خاتمه یافتن قرارداد بیمه

خاتمه یافتن قرارداد بیمه
پيش از بيان موارد بطلان قرارداد بيمه، ذکر اين نکته لازم است که طبق اصول کلى حقوقي، بر عقد باطل هيچ اثرى مترتب نيست و کليه آثار آن از بين مى‌رود. مثلاً اگر عقد بيع باطل باشد، بايع مکلف است وجهى را که به‌عنوان ثمن دريافت داشته به مشترى مسترد دارد و خريدار هم مبيع را صحيح و سالم به فروشنده برگرداند. اگر قرارداد بيمه هم تابع قواعد حقوق عمومى بود، در صورت بطلان قرارداد بيمه همان‌طور که بيمه‌گذار مکلف به بازپس دادن خسارت دريافتى بود بيمه‌گر هم وظيفه داشت حق بيمه را به بيمه‌گذار مسترد دارد. در ادامه به برخی عوامل تأثیر گذار بر قرارداد بیمه اشاره می شود
1-3-1-عوامل مؤثر بر خاتمه بیمه
طبق اصول کلى حقوقي، بر عقد باطل هيچ اثرى مترتب نيست و کليه آثار آن از بين مى‌رود. مثلاً اگر عقد بيع باطل باشد، بايع مکلف است وجهى را که به‌عنوان ثمن دريافت داشته به مشترى مسترد دارد و خريدار هم مبيع را صحيح و سالم به فروشنده برگرداند. اگر قرارداد بيمه هم تابع قواعد حقوق عمومى بود، در صورت بطلان قرارداد بيمه همان‌طور که بيمه‌گذار مکلف به بازپس دادن خسارت دريافتى بود بيمه‌گر هم وظيفه داشت حق بيمه را به بيمه‌گذار مسترد دارد.
پيش از بيان موارد بطلان قرارداد بيمه، ذکر اين نکته لازم است که طبق اصول کلى حقوقي، بر عقد باطل هيچ اثرى مترتب نيست و کليه آثار آن از بين مى‌رود. مثلاً اگر عقد بيع باطل باشد، بايع مکلف است وجهى را که به‌عنوان ثمن دريافت داشته به مشترى مسترد دارد و خريدار هم مبيع را صحيح و سالم به فروشنده برگرداند. اگر قرارداد بيمه هم تابع قواعد حقوق عمومى بود، در صورت بطلان قرارداد بيمه همان‌طور که بيمه‌گذار مکلف به بازپس دادن خسارت دريافتى بود بيمه‌گر هم وظيفه داشت حق بيمه را به بيمه‌گذار مسترد دارد.
در قانون بیمه، مواد ۱۱و۱۲و۱۸و۳۴ ناظر به موارد بطلان بیمه است .
ـ بموجب ماده ۱۱ چنانچه بیمه گزار یا نماینده او مالی را اضافه برقیمت عادله در موقع عقد قرارداد بیمه داده باشد ، عقد بیمه اساساً باطل است و وجهی که بیمه گزار بعنوان حق بیمه پرداخت نموده باشد قابل استرداد نیست .
ـ بموجب ماده ۱۲ قانون بیمه ، در صورتیکه بیمه گزار باعلم و آگاهی عمداً از اظهار مطالبی خودداری کند یا به بیان مطلبی غیر وافعی و کاذب بپردازد و این امر موجب تغییر موضوع خطر گردد، عقد بیمه باطل است . لازم به تذکر است که در اینصورت چنانچه اظهارات غیر واقع و کاذب تاًثیری در وقوع حادثه نیز نداشته باشد عقد باطل است و بیمه گزار نمیتواند وجه پرداختی را مسترد کند . در این صورت بیمه گر میتواند کلیه اقساط بیمه را هم که بیمه گزار پرداخت نکرده است ، از بیمه گزار ادعا کند .
ـ ماده ۱۸ تیز روشنگر این مطلب است که اگر مشخص شود عقد بیمه پس از ظهور خطر منعقد شده است عقد بیمه باطل و قراداد بی اثر است . در این حالت چنانچه بیمه گر وجهی را از بیمه گزار اخذ نموده باشد پس از کسر عشرآن بعنوان هزینه های بیمه ای ، باید مابقی را به بیمه گزار بازگرداند .
ـ ماده ۳۴ قانون بیمه نیز به جلوگیری از سوء استفاده توجه کرده است . بموجب این ماده در قرار داد بیمه ، که چند موضوع مختلف مورد بیمه واقع شده باشد ، چنانچه اثبات شود که از طرف بیمه گزار نسبت به یکی از موضوعهای مذکور در قرار داد تقلب و حیله ای صورت گرفته است ، نه تنها بیمه در آن قسمت باطل است ، بلکه تمام قرار داد باطل می شود .
در ادامه نیز به موارد بطلان قراردادبیمه اشاره می شود؛
1-3-1-1- فقدان يا معلول‌بودن يکى از شرايط اساسى عقد
قانون مدنى براى صحت هر عقد، چهار شرط زير را اساسى دانسته است: