دیاِناِی یا دنا (به انگلیسی: Deoxyribonucleic acid) (اختصاری DNA) نوعی اسید نوکلئیک است که دارای دستورالعملهای ژنتیکی است که برای کارکرد و توسعهٔ بیولوژیکی موجودات زنده و ویروسها مورد استفاده قرار میگیرد. نقش اصلی مولکول دیانای ذخیرهسازی طولانی مدت اطلاعات ژنتیکی و دستوری است. آزمایشهایی نظیر آزمایش گریفیت و آزمایش ایوری آزمایشهایی انقلابی و سرآغازی در شناسایی و مطالعهٔ دیانای به عنوان ژنوم بودند. تا قبل از سال ۱۹۴۴ و انتشار نتایج آزمایش ایوری اینکه کدام یک از ترکیبهای آلی درون سلول، مادهٔ وراثتی است، مشخص نبود، تا اینکه ایوری ثابت کرد نوکلئیک اسیدها عامل فرایند انتقال صفات هستند. سپس دانشمندان دیگری روی کار آمدند و هر کدام، قسمتی از اطلاعات ما راجعبه این مولکول را کشف کردند. روزالیند فرانکلین و موریس ویلکینز با تهیه تصاویری از مولکول دیانای با استفاده از پراش پرتوی ایکس (X) توانستند به ابعاد مولکول و نتایج ارزشمندی راجعبه دیانای دست یابند، از جمله اینکه مولکول دیانای بیش از یک رشته و حالت مارپیچ دارد.
فهرست مطالب:
تعریف DNA
تاریخچه مطالعه دی ان ای
روزالیند فرانکلین و موریس ویلکینز
ساختار نوکلئوتید
تفاوت های DNA و RNA
شباهت های DNA و RNA
بازهای آلی در نوکلئوتیدها
پیوندهای بین بازهای آلی
تاریخچه کشف ماده وراثتی و ساختار آن
فردریش میشر
فردریک گریفیت
اسوالد آوری
اصل چارگف
عملکرد دی ان ای در سلول ها
توالی هایی به نام اینترون
دی ان ای از لحاظ شیمیایی
دو رشته دی ان ای
ویژگی های دی ان ای
طبقه بندی بازهای نوکلئوتیدی
دی ان ای در شرایط مختلف
مارپیچ راست گردان
چرخش پروانه ای
وا سرشته شدن
باز سرشته شدن
هیبرید شدگی
افزایش جذب
ابر مارپیچ مثبت و منفی
همانند سازی دی ان ای
و...