خرید ارزان نقش مشارکت همگانی در ارتقای مستمر کیفیت مدرسه 22 ص

لینک دانلود و خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : Word (..docx) ( قابل ویرایش و آماده پرینت )
تعداد صفحه : 7 صفحه

قسمتی از متن Word (..docx) :

نقش مشارکت همگانی در ارتقای مستمر کیفیت مدرسه چکیده: با استفاده از مشارکت همگانی می توان ضمن تکیه بر اهمیت سرمایه ی انسانی راهکارهایی برای حضور موثر و فعال تمام کارکنان و دانش آموزان در مدارس پیدا کرد و ازایده ها و ابتکارات آنان در حل مسائل و اجرای اهداف آموزش و پرورش استفاده نمود. دلایل فراوانی دال بر اجتناب ناپذیربودن مشارکت همگان وجود دارد که در این مقاله به تعدادی ازآنها اشاره شده است . آثار و قواعد مشارکت همگانی در مدرسه بسیار زیاد بوده که خلاصه واردر مقاله ذکر گردیده است . جهت کیفیت بخشی مدرسه باید موانع مشارکت در مدرسه راشناسایی و نابود کرد که خلاصه وار به آنها اشاره گردیده است . بهترین زمینه های مشارکت همگانی برای ارتقای مستمر کیفیت مدرسه ، شوراهامی باشند که از نظر آموزش و پرورش قانونی بوده و محل اتخاذ تصمیم های گروهی است وعاملی می باشد برای انجام هرچه بهتر امور مدارس به صورت مشارکتی که در مقاله ی شورای منطقه ، مدرسه ، معلمان ، دانش آموزان و انجمن اولیا و مربیان معرفی گردیده است و ضمن بیان نقش هر یک از آنها در ارتقای مستمر کیفیت مدرسه به تشریفاتی بودن آنها در حال حاضر اشاره شده و راهکارهایی برای فعال نمودن شوراها عنوان شده است . ذکر این نکته ضروری است که در تهیه ی مقاله علاوه بر استفاده از تجربه 20 سال مدیریت خودم که اثرات مشارکت همگانی را به وضوح دیده ام ، حداقل از ده ماخذ نیز استفاده گردیده است که در پایان مقاله معرفی شده است . نقش مشارکت همگانی در ارتقای مستمر کیفیت مدرسه: مقدمه :: مدیران امروز مانند گذشته نمی توانند در تمام زمینه ها برای مردم الگو باشند زیرابا یک جامعه ی نیازمند به مشارکت و متنوع سر و کار دارند و عملا غیرممکن است که یک فرد تمام صفات برجسته و عالی را دارا باشد. امروزه مدیریت در سطح ملی ،محلی یا سازمانی بیشتر از همکاری گروهی بهره می برد زیرا تعدد تصمیم ها وپیچیدگی و ارتباط مسایل با یکدیگر از یک سو و لزوم هماهنگی و تناسب برنامه ریزی باموقعیت های درون سازمانی و برون سازمانی از طرف دیگر موجب شده تا یک مدیردر آن واحد درباره ی مسائل زیادی تصمیم بگیرد و به همین خاطر نظام تصمیم گیری در سازمان هایی که به شیوه ی سنتی عمل می کنند در حال فروپاشی است (39). تعریف مشارکت همگانی در مدارس : مدیریت مشارکتی در آموزش یکی از کارکردهای نسبتا" جدید است که می کوشد با تکیه بر اهمیت سرمایه ی انسانی راهکارهایی برای حضور موثر و فعال تمام کارکنان و دانش آموزان و اولیای آنان در مدارس بیابد و می خواهد از ایده ها وابتکارات آنان در حل مسائل و اجرای اهداف آموزش و پرورش استفاده نماید. انواع سبک رهبری مشارکتی : رهبری مشارکتی به سه سبک تقسیم می شود: الف - سبک مشارکتی مشورتی : در این سبک مدیر سعی در جلب نظرهای گروه قبل از اتخاذ هر تصمیمی دارد. ب - سبک مشارکتی توافقی : مدیر گروه را به بحث و بررسی در مورد موضوع تشویق نموده و تصمیمی را که مبتنی بر توافق عمومی است اتخاذ می نماید. ج - سبک مشارکتی دموکراتیک : در این روش مدیر همه ی اختیارات نهایی رابه اعضا گروه تفویض می نماید. تاریخچه مشارکت در مدارس : شوراها بهترین تجلی مشارکت می باشند و اولین شورا تحت عنوان شورای عالی فرهنگ در (1300 ه'.ش .) برپا شد. سپس در سال (1348 ه'.ش .) قانون مدیریت شورایی به تصویب مجلس شورای ملی سابق رسید که جهدهای بی توفیقی بوده اند که ما باید به دیده ی عبرت نظر کنیم . براساس اصل سوم قانون اساسی ، قانون شوراها در جلسه ی 1372/10/26 مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و آیین نامه اجرایی آن در تاریخ 1373/3/17به استان ها ابلاغ گردیده است (41(. آیین نامه اجرایی مدارس نیز که در سال 1378 به تصویب شورای عالی آموزش وپرورش رسید، بستر مناسبی است برای مشارکت همگانی و تاکید اساسی بر مشارکت مدیران ، معلمان ، دانش آموزان و اولیای آنان در تصمیم گیری مدارس دارد(42). دلائل لزوم مشارکت همگانی در مدارس : مشارکت فطری انسان ها است و تعلیم و تربیت نیز فرایند است نه یک محصول لذامدارس نمی توانند تنها به توانایی ، قابلیت و هوش مدیران متکی باشند. همه ی معلمان و کارکنان مدرسه و دانش آموزان و اولیا به طور موثر در برنامه ریزی ، یادگیری ورضایت دانش آموزان و فعالیت های بهبود و ارتقای مستمر کیفیت مدرسه نقش دارند.گروه و مشارکت گروهی پایه ی اصلی سازماندهی امور در مدیریت کیفیت جامع درمدرسه است و به دلایل ذیل توسعه مشارکت در مدرسه و کار گروهی ضروری است (43). -1 توانایی ذهنی محدود انسان : هر یک از ما یک پردازنده ی اطلاعات هستیم .روزانه با حجم انبوهی از اطلاعات و داده ها مواجه می شویم . آنهایی را که لازم داشته باشیم انتخاب و بقیه را رد می کنیم زیرا ظرفیت ذهنی ما محدود می باشد و لذاضروری است برای کانون تعلیم و تربیت (مدرسه ) از خرد جمعی استفاده کرد. -2 تفاوت در توانایی ها و مهارت ها: انسان ها با استعدادها و توانایی های گوناگون از آموزش ها و تجربیات متفاوتی برخوردار هستند. برخی از افراد کارها را مناسب ترو بهتر از دیگران انجام می دهند، به همین دلیل برای غنی شدن برنامه های مدرسه بایداز این تفاوت ها بهره جست و از توانایی ها و مهارت های همگان استفاده نمود. -3 محدودیت های زمانی : سرعت تکنولوژی ، طول عمر کوتاه دانش و گسترش شبکه های اطلاع رسانی جهانی ، ضرورت به هنگام را در اهداف و حل مسائل اجتناب ناپذیر می سازد. مدارس باید جهت استفاده از فرصت زمانی محدود و تعریف شده از قابلیت و پتانسیل ذخیره شده همگان جهت تحقق اهداف تربیتی و آموزشی در مدارس حداکثر استفاده را داشته باشند. - 4 تضمین کیفیت : فرایند تعلیم و تربیت پیچیده و طولانی است و نمی توان منتظرماند تا محصول تعلیم و تربیت را مشاهده نمود و آنگاه به فکر چاره بود. باید از اولین گام کارها را دقیق و کامل و منظم انجام داد و تنها استفاده از نظرهای گروه و خردجمعی می تواند تضمین کیفیت را در فرایند محصول تعلیم و تربیت افزایش دهد. - 5تنگناهای وزارت آموزش و پرورش : با توجه به گستردگی امور در وزارت آموزش و پرورش تامین همه نیازها و امکانات مادی و معنوی تنها توسط دولت امکان پذیر نمی باشد و اصل مشارکت مردم یکی از اصولی ترین اقدامات لازم درساختن آموزش و پرورش پویا و اثربخش قلمداد می شود. ویژگی های نظام مشارکتی و استبدادگرانه : لازمه ی ایجاد مدرسه مشارکت جو آشنایی با ویژگی های نظام استبدادگرانه ومشارکتی است که به شرح جدول می باشد(44). آثار و فواید مشارکت همگانی در هدایت مدرسه : مشارکت همگانی در محیط آموزش دارای فواید فراوانی است که به طور خلاصه وبدین شرح بیان می شوند(45). -1 کارکنان مدرسه از طریق معتبر شناختن خدمات افراد به خود و دیگران احترام می گذارند. -2 افراد با احساس آسایش و امنیت خاطر به احساسات و رفاه فردی توجه کافی معطوف و مبذول می دارند. -3 هر عضو محیط آموزشی به مدرسه و گروه خود احساس تعلق و پیوستگی می نماید و می تواند منشا خدمات برجسته باشد. -4 اعتماد و اطمینان متقابل در مدرسه ایجاد شده و همکاری گروهی تقویت می شود. -5 افراد احساس تعهد نموده و در تصمیم گیری های آموزشی مشارکت می نمایند. -6 برای حل مشکلات با ایجاد جلسه های گفت و شنود اطلاعات لازم در اختیارهمگان قرار می گیرد. -7 پیش نهادها و نظرهای اعضا مورد توجه قرار گرفته و بینش و دانش عمیق تصمیم گیری موثر ابتکار و نوآوری ایجاد می شود. موانع مشارکت در مدرسه : طراحی ، برنامه ریزی و اجرای سیاست های مشارکتی در مدرسه با مشکلاتی مواجه می باشد. مانند : (46) -1 عدم وجود پشتوانه و مبانی نظری و شناخت تفکر مشارکتی که با همه تلاش ها، همایش ها و مباحث انجام گرفته هنوز خلا نظری مربوط به بینش دقیق مفاهیم مشارکت و مدرسه محوری کاملا محسوس است . -2 عدم وجود شرایط لازم برای اندیشه ی مشارکت و سیاست مدرسه محوری . -3 فقدان استراتژی کلان سیاست های مشارکتی . -4 عدم گرایش جدی برنامه های آموزشی ضمن خدمت در راستای اندیشه ی مشارکت مدرسه محوری . -5 عدم تطابق کامل تشکیلات آموزش و پرورش و اندیشه ی حاکم بر آن بافلسفه ی مشارکت در مدارس . -6 کم رنگ بودن بررسی های علمی و یا پژوهش های تطبیقی برای تحلیل سیاست های مشارکتی در مدارس . -7 فقدان هماهنگی کامل میان بخش های گوناگون در درون و بیرون سازمان آموزش و پرورش به منظور دسترسی به درک مشترک از موضوع . -8 عدم وجود ارزشیابی مستمر و دقیق از برنامه برای اطمینان یافتن از کفایت لازم در وصول به هدف های مورنظر. زمینه های قانونی مشارکت همگانی در آموزش و پرورش : راهکارهای قانونی مشارکت همگانی در راستای کیفی کردن مستمر مدرسه به شرح ذیل می باشد. الف - شوراهای منطقه ای آموزش و پرورش ب - ارکان و شوراهای مدرسه شوراهای منطقه ای آموزش و پرورش (47( هدف این شورا تحقق مشارکت و نظارت مردم به منظور بهره گیری از کلیه ی منابع وامکانات جهت تاسیس ، توسعه و تجهیز فضاهای آموزش و پرورش و تسهیل درفعالیت های اجرایی می باشد اما به دلایل ذیل عملا نتوانسته است نقش واقعی خود راایفا نماید.(48( - تصور اینکه شورا به نوعی سلب استقلال برای مدیر است . - مقاومت بافت سنتی سیستم اداری در مقابل تغییر و تحول . - عدم اعتقاد مدیران آموزش و پرورش به نیروی عظیم مردمی . - عدم هماهنگی سیستم اجرایی کشور با مدیریت شوراها. - عدم آگاهی عمومی و تصور اینکه دولت باید متولی مطلق آموزش و پرورش باشد. شوراهای مدرسه به استناد ماده ی 3 آیین نامه ی اجرایی ، شوراهای مدرسه عبارتند از: -1 شورای مدرسه -2 انجمن اولیا و مربیان -3 شورای معلمان -4 شورای دانش آموزان شورای مدرسه : در راستای سیاست مدرسه محوری و تفویض اختیار به مدارس و به منظور توسعه ی مشارکت ، همکاری و استفاده از تجارب معلمان ، مربیان و اولیای دانش آموزان دراداره ی مدرسه ، بهبود فرایند تصمیم گیری ، ارتقای کیفی فعالیت های آموزشی وپرورشی و اداری ، تدوین برنامه های سالانه مدرسه و هماهنگی امور و نظارت برفعالیت های مربوط در هر یک از مدارس ، شورای مدرسه تشکیل می گردد(49). انجمن اولیا و مربیان : این انجمن اولا با گسترش ارتباط دو کانون مقدس خانه و مدرسه و ثانیٹ بر اثرتقویت همکاری و مشارکت اولیای دانش آموزان کمک اساسی به ارتقای کیفیت مستمرمدرسه می نماید. مشارکت والدین در صورتی که در کلیه ی امور آموزشگاه (آموزشی ،انضباطی ، مالی ، فرهنگی و اجتماعی ) و به صورت داوطلبانه ، آگاهانه و چند بعدی ودراز مدت باشد، دارای ارزش حقیقی است و در ارتقای کیفیت مدرسه نتیجه بخش است ولی متاسفانه تحقیق های انجام شده (50) نشان دهنده ی آن است که بسیاری ازمدیران ویژگی های مدیران مشارکت جو را نداشته و برای جلب والدین رفتار اثربخش نداشته اند و این امر سبب شده که اولیا علاقه ای به مشارکت در امور آموزش و پرورش نداشته باشند. لذا ضروری است با ایجاد تغییر و تحول مداوم در فرایند ارتباطی آموزشگاه با اولیا و ایجاد اعتماد و اطمینان بین طرفین (والدین و مسوولان مدرسه )نسبت به مشارکت والدین اقدام نمود. شورای معلمان : شورای معلمان به عنوان یکی از عوامل مشارکت موثر برای کیفی کردن مستمربرنامه ی مدرسه می باشد. شورای معلمان موقعیتی است که در آن فکر جمعی وطرح ریزی گروهی انجام می گیرد و برای ارائه ی عقاید و آرای سودمند افرادصاحب نظر فرصت کافی ایجاد می کند و باعث می شود که معلمان به شناسایی بهترامور مدرسه بپردازند. در شورای معلمان موارد گوناگون می تواند مورد بحث قرارگیرد. از قبیل روش های تدریس ، آخرین یافته های تعلیم و تربیت ، روش های اجتماعی کردن افراد، روش های آزمون سازی ، شیوه های صحیح ارزشیابی ، مقررات انضباطی ، روشن کردن اهداف ، بررسی مسائل و مشکلات و چگونگی پیشرفت کار درمدرسه ، زمان و نحوه ی توزیع کارنامه ، برنامه ریزی برای روزهای خاصی ، بررسی روش های مدیریتی و نحوه ی اداره مدرسه ، اما مساله ی اساسی این است که شوراهای فعلی در کیفیت مستمر مدرسه نقش اساسی ندارند و صرفٹ نام شورا را بر خود حمل می کنند و حالت تشریفاتی پیدا کرده اند و علت اصلی آن هم باور نکردن شوراها ازطرف مدیران سطوح مختلف است (51). شورای دانش آموزان : شوراهای دانش آموزی به عنوان یک نهاد داوطلبانه و توانا در راستای ایجاد یک نوع مشارکت غیرمستقیم جهت تصمیم گیری و انجام برنامه های مشارکتی می باشد.تشکیل هشت کمیته ی علمی و آموزشی ، فرهنگی و مذهبی ، سیاسی و اجتماعی ،ورزشی ، اداری و مالی ، مراسم و تبلیغات ، تعاون ، امداد و بهداشت و انضباطی از یک سو به انجام هر چه بهتر امور مدارس و از سوی دیگر یک کارگاه آموزشی جهت ارتقای مهارت زندگی محسوب شده و موجب پویایی و نشاط و خلاقیت و کرامت دانش آموزان می گردد. البته استفاده ی عمیق از پتانسیل های قوی دانش آموزی بدون انجام اصلاحات ریشه دار در ابعاد مختلف نظام آموزش و پرورش کنونی کشوربه خصوص در حیطه ی مدیریت آن امکان پذیر نخواهد بود و لازم است