پیشینه و مبانی نظری تعاریف و مفاهیم رفتار شهروندی سازمانی

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل :  word (..doc) ( قابل ويرايش و آماده پرينت )
تعداد صفحه : 25 صفحه

 قسمتی از متن word (..doc) : 
 

‏رفتار شهروندی سازمانی
‏مقدمه
‏در‏ ‏ادبيات‏ ‏آكادميك‏ ‏و‏ ‏حرفه‏ ‏اي‏ ‏مديريت،‏ ‏توجه‏ ‏قابل‏ ‏ملاحظ‏ ‏هاي‏ ‏براي‏ ‏فهم‏ ‏تأثير‏ ‏رفتار‏ ‏شهروندي ‏سازماني‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏رفتارهاي‏ ‏فراوظيفه‏ ‏اي‏ ‏كاركنان‏ ‏بر‏ ‏مشاركت‏ ‏آنان‏ ‏به‏ ‏صورت‏ ‏مثبت‏ ‏در‏ ‏عملكرد ‏سازمان‏ ‏ها‏ ‏شده‏ ‏است‏. ‏رفتار‏ ‏شهروندي‏ ‏سازماني،‏ ‏نگرش‏ ‏و‏ ‏ظرفيت‏ ‏كاركنان‏ ‏را‏ ‏براي‏ ‏توانمندسازي ‏و‏ ‏انعطاف‏ ‏پذيري‏ ‏بالاتر‏ ‏آنها‏ ‏در‏ ‏راستاي‏ ‏اهداف‏ ‏سازمان‏ ‏و‏ ‏در‏ ‏شرايط‏ ‏مختلف‏ ‏محيطي‏ ‏فراهم ‏مي‏ ‏آورد‏. ‏بنابراين‏ ‏وفاداري‏ ‏و‏ ‏تعهدي‏ ‏كه‏ ‏در‏ ‏كاركنان‏ ‏ايجاد‏ ‏مي ‏شود‏ ‏عاملي‏ ‏براي‏ ‏تضمين‏ ‏سلامت ‏سازمان‏ ‏و‏ ‏بقاي‏ ‏آن‏ ‏در‏ ‏محيط‏ ‏رقابتي‏ ‏و‏ ‏متحول‏ ‏محسوب‏ ‏مي‏ ‏شود (فانی، دانایی فرد و زکیانی، 1392)
‏پژوهشی علمی که در آن به بررسی رفتار شهروندی سازمانی در بین کارگران یقه سفید و یقه آبی در ترکیه پرداخته شده است، تعبیر جالبی از رفتار شهروندی سازمانی به دست می دهد. نویسندگان پژوهش مذکور بیان می دارند که هر چند در طبخ یک غذا نمک و روغن ضروری به نظر می رسد، اما ادویه می تواند طعم غذا را بسیار مطبوع تر کند. بدین ترتیب رفتار شهروندی سازمانی تعبیری هم چون ادویه در رفتار سازمانی پیدا می کند (طاهری دمنه، زنجیرچی و نجاتیان قاسمیه، 1390).
‏2-1-2) تاریخچه رفتار شهروندی سازمانی
‏ OCB Organization citizenship behavior
‏یا رفتار شهروندی سازمانی ریشه لاتین "اتیکس" به معنی اخلاق از واژه یونانی "اتوس " است که‏ به معنی ویژگی شخصیتی یا آداب و رسوم می باشد. طبق نظر سالامون، معنا شناسی و ریشه یابی این واژه بیانگر ارتباط اساسی آن با ویژگی های درون فردی و نشان دهنده خوبی شخص و قواعد اجتماعی صحیح و غلطی است که رفتار فرد را جهت دهی می کند. بنابر آن چه فردریش و هانت اشاره داشته اند، رفتار اخلاقی سازمانی رفتاری است که با ارزش ها، هنجارها و خط مشی های تجویزی سازمانی، تطبیق داشته باشد (سهرابی و خانلری، 1388).
‏رفتار‏ ‏شهروندی‏ ‏سازمانی‏ ‏یک‏ ‏اصطلاح‏ ‏مفید‏ ‏برای‏ ‏توصیف‏ ‏رفتارهای‏ ‏داوطلبانه‏ ‏است‏ ‏و‏ ‏توسط‏ ‏اورگان‏ organ
‏ ‏در‏ ‏سال‏ 1988 ‏ابداع‏ ‏شد‏. ‏که‏ ‏آن‏ ‏نیز‏ ‏اقتباس‏ ‏شده‏ ‏از‏ ‏ایده‏ ‏کانز‏ ‏در‏ ‏سال‏ 1964 ‏از‏ ‏رفتارهای‏ ‏خارج‏ ‏از‏ ‏نقش‏ ‏می‏ ‏باشد‏. ‏اورگان‏ ‏رفتار‏ ‏شهروندی‏ ‏سازمانی‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏عنوان‏ ‏مجموعه‏ ‏ای‏ ‏از‏ ‏رفتارهای‏ ‏کمک‏ ‏کننده‏ ‏،‏ ‏اختیاری‏ ‏و‏ ‏خارج‏ ‏از‏ ‏نقش‏ ‏به‏ ‏نمایش‏ ‏گذاشته‏ ‏شده‏ ‏توسط‏ ‏کارکنانی‏ ‏که‏ ‏نه‏ ‏به‏ ‏طور‏ ‏واضح‏ ‏با‏ ‏سیستم‏ ‏پاداش‏ ‏دهی‏ ‏رسمی‏ ‏و‏ ‏تاثیر‏ ‏مثبت‏ ‏کلی‏ ‏بر‏ ‏سازمان‏ ‏شناخته‏ ‏شده‏ ‏است،‏ ‏و‏ ‏نمی‏ ‏توانند‏ ‏توسط‏ ‏قرارداد‏ ‏استخدامی‏ ‏اجرا‏ ‏شوند،‏ ‏معرفی‏ ‏می‏ ‏کند‏ ‏(Hassanreza‏، 2010‏)‏.
‏سابقه‏ ‏تعیین‏ ‏رفتار‏ ‏شهروندی‏ ‏سازمانی‏ ‏تحقیقات‏ ‏قابل‏ ‏توجهی‏ ‏را‏ ‏به‏ ‏خود‏ ‏جلب‏ ‏کرده‏ ‏است‏ ‏اما‏ ‏بر‏ ‏اساس‏ ‏یک‏ ‏بررسی‏ ‏توسط‏ ‏پودساکف podsakoff
‏،‏ ‏مک‏ ‏کینز mackenzie
‏،‏ ‏پاین pain
‏ ‏و‏ ‏باکاراک‏ Baruk
‏در‏ ‏سال‏ 2000 ‏سوابق‏ ‏مختلفی‏ ‏شامل‏ ‏مشخصات‏ ‏سازمانی‏ ‏و‏ ‏شغلی‏ ‏و‏ ‏مشخصات‏ ‏فردی‏ ‏همراه‏ ‏با‏ ‏رفتارهای‏ ‏رهبری‏ ‏شناسایی‏ ‏شده‏ ‏است‏. ‏مطالعلت‏ ‏قبلی‏ ‏اغلب‏ ‏در‏ ‏چهار‏ ‏دسته‏ ‏ارائه‏ ‏شده‏ ‏متمرکز‏ ‏شده‏ ‏است‏ ‏اما‏ ‏پودساکف‏ ‏و‏ ‏همکاران‏ ‏در‏ ‏سال‏ 2000 ‏دو‏ ‏دسته‏ ‏اصلی‏ ‏از‏ ‏کاراکترهای‏ ‏فردی‏ ‏شامل‏ ‏نگرش‏ ‏های‏ ‏کارکنان‏ ‏و‏ ‏متغیرهای‏ ‏صورت‏ ‏بندی‏ ‏شده‏ ‏را‏ ‏ارائه‏ ‏نمود‏ (Hassanreza‏، 2010‏).
‏لین‏ ‏وان‏ ‏دیان Lin van dion
‏ ‏و‏ ‏سون‏ ‏یانگ Son yang
‏ ‏در‏ ‏سال‏ 1998 ‏در‏ ‏سنگاپور‏ ‏مطاعاتی‏ ‏را‏ ‏در‏ ‏مورد‏ ‏بررسی‏ ‏رفتار‏ ‏شهروندی‏ ‏در‏ ‏کارکنان‏ ‏مشروط‏ ‏انجام‏ ‏دادند‏ ‏که‏ ‏نظم‏ ‏قوی‏ ‏تری‏ ‏را‏ ‏بین‏ ‏کارکنان‏ ‏نشان‏ ‏داده‏ ‏و‏ ‏نتیجه‏ ‏این‏ ‏گونه‏ ‏بود‏ ‏که‏ ‏کارکنان‏ ‏با‏ ‏رفتار‏ ‏شهروندی‏ ‏سازمانی‏ ‏دارای‏ ‏نگرش‏ ‏مثبت‏ ‏در‏ ‏مورد‏ ‏ارتباط‏ ‏خود‏ ‏با‏ ‏سازمان‏ ‏بودند‏ (Dyne & Ang‏، 1998‏)
‏تحقیقات متعددی در زمینه عوامل موثر بر بروز رفتارهای شهروندی سازمانی انجام شده است. که در جدول زیر نمونه هایی از تحقیقات انجام شده در رابطه با زمینه های رفتار شهروندی ارائه گردیده است. (طبرسا، هادی زاده و کشته گر، 1389)
‏موضوع
‏ محقق
‏شخصیت
‏ارگان(1990)، ارگان(1994)، ارگان و لینگل(1995)، پنر و همکاران(1997)
‏عدالت
‏مورمان(1991)، آکوئینو(1995)، سکارلیکی و لاتام(1995)، فار، ارلی و لین(1997)، شاپر(1998)، هاکرمیر همکاران(2005)، مورین آمبروس(2006)، استفان راب(2007)، والومبا و همکاران(2008)
‏ویژگی های رهبری
‏دیلوگا(1995)، پودساکف، مک کنزی و بومر(1996)، لیز و همکاران(2006)
‏تئوری های انگیزشی
‏کمری، بدیان و زاکور(1996) تانگ و ایبراهیم (1998)، لیلیان بو و همکاران(2008)
‏تعهد سازمانی
‏پاول و همکاران (2005)، دانلوپ و لی (2004)، ون دیک و همکاران(2004)، جورمن و همکاران(2006)، دونالد سیچی و همکاران(2008)، آرن کوهن( 2007)