درسنامه فارسی هشتم ستایش و درس نخست معنی واژگان و معنی نثر و شعر معنی درس همراه با ارایه ها

تعداد   9    صفحه  فایل   PDF     در حالت به صورت فشرده در قالب  winzipقابل دانلود می باشد.

شعر به نام خدایی که جان آفرید هشتم معنی فارسی هشتم / معنی شعر کنار کادر صفحه 9 فارسی هشتم 👇 ای نام نکوی تو، سردفتر دیوان ها ◈※◈ وی طلعتِ روی تو، زینت ده عنوان ها معنی و مفهوم: ای خدایی که نام خوبت سر آغاز هر گفته و نوشته ای است؛ و ای کسی که دیدار جمالت زینت بخش هر کتابی است. واژه های مهم: طلعت: رخسار و چهره زینت ده: زیبا کننده دیوان: کتاب شعر معنی شعر به نام خدایی که جان آفرید هشتم صفحه 10 1- به نام خداوند جان آفرین ◈※◈ حکیم سخن در زبان آفرین معنی و مفهوم: با نام خدایی آغاز میکنم که جان را آفرید و سخن گفتن را به انسان آموخت. واژه های مهم: جان آفرین زنده: کننده روح حکیم: دانا، دانشمند آرایه های ادبی: تلمیح← اشاره به سوره الرحمن (انسان را آفرید و به او قدرت تکلم داد) حذف دو فعل (آغاز می کنم) در مصراع اول و (است یا می باشد) در مصراع دوم جان و زبان ← قافیه آفرین ← ردیف 2- خداوندِ بخشندۀ دستگیر ◈※◈ کریم خطا بخشِ پوزش پذیر معنی و مفهوم: خدایی که همیشه با ماست و یاری رسان است و بخشنده و توبه پذیر است. واژه های مهم: کریم: بخشنده دستگیر: یاری دهنده خطا بخش: کسی که اشتباه ها را نادیده می گیرد پوزش پذیر: قبول کننده عذر و پوزش آرایه های ادبی: کنایه← دستگیر کنایه از یاری دهنده است واج آرایی ← صدای «ــِـ» و حرف «ش» دستگیر و پوزش پذیر ← قافیه 3-پرستارِ امرش همه چیز و کس ◈※◈ بنی آدم و مرغ و مور و مگس معنی و مفهوم: تحت فرمان او است همه چیز . مثل انسان و پرنده و مورچه و مگس. واژه های مهم: پرستار : مطیع، فرمانبردار مور: مورچه بنی آدم: فرزندان حضرت آدم(در اینجا انسان ها) آرایه های ادبی: بین مرغ، مور، مگس مراعات نظیر یا تناسب وجود دارد بنی آدم و مرغ و مور و مگس مجاز جز به کل (از همه موجودات) کس و مگس ← قافیه 4- یکی را به سر، برند تاج بخت ◈※◈ یکی را به خاک اندر آرد ز تخت معنی و مفهوم: هر کس را که بخواهد عزت و بزرگی میبخشد و هر کس را که نخواهد از تخت پادشاهی به زیر میآورد و خوار و بدبخت میکند. واژه های مهم: تاج بخت: تاج خوشبختی برنهد: می گذارد اندر آرد: به زیر می کشد بخت: اقبال و خوشبختی آرایه های ادبی: تلمیح: اشاره به سوره آل عمران آیه ی 22 (حکومت و فرمانروایی را به هر کس بخواهد می دهد و از هر کس بخواهد می گیرد) تاج بر سر نهادن ← کنایه از به بزرگی رساندن از تخت به خاک آوردن ← کنایه از پست کردن تخت و بخت ← قافیه جناس ناقص ← بین «بخت و تخت» و «سر و بر» تاج بخت (خوشبختی به تاج تشبیه شده:بخت مشبه و تاج مشبه به است) 5-گُلستان کُند آتشی بَر خَلیل ◈※◈ گروهی بر آتش بَرَد ز آب نیل معنی و مفهوم: او قادر است تا آتش را برای حضرت ابراهیم (ع) تبدیل به گلستان کند و کسانی را هم در زیر آب نیل فرو برد. واژه های مهم: خلیل: دوست، در این درس منظور حضرت ابراهیم (ع) است گلستان شدن: سرد شدن آرایه های ادبی: تلمیح ← مصراع اول اشاره به داستان عبور حضرت ابراهیم از آتش و مصراع دوم غرق شدن فرعونیان و داستان حضرت موسی تضاد بین آب و آتش از ← مخفّف از خلیل و نیل ← قافیه دانش زبانی: آتش در بیت اول: مفعول خداوند : نهاد (در هر دو مصراع حذف شده است) خلیل: متمم گروهی: مفعول جمله دوم آتش: متمم. 6 –به درگاهِ لطف و بزرگیش بر ◈※◈ بزرگان نهاده بزرگی ز سَر معنی و مفهوم: به خاطر لطف و بزرگی ای که او (خداوند) دارد، همه ی انسان های بزرگ، بزرگی و توان خود را از دست می دهند. واژه های مهم: درگاه: آستان، پیشگاه لطف: مهربانی بر: ببر (فعل امر) آرایه های ادبی: از سر نهادن ← کنایه از فراموش کردن تکرار واژه بزرگ جناس ناقص اختلافی بین سر و بر بر و سر ← قافیه دانش زبانی: بزرگان: نهاد بزرگی: مفعول درگاه لطف و بزرگیش: متمم به درگاهِ لطف و بزرگیش بَر: در گذشته، گاه پیش و پس از متمم حرف اضافه میآوردند؛ یعنی دو حرف اضافه برای یک متمم. 7- جهان مُتِّفق بر الهیتش ◈※◈ فرومانده از کُنهِ ماهیتش معنی و مفهوم: جهان متفق هستند بر خدایی او و دنیا ناتوان مانده از یافتن ذات او. واژه های مهم: کُنه :حقیقت، ذات، ریشه، عمر ماهیت :حقیقت، ذات، وجود، واقعیت متفق: همراه بودن، اتفاق نظر داشتن فروماندن: عاجز شدن، ناتوان شدن آرایه های ادبی: فرومانده ← کنایه از ناتوانی الهیتش و ماهیتش ← قافیه جهان ← منظور انسان ها، مردم دنیا می توان «الهیت و ماهیت» را قافیه و ضمیر پیوسته «ش» را ردیف در نظر گرفت دانش زبانی: جهان: نهاد (هر دو جمله) متفق: مسند الهیتش: متمم کُنه ماهیتش: متمم فرومانده: فعل 8- بشر، ماورای جلالش نیافت ◈※◈ بَصَر، مُنتهای جمالش نیافت معنی و مفهوم: انسان ها نتوانسته اند کسی را باشکوه تر از خدا پیدا کنند و چشم ها به نهایت زیبایی خداوند نمیتوانند دست پیدا کنند واژه های مهم: بشر: انسان جمال: زیبایی جلال: بزرگی و شکوه بصر: چشم، بینایی ماورا: بالاترین مقام، آنچه در پشت چیزی باشد منتها: آخرین، پایان، آخر آرایه های ادبی: قافیه ← جمالش (جمال او) و جلالش (جلال او) ردیف ← نیافت در دو کلمه «بَصَر» و«بشر» و نیز «جمال» و«جلال» جناس ناقص اختلافی در این بیت آرایه موازنه ( ترصیع) وجود دارد:همه کلمات در مصرع اول را می توان مقابل کلمات در مصرع دوم قرار داد؛ مثال: بشر = بصر / ماورا = منتها / جلالش = جمالش / نیافت = نیافت 9- تامل در آیینه دل کنی ◈※◈ صفایی به تدریج، حاصل کنی معنی و مفهوم: اگر به درون (دل) خودت که مثل آینه است بنگری و بیندیشی، کمکم درونت پاک و خالص میشود. واژه های مهم: تامّل: تفکر صفا: پاکی درون به تدریج: کم کم حاصل کنی: به دست می آوری آرایه های ادبی: ضافه ی تشبیهی ← آیینۀ دل (دل به آیینه تشبیه شده دل مشبه و آیینه مشبه به) دل و حاصل ← قافیه کنی ← ردیف دانش زبانی: یینه دل: متمم تامل کنی: فعل صفایی: مفعول حاصل کنی: فعل. 10- مُحال است سعدی که راهِ صفا ◈※◈ توان رفت جز بر پی مصطفی معنی و مفهوم: ای سعدی غیرممکن است که جز با پیروی از حضرت محمد (ص)، بتوان به صفا و پاکی دست یافت. واژه های مهم: محال: غیرممکن پی: دنباله رو مصطفی: برگزیده؛ اینجا لقب حضرت محمد(ص) هست آرایه های ادبی: قافیه ← صفا و مصطفی سعدی ← تخلّص شیخ مصلح الدین شیرازی است دانش زبانی: سعدی: منادا محال: مسند است: فعل اسنادی راه صفا: مفعول رفت: فعل.