات تحقق تماس استعدادهاي بلاقوه افراد است، صاحبنظران تئوري آموزش و پرورش در اين مورد اتفاق نظر دارند.

فلسفه وجودي نظارت و راهنمايي

فلسفه وجودي نظارت و راهنمائي تعليماتي در درجه اول بهبود و پيشرفت امر آموزش است.

بورتن و بروكنر مي‌گويند نظارت و راهنمائي تعليماتي يك امر فني وتخصصي است كه هدفش در درجه اول بررسي و بهبود و مشاركت‌آميز تمام عواملي است كه در رشد و پيشرفت دانش‌آموزان تأثير دارند و مشخصات آن به اين ترتيب است:

1- نظارت و راهنمائي تعليماتي سعي مي‌كند با توجه به مباني و اصول اموزش و پرورش، هدايت معلمان را در امر يادگيري و پيشرفت دانش‌آمزان در قالب اهداف كلي آموزش و پرورش به عهده گيرد.

2- هدف نظارت و راهنمائي تعليماتي پيشرفت همه جانبه قرايند تدريس و بهبود تمامي عوامل مءثر در يادگيري است، لذا منحصر به پيشرفت و بهبود دانش حرفه‌اي معلمان در حين خدمت نمي‌باشد.

3- در نظارت و راهنمائي تعليماتي تأكيد و تمركز بر ايجاد تمامي شرايط لازم براي يادگيري است نه بر روي فرد يا گروهي از افراد، پيشرفت شرايط منوط به همكاري همه افراد است.

4- معلم به عنوان حلقه اصلي در فرايند آموزش و پرورش تلقي مي‌شود كه خود به عنوان عضو اصلي فرايند آموزش و پروش علاقمند به پيشرفت و بهبود يادگيري دانش‌آموزان است.

ب- يكي ديگر از نويسندگان وظايف راهنمائي تعليماتي را به شرح زير مطرح كرده است.

1- وظيفه اصلي ناظر و راهنماي تعليماتي كمك به معلمان جهت دستيابي به شرايط مطلوب تدريس و يادگيري براي دانش‌آموزان است.

هر معلمي در مدرسه بايستي مسائل مربوط به تدريس خود را حل كند و اين امر از طريق ايجاد شرايط يادگيري مطلوب امكان‌پذير است. براي ايجاد و حفظ چنين شرايطي معلم بايستي قادر به رفع مشكلاتي باشد كه با آن مواجه مي‌شود. مثلاً ممكن است مشكل معلمي كشف و انتخاب مواد آموزشي براي درس جديد و يا انتخاب وسايل كمك آموزشي سمعي و بصري باشد.

براي معلم ديگر چگونگي ارزشيابي گردش علمي كه قرار است انجام شود و يا گروهبندي دانش‌آموزان براي يادگيري مطرح است و يا مسائلي ديگر به شرح زير براي معلمان پيش مي‌آيد.

- چگونه شرايط دانش‌آموزان باهوش‌تر و يا كند ذهن‌تر را بايستي در امر تدريس ملحوظ دارند؟

- بادانش‌آموزاني‌كه با بي انضباطي خود قدرت و اختياز معلم را در كلاس خدشه‌دار مي‌كنند، چگونه رفتار كنند؟

- دانش‌اموزان را چگونه در برنامه‌ريزي امور كلاس تدريس و يادگيري شركت دهند؟

- روش تدرس جديد را بدون اينكه موجبات افت يادگيري دانش‌آموزان شود چگونه تمرين كند؟

- با ساير معلمان چگونه همكاري كند؟

در حل مسائل فوق و ساير موارد مشابه ناظر و راهنماي تعليماتي است كه مي‌تواند بعنوان منبع و مرجعي متخصص و ذيصلاج مورد مراجعه و مشاوره و استعداد معلمان واقع شود.

2- مسئولتي اصلي ناظر وراهنما تعلماتي اين است كه مدير مدرسه و ساير ابواب جمعي مدرسه را در فراهم آوردن بهترين شرايط براي يادگيري دانش‌اموزان كمك و راهنمائي كند.