جامعهشناسی بخشی از علوم اجتماعی و دانش بررسی جامعه (پدیده اجتماعی) است. این رشتهٔ علمی به بررسی جوامع بشری، برهمکنشهای آنها، و فرایندهایی که جوامع را در وضعیت جاریشان نگاه داشته یا تغییر میدهد میپردازد. هدف این حوزهٔ علمی پرداختن به تجزیهٔ جامعه به بخشهای تشکیل دهندهاش مانند انجمنها، نهادها، گروههای همجنس، همنژاد، یا همسن، و بررسی نحوهٔ برهمکنش فعال این اجزاء با همدیگر است. علاوه بر اینها، این علم موضوعاتی مانند طبقه اجتماعی، قشربندی، جنبش اجتماعی، تغییرات اجتماعی و بینظمیهایی مانند جرم، انحراف و انقلاب را مورد تحقیق قرار میدهد.
از آنجا که، در مقایسه با بقیهٔ حیوانات، انسان کمتر تحت تأثیر و کنترل غرایز است، بخش زیادی از رفتارهای او بهواسطهٔ ساختارهای اجتماعی کنترل میشود. این موضوع ضرورت وجود ارگانهای اجتماعی (از قبیل ارگانهای اقتصادی، مذهبی، آموزشی، سیاسی، ...) برای مشخص کردن رفتارها و تصمیمات انسانها را نشان میدهد. دانش جامعهشناسی به بررسی نحوههای تأثیر ارگانهای اجتماعی بر رفتار انسانها، برهمکنش ارگانهای اجتماعی مختلف با یکدیگر، تشکیل، فرسودگی و نابودی آنها میپردازد. از آنجایی که جامعهشناسی به رفتار ما بهعنوان موجوداتی اجتماعی توجه دارد، زمینهٔ پژوهش آن از واکاوی (تحلیل) تماسهای کوتاه میان افراد ناشناس در خیابان گرفته تا بررسی روندهای اجتماعی جهانی، همه را دربر میگیرد. جامعهشناسی، علم شناخت جامعه و همچنین ساختارها، روابط درون آن، نهادهای آن و واقعیتهای اجتماعی است.
ابن خلدون مؤسس «علمی از تشکیلات اجتماعی» بوده که به آنچه امروزه جامعهشناسی خوانده میشود شباهت دارد؛ چنانچه برخی از محققین ابن خلدون را پدر جامعهشناسی میشناسند. به گفتهٔ دانشنامه بریتانیکا جامعهشناسی در اواخر قرن ۱۹ میلادی بواسطهٔ کارهای امیل دورکیم در فرانسه، ماکس وبر و گئورگ زیمل در آلمان، رابرت پارک و آلبیون وودبری اسمال در آمریکا ظهور کرد. جامعهشناسی در ایران توسط غلامحسین صدیقی (تولد: ۱۲۸۴ هجری خورشیدی) در سال ۱۳۱۷ هجری خورشیدی بنیان نهاده شد.
جامعهشناسان از روشهای مشاهدهای مختلف، نظرسنجی و مصاحبه، تحلیلهای آماری، آزمایشهای کنترلشده، و روشهای دیگر بهره میجویند.
فهرست مطالب:
تقسیم بندی کلی رویکردهای توسعه
رویکرد نوسازی
پنج الگوی کاربردی نوسازي
الگوی نوسازی اقتصادی
الگوی نوسازی سیاسی
تعریف جهانی شدن
نقش جهانی شدن در سیاست داخلی
الگوی نوسازی اجتماعی
الگوی نوسازی فرهنگی
الگوی نوسازی روانی
گام های رهایی
الگوهای جدید رویکرد وابستگی
الگوی توسعه متوازن
الگوی توسعه بر مبنای خود اتکایی
الگوی توسعه وابسته
الگوی توسعه جدید
تقسیم کار بین المللی
رویکرد توسعه همه جانبه
الگوی توسعه پایدار
الگوی توسعه یکپارچه
الگوی توسعه انسانی
فهرست سازمان ملل