پیشینه و مبانی نظری خلاقيت و نظریه های آن

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..docx) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 37 صفحه

 قسمتی از متن word (..docx) : 
 

‏خلاقيت‏
‏مثل‏ ‏هر‏ ‏مفهوم‏ ‏نظری‏ ‏و‏ ‏انساني‏ ‏ديگر،‏ ‏تعريف‏ ‏خلاقيت‏ ‏نيز‏ ‏تابع‏ ‏گرايشات‏ ‏و‏ ‏برداشت‏ ‏هاي‏ ‏شخصي‏ ‏و‏ ‏مكتبي‏ ‏صاحبنظران‏ ‏است‏ ‏كه‏ ‏در‏ ‏مجموع‏ ‏مشابه‏ ‏به‏ ‏نظر‏ ‏مي‏ ‏رسند‏. ‏بمنظور‏ ‏جلوگيري‏ ‏از‏ ‏طولاني‏ ‏شدن‏ ‏بحث،‏ ‏ذيلا‏ ‏به‏ ‏ذكر‏ ‏تعاريف‏ ‏خلاصه‏ ‏چند‏ ‏تن‏ ‏از‏ ‏مشاهير‏ ‏زمينه‏ ‏تحقيقات‏ ‏و‏ ‏منابع‏ ‏علمی‏ ‏خلاقيت‏ ‏اشاره‏ ‏مي‏ ‏گردد‏.
‏-‏ ‏فرهنگ‏ ‏توصیفی‏ ‏اصطلاحات‏ ‏روانشناسی‏: ‏"‏تفکرخلاق‏ ‏تفکری‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏مشخصه‏ ‏اصلی‏ ‏آن‏ ‏توانائی‏ ‏کنارگذاشتن‏ ‏فرض‏ ‏های‏ ‏غیرلازم‏ ‏و‏ ‏زایش‏ ‏افکاراصیل‏ ‏است‏ "(‏برونو،‏ 1370).
‏-‏ ‏استيفن‏ ‏رابینز ‏.Robbins,S
‏(1991): ‏"‏خلاقیت‏ ‏به‏ ‏معنای‏ ‏ترکیب‏ ‏ایده‏ ‏ها‏ ‏در‏ ‏یک‏ ‏روش‏ ‏منحصر‏ ‏به‏ ‏فرد‏ ‏یا‏ ‏ایجاد‏ ‏پیوستگی‏ ‏بین‏ ‏ایده‏ ‏هاست‏ "(‏طالب‏ ‏زاده‏ ‏و‏ ‏انوری،‏ 1375).
‏-‏ ‏استین،‏ ‏پارنس‏ ‏و‏ ‏هاردینگ .Steine, Parnes & Harding
‏(1962): ‏"‏خلاقیت‏ ‏همان‏ ‏چیزی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏ایجاد‏ ‏یک‏ ‏کار‏ ‏جدید‏ ‏منجر‏ ‏می‏ ‏شود،‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏زمانی‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏یک‏ ‏چیز‏ ‏قابل‏ ‏دفاع‏ ‏یا‏ ‏مفید‏ ‏یا‏ ‏خشنود‏ ‏کننده‏ ‏مورد‏ ‏قبول‏ ‏گروه‏ ‏قابل‏ ‏توجهی‏ ‏قرار‏ ‏گیرد‏".
‏-‏ ‏مدنیک .Mednick
‏(1962): ‏"‏خلاقیت‏ ‏عبارت‏ ‏از‏ ‏سازمان‏ ‏دادن‏ ‏به‏ ‏عناصر‏ ‏همخوانده‏ ‏به‏ ‏صورت‏ ‏ترکیبهای‏ ‏جدیدی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏به‏ ‏خواسته‏ ‏های‏ ‏خاص‏ ‏پاسخ‏ ‏می‏ ‏دهند‏ ‏یا‏ ‏اینکه‏ ‏به‏ ‏گونه‏ ‏ای‏ ‏مفید‏ ‏هستند‏ ".
‏-‏ ‏فاکس .Fox
‏(1966):‏" ‏فرآیند‏ ‏خلاق‏ ‏به‏ ‏هر‏ ‏نوع‏ ‏فرآیند‏ ‏تفکری‏ ‏گفته‏ ‏می‏ ‏شود‏ ‏که‏ ‏مساله‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏طریق‏ ‏مفید‏ ‏و‏ ‏بدیع‏ ‏حل‏ ‏کند‏".
‏-‏ ‏هورلاک .Hulark
‏(1982): ‏"‏خلاقیت‏ ‏در‏ ‏واقع‏ ‏همان‏ ‏شکل‏ ‏کنترل‏ ‏شده‏ ‏تخیل‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏منجر‏ ‏به‏ ‏نوعی‏ ‏ابداع‏ ‏و‏ ‏نوآوری‏ ‏می‏ ‏گردد‏".
‏-‏ ‏استرنبرگ .Sternberg,R
‏(1989): ‏" ‏خلاقیت‏ ‏ترکیبی‏ ‏از‏ ‏قدرت‏ ‏ابتکار،‏ ‏انعطاف‏ ‏پذیری‏ ‏و‏ ‏حساسیت‏ ‏در‏ ‏برابر‏ ‏نظریاتی‏ ‏که‏ ‏یادگیرنده‏ ‏را‏ ‏قادر‏ ‏می‏ ‏سازد‏ ‏خارج‏ ‏از‏ ‏نتایج‏ ‏تفکر‏ ‏نامعقول‏ ‏به‏ ‏نتایج‏ ‏متفاوت‏ ‏و‏ ‏مولد‏ ‏بیندیشد‏ ‏که‏ ‏حاصل‏ ‏آن‏ ‏رضایت‏ ‏شخصی‏ ‏و‏ ‏احتمالا‏ ‏خشنودی‏ ‏دیگران‏ ‏خواهد‏ ‏بود‏"( ‏کفایت،‏ 1373).
‏-‏ ‏لوتانز .Lotans
‏(1992): ‏"‏خلاقيت‏ ‏به‏ ‏وجود‏ ‏آوردن‏ ‏تلفيقي‏ ‏از‏ ‏انديشه‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏رهيافت‏ ‏هاي‏ ‏افراد‏ ‏و‏ ‏يا‏ ‏گروهها‏ ‏در‏ ‏يك‏ ‏روش‏ ‏جديد،‏ ‏است‏"(‏انوري،‏ 2007).
‏-‏ ‏فرانکن ‏.Franken,R
‏ (2005): ‏"‏خلاقیت‏ ‏رویکرد‏ ‏خلق‏ ‏یا‏ ‏تشخیص‏ ‏ایده‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏احتمالاتی‏ ‏است‏ ‏که‏ ‏در‏ ‏حل‏ ‏مسئله‏ ‏یا‏ ‏در‏ ‏ارتباطات‏ ‏انسانی‏ ‏و‏ ‏سرگرم‏ ‏کردن‏ ‏خود‏ ‏و‏ ‏دیگران‏ ‏مفید‏ ‏است‏"‏وی‏ ‏اضافه‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏که‏ ‏برای‏ ‏خلاق‏ ‏بودن،‏ ‏افراد‏ ‏باید‏ ‏قادر‏ ‏باشند‏ ‏که‏ ‏مسائل‏ ‏را‏ ‏از‏ ‏دیدی‏ ‏تازه‏ ‏بنگرند،‏ ‏احتمالات‏ ‏و‏ ‏جایگزینهای‏ ‏بدیع‏ ‏خلق‏ ‏نمایند‏ ( ‏همتی،‏ 1387).
‏-‏ ‏هالپرن .Holpern
‏: ‏خلاقيت‏ ‏توانائي‏ ‏شكل‏ ‏دادن‏ ‏به‏ ‏تركيب‏ ‏تازه‏ ‏اي‏ ‏از‏ ‏نظرات‏ ‏يا‏ ‏ايده‏ ‏ها‏ ‏براي‏ ‏رسيدن‏ ‏به‏ ‏يك‏ ‏نياز‏ ‏يا‏ ‏تحقق‏ ‏يك‏ ‏هدف‏ ‏می‏ ‏باشد‏"( ‏سايت‏ ‏فكر‏ ‏نو،‏ ‏به‏ ‏نقل‏ ‏از‏ ‏نگين‏ ‏برات،‏ 1382).
‏-‏ ‏تورنس .Torence
‏(1973):‏ "‏خلاقيت‏ ‏عبارت‏ ‏است‏ ‏از‏ ‏حساسيت‏ ‏به‏ ‏مسائل،‏ ‏كمبودها،‏ ‏مشكلات‏ ‏وخطاهاي‏ ‏موجود‏ ‏در‏ ‏دانش،‏ ‏حدس‏ ‏زدن،‏ ‏تشكيل‏ ‏فرضيه‏ ‏هايي‏ ‏در‏ ‏باره‏ ‏اين‏ ‏كمبودها،‏ ‏ارزشيابي‏ ‏و‏ ‏آزمايش‏ ‏اين‏ ‏حدسها‏
‏و‏ ‏فرضيه‏ ‏ها‏ ‏و‏ ‏احتمالاً اصلاح‏ ‏و‏ ‏آزمودن‏ ‏مجدد‏ ‏آنها‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏نهايت‏ ‏نتيجه‏ ‏گيري‏ ". ‏تورنس‏ ‏که‏ ‏تحت‏ ‏تاثیر‏ ‏چهارچوب‏ ‏نظری‏ ‏گیلفورد‏ ‏است‏ ‏خلاقيت‏ ‏را‏ ‏مركب‏ ‏از‏ ‏چهار‏ ‏عامل‏ ‏اصلي‏ ‏مي‏ ‏دانند‏ ‏كه‏ ‏عبارتند‏ ‏از‏:
‏1-‏ ‏سيالي ‏.Fluency
‏ : ‏توانائي‏ ‏توليد‏ ‏تعداد‏ ‏بي‏ ‏شماري‏ ‏ايده‏ ‏در‏ ‏قالب‏ ‏تصوير‏ ‏با‏ ‏فرض‏ ‏پاسخ‏ ‏و‏ ‏عقیده‏ ‏در‏ ‏مورد‏ ‏آن‏.
‏2-‏ ‏ابتكار .Originality
‏ : ‏توانائي‏ ‏توليد‏ ‏ايده‏ ‏هايي‏ ‏كه‏ ‏از‏ ‏ايده‏ ‏هاي‏ ‏عادي‏ ‏و‏ ‏رايج‏ ‏متفاوت‏ ‏است‏.
‏3-‏ ‏انعطاف‏ ‏پذيري .Flexibility
‏ : ‏توانائي‏ ‏توليد‏ ‏انواع‏ ‏گوناگون‏ ‏و‏ ‏متنوع‏ ‏ايده‏ ‏ها‏ ‏در‏ ‏قالب‏ ‏تصوير‏ ‏و‏ ‏ارائه‏ ‏راه‏ ‏حلهای‏ ‏نو‏.
‏4-‏ ‏بسط .Elaboration
‏ : ‏توانائي‏ ‏اضافه‏ ‏كردن‏ ‏جزئيات‏ ‏يا‏ ‏تكميل‏ ‏ايده‏ ‏هاي‏ ‏تصويري‏( ‏کفایت،‏ 1373).
‏به‏ ‏زبان‏ ‏ساده‏ ‏می‏ ‏توان‏ ‏گفت‏ : "‏خلاقیت‏ ‏عبارت‏ ‏است‏ ‏از‏ ‏بکارگیری‏ ‏توانائیهای‏ ‏ذهنی‏ ‏برای‏ ‏ایجاد‏ ‏یک‏ ‏فکر‏ ‏یا‏ ‏مفهوم‏ ‏جدید‏ ". ‏از‏ ‏مضامین‏ ‏بکار‏ ‏گرفته‏ ‏شده‏ ‏در‏ ‏تعاریف‏ ‏فوق‏ ‏چنین‏ ‏برمی‏ ‏آید‏ ‏که‏ ‏اولاً‏ ‏ماهیت‏ ‏خلاقیت‏ ‏به‏ ‏چگونگی‏ ‏تفکر‏ ‏انسان‏ ‏و‏ ‏نتیجه‏ ‏آن‏ ‏بستگی‏ ‏دارد‏ ‏و‏ ‏ثانیاً‏ ‏مشتمل‏ ‏بر‏ ‏یافتن‏ ‏راهها‏ ‏و‏ ‏روش‏ ‏های‏ ‏جدید‏ ‏و‏ ‏مؤثر‏ ‏می‏ ‏باشد‏. ‏بنابراین‏ ‏بدون‏ ‏وجود‏ ‏سه‏ ‏ویژگی‏ ‏اساسی‏:
‏1- ‏ذهنی‏ ‏بودن ‏.Mental
‏
‏2- ‏نوبودن .New(Innovative)
‏
‏3- ‏موثر‏ ‏بودن‏ .Effective
‏نمی‏ ‏توان‏ ‏لفظ‏ ‏خلاقیت‏ ‏را‏ ‏بر‏ ‏یک‏ ‏فرآیند‏ ‏و‏ ‏فعالیت‏ ‏ذهنی‏ ‏و‏ ‏یا‏ ‏عملکرد‏ ‏اطلاق‏ ‏نمود‏.