انسان موجودی اجتماعی است و یکی از مهمترین نیازهای انسان برقراری ارتباط با همنوعان و ایجاد رابطه تفهیم و تفاهم است و زبان مهمترین ابزار این ارتباط است.
زبان مجموعهای از نشانههای قراردادی است که بهوسیله آن مقصود خود را به دیگران میرسانیم در زبانشناسی به هر واژه یک نشانه میگویند. این نشانهها صوتی یا نوشتاری یا اشارهای هستند. بدین ترتیب زبان انسان به سه بخش تقسیم میشود (سه الگوی زبانی انسان):
دانش بررسی زبان به سدههای پیش برمیگردد و کهنترین نمونهٔ بررسی سامانمند زبان از هندوستان است. در آنجا شخصی به نام پانینی در سدهٔ ۵ پیش از میلاد به مطالعهٔ جامع و علمی زبان سانسکریت پرداخت و اصول استواری از زبانشناسی را بنیان نهاد. وی مفاهیمی مانند واج، تکواژ و غیره را سدههای پیشتر از زبانشناسان غربی درک و توصیف کرد.
در خاورمیانه، سیبویه، زبانشناس برجستهٔ ایرانی، اواخر عمرش توصیفی جامع و زبانشناسانه از زبان عربی در شاهکار خود به نام (به عربی: «الكتاب في النحو») («دستورنامه») به دست داد. وی در این کتاب نظریهٔ آواشناسی و واجشناسی ویژهای پدیدآورد.
در غرب، پیشرفت دانش ریاضیات و دیگر سیستمهای مشخص در سدهٔ بیستم میلادی منجر به کوشش دانشوران در مطالعهٔ علمی زبان به عنوان یک «نشانهٔ معنائی» شد. این کوششها به پیدایش رشتهای از دانش به نام زبانشناسی انجامید که بنیانگذار آن فردینان دو سوسور است.
نوام چامسکی از زبانشناسانیست که نظریاتش انقلابی در این رشته به وجود آوردند. او معتقدست اصول و خصوصیات زبان در انسان ذاتی و «بهطور ارثی برنامهریزی شده» اوست و محیط پیرامون کودک تنها نقش محرک را برای یادگیری زبان مادری ایفا میکند. کودک مجموعهٔ محدودی از اطلاعات را از محیط زبانی خویش میگیرد و خود قادرست ترکیبات جدیدی بسازد. نظریهپردازان پیشتر معتقد بودند زبان مادری تنها از راه شنیدن گفتار اطرافیان و به صورت اکتسابی وارد مغز کودک میشود.
فهرست مطالب:
اندامهاي گويايي
اندامهاي تنفسي
اندام های واک ساز
حفره دهان و بینی
زبان
کام
بخش های سخت کام
دندان ها
صوت و آوا
رابطة آوا با زبان
آواشناسي
واج شناسي
فرق ميان آوا شناسي و واج شناسي
نحوة توليد آوا
مصوت يا واكه
صامت يا همخوان
صامتهاي انسدادي
صامتهاي انقباضي
همخوانهاي زبان فارسي
اصوات صفیری
اصوات مركب
اصوات پاشیده
تعريف واج
زوج كمينه
تعريف هجا
ساختمان هجا در زبان فارسي
هجا و تكواژ
واج آرايي
و...