مبانی نظری و ادبیات تحقیق تاب آوری

قسمتی از متن:

مفهوم و تعریف تاب ­آوری

ریتر(2005) انسان ها به شیوه های متفاوت بر مشکلات فائق می آیند زیرا شرایط زندگی فرایند رشد و شکل گیری شخصیت و بافتی که در آن پرورش می­یابند متفاوت است. تفاوت افرادی که با موفقیت به زندگی خود ادامه می­دهند و آنانی که نمی­توانند زندگی را با موفقیت سپری کنند در مفهوم تاب آوری نهفته است ( به نقل از کشتکاران، جوکار، ذبیحی دان، ذاکری؛ 1389).

رزیلنس واژه انگلیسی تاب­آوری است که ریشه در علم فیزیک دارد و به معنی مقاوم و قابل ارتجاع می­باشد . به طور کلی مفهوم آن در روانشناسی، توانمندی فرد یا گروه در مقابله با حوادث ناخوشایند، استرس ها و بحران های زندگی(شرایط منفی و سخت و نامطلوب) است. یعنی توانایی برخورد با موقعیت های سخت زندگی و خرد نشدن زیربار مسائل حادث شده در زندگی روزانه می باشد. البته رزیلنس به زبان تخصصی در روانشناسی یعنی بالابردن آستانه تحمل و مقاومت در برابر استرس ها و مشکلات روزانه و بهره­مندی از قابلیت انعطاف پذیری و تقابل و برخورد با بحران ها به جای تسلیم شدن در برابر مشکلات و سرپوش نهادن بر روی آنها می باشد(میرمهدی، 1390).تاب آوری قابلیت فرد در برقراری تعادل زیستی-­روانی و معنوی در مقابل شرایط مخاطره­آمیز می­باشد(کانر و دیویدسون، 2003).

جویس و همکاران (2010) تاب آوری توانایی افراد یا گروه ها برای پیشبرد و حل مشکل در مواقع سختی است و یا توانایی افراد برای تداوم بهزیستی روانی و فیزیکی در صورت وجود بدبختی و مصایب و توانایی سازگاری افزایش­یافته در حین رویداد استرس­زا است (به نقل از نوری و حق شناس؛ 1389).

تاب آوری به عنوان فرآیندی پویا تعریف شده است که طی آن وقتی افراد با ناملایمات یا ضربه های روانی مواجه می شوند رفتار سازگارانه مثبت از خود نشان می دهند. تاب آوری یک ساختار دو بعدی است ابتدا در ارتباط با بروز ناملایمات و سپس پیامدهای سازگارانه مثبت در برابر آنها. ناملایمات اشاره به مخاطرات مرتبط با شرایط منفی زندگی از قبیل ناکامی، فقر و بحرانهای زنگی دارد (لوتار ، سیسچتی و بیکر[1] ، 2000). در فرهنگ مریام و بستر [2](2001) به توانایی بهبود پس از شرایط سخت و یا تغییر و تطبیق با آن شرایط، تاب اوری گفته می شود. به عبارتی دیگر، به عنوان یک توانایی، تاب­آوری متعلق به افرادی است که در معرض عوامل­خطر مشخص قرار می­گیرند و می­توانند بر آن خطرات غلبه کنند و از پیامدهی منفی نظیر بزهکاری و مشکلات رفتاری اجتناب نمایند( ریچارسون[3]، 2002).