صفحه محصول - دانلود فایل پاورپوینت کامل و جامع با عنوان کلیات علم معانی و بیان در 53 اسلاید

توضیحات

معانی یا علم معانی یکی از شاخه‌های سه‌گانهٔ علوم بلاغی در ادبیات است. در دانش معانی، شکل‌ها و نمودهای گوناگون در جمله که می‌توانند رفتارها و کاربردهای هنری و شیواسخنی به‌شمار آیند بررسی می‌شود، برای نمونه استفاده به‌جا از واو عطف برای پیوستن دو جمله از کاربردهای هنری مورد بررسی علم معانی است.

به عبارت دیگر، موضوع دانش معانی دگرگونی‌هایی است که در ساخت و بافت جمله، هم‌چون ابزار هنرورزی، روی می‌دهد و جمله را کارایی و شایستگی آن می‌دهد که در سروده یا نوشته‌ای ادبی به‌کار گرفته شود.

اگر سه جمله زیر را بنگریم:

ابن سینا داناست.

دانا ابن سینا است.

داناست ابن سینا.

تنها جمله نخستین جمله‌ای دستوری است. جمله نخست از اصول دستوری پیروی می‌کند و تنها پیام را به‌روشنی به مخاطب می‌رساند. اما در جمله‌های دوم و سوم کوشیده شده با تغییر رفتار در جمله‌بندی، پیامی احساسی نیز در معنا گنجانده شود. جمله‌های دوم و سوم سخن را از مرز زبان درمی‌گذراند و به قلمرو ادب می‌رساند. در دستور زبان، که نحو زبان است، جمله نخست بررسی می‌شود، و در علم معانی، که نحو ادب است، جمله‌هایی از گونه جمله دومین و سومین. به عبارتی دیگر، علم معانی دانش حال‌های سخن است.

در تعریفی دیگر، معانی علم به اصول و قواعدی است که به یاری آنها کیفیت مطابقهٔ کلام با مقتضای حال و مقام شناخته می‌شود. موضوع آن الفاظی است که رسانندهٔ مقصود گوینده باشد و فایدهٔ آن آگهی بر اسرار بلاغت است در نظم و نثر. علم معانی دارای اصول و قواعدی که رعایت آن‌ها به سخنران یا نویسنده امکان می‌دهد:

بیان در لغت به معنی پیدا و آشکار شدن است و در اصطلاح ادبی مجموعه علومی است که به وسیلهٔ آنها می‌توان معنای واحدی را به راه‌های گوناگون بیان کرد. علم بیان به همراه معانی، بدیع،عروض و قافیه مجموعهٔ علوم بلاغی را در زبان و ادبیات فارسی تشکیل می‌دهد. بیان را همچون دیگر دانش‌ها می‌توان از دو دیدگاه مورد بحث و بررسی قرار داد:

فهرست مطالب:

فصاحت و بلاغت

كلام ادبي

تعريف معاني

بلاغت بعد از فصاحت

كلام بليغ - منسجم

كلام بليغ - جزيل

كلام بليغ - سليس

كلام بليغ - عذب

كلام غير بليغ - ركيك

كلام غير بليغ - متكلف

كلام غير بليغ - مغلق